Είτε το καταλαβαίνουμε είτε όχι, οι άνθρωποι στην συντριπτική πλειοψηφία μας, βλέπουμε όνειρα. Τα περισσότερα από αυτά δεν τα θυμόμαστε όταν ξυπνάμε. Η επιστήμη όμως σήμερα, έχοντας μελετήσει με το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα την λειτουργία των εγκεφαλικών νευρικών κυττάρων (δηλαδή την διαρκή μεταβολή ηλεκτρικού δυναμικού που παράγεται στην λειτουργία του εγκεφάλου), γνωρίζει γύρω από το θέμα αυτό τα εξής πράγματα.
- Δεν ονειρεύονται μόνον οι άνθρωποι αλλά και τα ζώα. Όσοι από εμάς έχουμε εμπειρία από μακρά συμβίωση με αυτά, το έχουμε ήδη καταλάβει.
- Τα όνειρα που βλέπουμε έχουν χρώματα. Δεν είναι δηλαδή ασπρόμαυρα σαν την εικόνα στο παλιό σινεμά.
- Οι άνθρωποι που γεννήθηκαν τυφλοί και ως εκ τούτου δεν έχουν οπτικές παραστάσεις, βλέπουν και αυτοί όνειρα. Αλλά για την δημιουργία τους, στηρίζονται στις άλλες αισθήσεις τους.
Το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα (ΗΕΓ), γίνεται με ηλεκτρόδια που τοποθετούνται στο κρανίο. Καταγράφουν τις διαφορές δυναμικού που δημιουργούνται από τις ηλεκτρικές λειτουργίες των νευρικών κυττάρων, με τον ίδιο τρόπο που καταγράφονται και οι διαφορές κατά την λειτουργία των καρδιακών κυττάρων στο ηλεκτροκαρδιογράφημα. Έτσι έχοντας αποτύπωση στο χαρτί των ηλεκτρικών αυτών δυναμικών, μπορούμε να τα μελετήσουμε και να βγάλουμε διάφορα συμπεράσματα.
Με την μελέτη του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος διαπιστώσαμε ότι τα κύματα που καταγράφονται μπορούν να καταταγούν σε 4 κατηγορίες οι οποίες είναι οι εξής:
Κύματα Δ Τα καταγράφουμε στην διάρκεια του ύπνου που είναι βαθύς και έχουν συχνότητα 0-4 Hertz.
Κύματα Θ Καταγράφονται στην διάρκεια του ύπνου που είναι ελαφρύς και έχουν συχνότητα 4-7 Hertz.
Κύματα Α με συχνότητα 8-13 Hertz. Καταγράφονται κατά τη διάρκεια επαγρύπνησης ή ύπνου REM (Rapid Eye Movement)
Κύματα Β με συχνότητα 13-40 Hertz που καταγράφονται σε καταστάσεις άγχους ή έντονης συγκέντρωσης.
Με βάση αυτή την κατηγοριοποίηση εγκεφαλικής δραστηριότητας, ο ύπνος μας έχει χωριστεί σε 5 διακριτές φάσεις και κατά τη διάρκεια μιας νύχτας ο ύπνος του ανθρώπου διαρκεί 2 με 3 κύκλους αυτών των φάσεων.
- Η πρώτη φάση είναι μικρής διάρκειας και ο ύπνος είναι ελαφρύς τόσο ώστε ο ελάχιστος θόρυβος μπορεί να μας ξυπνήσει.
- Η δεύτερη φάση που ακολουθεί, χαρακτηρίζεται από μια μικρή πτώση της θερμοκρασίας του σώματος.
- Η τρίτη φάση στη συνέχεια, είναι η έναρξη βαθέως ύπνου και παρατηρούνται κύματα Δ.
- Η τέταρτη φάση αποτελείται μόνο από κύματα Δ και παρουσιάζουμε βαθύ ύπνο.
- Η πέμπτη (τελευταία φάση) είναι η φάση που την ονομάζουμε REM (ταχείες οφθαλμικές κινήσεις = Rapid Eye Movement), στην οποία ο άνθρωπος -κατά κύριο λόγο- ονειρεύεται
Δείτε και: