Το DNA ενός ατόμου, δείχνει την πορεία των προγόνων του πάνω στη γη.
Το DNA μας, καθορίζει ένα τεράστιο αριθμό από τα σωματικά μας χαρακτηριστικά (όπως π.χ. το χρώμα ματιών, το χρώμα του δέρματος κλπ) και σήμερα μπορούμε εύκολα να το εξετάσουμε στο εργαστήριο, ‘’βγάζοντας’’ το από το αίμα μας.
Ουσιαστικά βρίσκεται σε όλα τα κύτταρά, στα λεγόμενα ‘’χρωμοσώματα’’, από τα οποία σε κάθε κύτταρό μας υπάρχουν 22 ζεύγη (το κάθε ζεύγος προκύπτει με συνεισφορά. Ένα από κάθε γονιό). Επιπλέον διαθέτουμε και δύο φυλετικά χρωμοσώματα τα οποία καθορίζουν το φύλο μας. Αυτά αν πρόκειται για γυναίκα είναι τα ΧΧ και αν πρόκειται άνδρα τα ΧΥ.
Στον απόγονο μας όλα τα ζευγάρια χρωμοσωμάτων αναμειγνύονται εκτός από το χρωμόσωμα Υ το οποίο δεν έχει ταίρι και έτσι δεν ανασυνδυάζεται, αλλά μεταφέρεται σχεδόν ανέπαφο από πατέρα σε γιό, από γιό σε εγγονό κλπ κλπ.
Με άλλα λόγια το Υ χρωμόσωμα είναι αόρατη αλυσίδα που συνδέει τους άνδρες με τους προγόνους τους.
Με τα χρόνια που περνούν, δημιουργούνται μικρές αλλαγές στο DNA του Υ χρωμοσώματος οι οποίες λέγονται μεταλλάξεις. Αυτές μεταφέρονται από τον πατέρα στο γιό του και επομένως μια μετάλλαξη θα την βρούμε ελέγχοντας το DNA του γιού.
Έτσι αν κάποιος φύγει από την Ελλάδα και εγκατασταθεί σε ένα μακρινό μέρος του κόσμου όπου θα αποκτήσει οικογένεια, θα μεταφέρει αυτή την μετάλλαξη και στους δικούς του γιούς. Στα εγγόνια, τα δισέγγονα και ούτω καθ’ εξής.
Ο έλεγχος επομένως από τους ειδικούς (γενετιστές), μπορεί να αποδείξει πως η καταγωγή των ανδρών μιας επαρχίας (για παράδειγμα στην Αμερική), προέρχεται από την Ελλάδα.
Σήμερα που οι γενετική έχει σημαντικά προχωρήσει και έχει χαρτογραφήσει μεγάλα ποσοστά του γενετικού υλικού των λαών του πλανήτη, είναι σε θέση να βρει τις διαδρομές που ακολούθησαν οι πρόγονοι μας στην διάρκεια των χιλιετηρίδων που πέρασαν. Πέραν αυτού, στατιστική ανάλυση με ηλεκτρονικούς υπολογιστές μπορεί όχι μόνο να αναδείξει τους μακρινούς συγγενείς, αλλά με μέτρηση του ρυθμού ‘’συσσώρευσης’’ μεταλλάξεων, να εκτιμήσει την ηλικία ενός πληθυσμού.
Με αυτό τον τρόπο, μελετώντας μεταλλάξεις στο Υ χρωμόσωμα των ανδρών η ερευνητική ομάδα του Spencer Wells του National Geographic και του Chris Tyler Smith στην Οξφόρδη, οδηγήθηκε στο συμπέρασμα ότι ο πρόγονος του σύγχρονου ανθρώπου ξεκίνησε από την Αφρική πριν από περίπου 60.000 χρόνια. (*)
Η πρώτη μεγάλη μετανάστευση από την Αφρική πραγματοποιήθηκε προς την Ινδία και την Αυστραλία (πριν από περίπου 50.000 χρόνια). Οι πρώτοι άνθρωποι έφτασαν στην Ευρώπη περίπου πριν από 35.000 χρόνια και στην Αμερικανική ήπειρο μόλις το 3.000 π.χ. περίπου.
Αν και οι χρονολογίες αυτές δεν γίνονται ομόφωνα αποδεκτές, η έρευνα σε γενικές γραμμές ευσταθεί και, για την χώρα μας ιδιαίτερα, που ανά τις χιλιετίες υπήρξε σταυροδρόμι πολλών πολιτισμών, θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον ώστε να βγουν συμπεράσματα και να προκύψουν στοιχεία ιστορικής, αρχαιολογικής αλλά και ανθρωπολογικής σημασίας. Σε ατομικό επίπεδο πάντως, σήμερα, αν κάποιος ενδιαφέρεται να μάθει τις ρίζες του, μπορεί με σχετικά χαμηλό κόστος να το κάνει (οι σχετικές υπηρεσίες προσφέρονται στο Internet), και να μάθει ποια διαδρομή ακολούθησαν οι προπάτορες του, έως ότου φτάσουν στο δικό του ‘’αγκυροβόλιο’’.
(*) Την έξοδο από την Αφρική του Homo Sapiens, η επικρατούσα θεωρία την τοποθετεί 52 έως το πολύ 80 χιλιάδες χρόνια πριν από σήμερα. Πρόσφατα ευρήματα όμως, που δημοσιεύτηκαν στο Science και Nature, ανατρέπουν δραματικά αυτούς τους υπολογισμούς, που είναι στηριγμένοι στο μιτοχονδριακό DNA. Ερευνητές από τα πανεπιστήμια Eberhard Karls (Tubingen) και Royal Holloway (London), ανακάλυψαν λίθινα εργαλεία 125 χιλιάδων χρόνων, στην περιοχή Τζέμπελ Φάγια των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Kατασκευάστηκαν από τον Homo Sapiens μια και η παρουσία Neandertal δεν σημειώθηκε ποτέ στην αραβική χερσόνησο και την Αφρική. Πρόκειται για πολλά τσεκούρια, λεπίδες και ξέστρα, που η ανεύρεση τους μεταθέτει χρονολογικά την έξοδο, κατά 65 έως 70 χιλιάδες χρόνια πιο πίσω.