Τα ακόρεστα λιπαρά οξέα είναι μόρια που περιέχουν τουλάχιστον ένα διπλό δεσμό.
Ανάλογα με τη δομή του διπλού δεσμού μέσα στο μόριο διακρίνονται σε cis και trans. Τα περισσότερα ακόρεστα λιπαρά οξέα στη διατροφή μας απαντούν με τη μορφή cis ενώ σε μικρή αναλογία με τη μορφή trans.
Τα trans Λιπαρά Οξέα φθάνουν στη διατροφή μας από 3 πηγές:
- Από βακτηριακό σχηματισμό ακόρεστων λιπαρών οξέων στο στομάχι μηρυκαστικών ζώων, όπως οι αγελάδες και τα πρόβατα. Τα ακόρεστα αυτά μεταφέρονται τελικά στο λίπος, το κρέας και το γάλα των ζώων αυτών.
- Από βιομηχανική υδρογόνωση ή στερεοποίηση των φυτικών ελαίων που χρησιμοποιούνται για την επάλειψη λίπους, για προϊόντα ζαχαροπλαστικής, ή για μαγειρικά λίπη.
- Από έκθεση των ελαίων σε υψηλές θερμοκρασίες (τηγάνισμα).
Επομένως: Τα trans λιπαρά υπάρχουν στο βοδινό και το αρνί καθώς και τα παράγωγα από το κρέας και το γάλα τους. Βρίσκονται επίσης σε προϊόντα λίπους που επαλείφεται και προϊόντα ζαχαροπλαστικής όπως μπισκότα, κέικ, πίττες, πατατάκια, καθώς και στα τηγανισμένα φαγητά.
Πόσα trans λιπαρά καταναλώνουμε;
Στις χώρες της Ευρωπαϊκής ένωσης η πρόσληψη trans λιπαρών οξέων ποικίλει ευρέως ανάλογα με τις διατροφικές συνήθειες κάθε λαού. Η μικρότερη κατανάλωση αφορά τις χώρες της Μεσογείου. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως η πρόσληψη trans σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες ελαττώνεται προοδευτικά καθώς κερδίζει έδαφος η κατανάλωση αποβουτυρωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων και σταδιακά επαναπροσδιορίζονται τα δεδομένα που αφορούν την σύνθεση των διαφόρων προϊόντων που τα περιέχουν.
Καρδιαγγειακά νοσήματα
Πολλές μελέτες στον άνθρωπο έδειξαν πέρα από κάθε αμφισβήτηση ότι τα trans λιπαρά οξέα, (όπως και τα κορεσμένα λίπη), αυξάνουν τα επίπεδα της LDL -κακής χοληστερόλης στον ορό. Αυξάνουν επομένως τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο. Όμως τα trans λιπαρά δεν περιορίζονται σε αυτό. Σε αντίθεση με τα κορεσμένα λίπη, (που κάνουν το ίδιο με την LDL), τα trans οδηγούν επίσης και σε μείωση των επιπέδων της HDL (καλής) χοληστερόλης και αυξάνουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων του ορού. Αυτό αυξάνει ακόμα περισσότερο τον κίνδυνο για στεφανιαία νόσο. Φυσικά αυτό δεν πρέπει να μας κάνει να ξεχάσουμε ότι τα κορεσμένα λιπαρά οξέα που η πρόσληψη τους στην Ευρώπη είναι δέκα φορές μεγαλύτερη της πρόσληψης των trans, είναι επικίνδυνα και πρέπει επίσης να αποφεύγονται.
Δείτε επίσης: Πως μειώνω τα trans;