Η συστηματική καταπολέμηση τους μετά από την εμφάνιση του DDT στα μισά περίπου του 20ου αιώνα, ‘’εξάλειψε’’ την ελονοσία, το δάγκειο και τον κίτρινο πυρετό από τα αναπτυγμένα κράτη. Ως επακόλουθο ήρθε ο εφησυχασμός και τα μέτρα για την καταπολέμηση των κουνουπιών σιγά – σιγά ατόνησαν.
Όμως, πέρα από την στρεβλή (και συνήθη σε όλα τα επίπεδα) αντίληψη: ‘’από πίττα που δεν τρως τι σε νοιάζει και αν καεί’’, η ανθρωπότητα έσφαλε επιδεικνύοντας σοβαρό έλλειμμα προοπτικής σκέψης.
Σήμερα ο άνθρωπος καλείται να πληρώσει το τίμημα της αλόγιστης ανάπτυξης, της αδιαφορίας και της αμέλειάς του.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, τα εύκολα και γρήγορα ταξίδια, η διακίνηση αγαθών και οι μεταφορές εμπορευμάτων σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη που συνδιάζονται με την μεταβολή στο κλίμα και την αύξηση των θερμοκρασιών, ξαναφέρνουν το πρόβλημα των κουνουπιών στην επικαιρότητα και αναγκάζουν την Ευρώπη (European Center for Prevention and Control of Disease), να ασχολείται σοβαρά και να εκδίδει -έντυπα και ηλεκτρονικά- τις αναγκαίες οδηγίες.
Στις ημέρες μας γινόμαστε μάρτυρες της εξάπλωσης διαφόρων ειδών κουνουπιών που μεταναστεύουν πέρα από το μέχρι τώρα φυσικό τους περιβάλλον και προκαλούν παθήσεις που κάποτε θεωρούντο εξωτικές.
Μέχρι τον Ιούνιο 2007 κανείς στην Ιταλία δεν είχε ακουστά τον πυρετό … Chikungunya και το όνομα έμοιαζε να προέρχεται από ανέκδοτο. Ή επιστροφή όμως ενός τουρίστα στην πατρίδα του (Ραβέννα) ήταν αρκετή για να κρεβατωθούν 250 συμπατριώτες του, μερικοί από τους οποίους διακινδύνευσαν και την ζωή τους.
Στις ΗΠΑ μόνο το 2008 – 2010, 43 άτομα σε δώδεκα πολιτείες ‘’έμαθαν’’ τι σημαίνει πυρετός του Δυτικού Νείλου, ενώ στην Αγγλία και τη Σκωτία χτύπησε συναγερμός όταν διαπιστώθηκε πως το κουνούπι Τίγρης (Aedes Albopictus), έφθασε έως εκεί, πιθανότατα κρυμμένο σε αμπάρια πλοίων που μετέφεραν ρούχα. Σήμερα οι αριθμοί προσβολών αυξάνονται συνεχώς.
Οι αναγνώστες ίσως θυμούνται ότι πριν λίγα χρόνια, το θέμα απασχόλησε για πρώτη φορά και τη χώρα μας και πως, ενώ οι δηλώσεις των αρμόδιων ήταν καθησυχαστικές, για καλό και για κακό συστήθηκε επαγρύπνηση στα Ελληνικά νοσοκομεία. Σήμερα έχουμε επίσημα ένα νεκρό (*) και αρκετούς που έχουν προσβληθεί σε νομούς της χώρας που θεωρούνται ιδιαίτερα προβληματικοί.
(*) Από την αρχική ημερομηνία συγγραφής αυτού του κειμένου εως σήμερα, τα δεδομένα άλλαξαν. Το καλοκαίρι-φθινόπωρο 2010 εμφανίσθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα επιδημία λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου (ΔΝ). Από τις αρχές Αυγούστου μέχρι το Νοέμβριο 2010, διαγνώστηκαν συνολικά 262 περιστατικά, από τα οποία 197 ήταν κρούσματα με εκδηλώσεις από το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκεφαλίτιδα ή/και μηνιγγίτιδα ή οξεία χαλαρή παράλυση) και 65 κρούσματα με ήπιες εκδηλώσεις (κυρίως εμπύρετο νόσημα). Σημειώθηκαν συνολικά 35 θάνατοι, όλοι σε υπερήλικα άτομα με υποκείμενα νοσήματα.
Το 2011 διαγνώστηκαν συνολικά 100 κρούσματα λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου, από τα οποία 75 εμφάνισαν εκδηλώσεις από το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκεφαλίτιδα ή/και μηνιγγίτιδα ή/και οξεία χαλαρή παράλυση) και 25 κρούσματα με ήπιες εκδηλώσεις (εμπύρετο νόσημα). Καταγράφηκαν 9 θάνατοι σε ασθενείς άνω των 65 ετών και με υποκείμενα νοσήματα. Το τελευταίο περιστατικό εμφάνισε συμπτώματα στις 18 Οκτωβρίου 2011
Από τα δεδομένα των συστημάτων επιτήρησης της κυκλοφορίας του Ιού του Δυτικού Νείλου σε ζώα και ανθρώπους, δεν υπάρχουν ενδείξεις κυκλοφορίας του ιού του Δυτικού Νείλου στην Ελλάδα μετά τις 10.11.2013
Μέχρι το Νοέμβριο του 2013 έχει καταγραφεί μικρότερος αριθμός κρουσμάτων σε ανθρώπους, σε σύγκριση με την περίοδο μετάδοσης 2012, στην Περιφέρεια Αττικής και τις ΠΕ Θεσσαλονίκης, Ξάνθης, Ημαθίας, Καβάλας, Σερρών, Πέλλας και Κέρκυρας, περιοχές γνωστής κυκλοφορίας του ΙΔΝ από τα προηγούμενα έτη. Στην Ευρώπη, κατά την περίοδο 2013, κρούσματα λοίμωξης από τον ιό ΔΝ έχουν καταγραφεί, επίσης στο Ισραήλ, στη Ρωσία, στη Σερβία, στην Π.Γ.Δ.Μ, στην Ιταλία, στη Ρουμανία, στην Ουγγαρία, στο Μαυροβούνιο, στην Ουκρανία και στην Κροατία.
Ο Aedes Albopictus ή «τίγρης της Ασίας», επιθετικός και εν δυνάμει φορέας πολλών ασθενειών, είναι αυτή τη στιγμή το ταχύτερα εξαπλούμενο είδος κουνουπιού στον πλανήτη.
Πριν από 30 περίπου χρόνια ήταν άγνωστος έξω από τις ζούγκλες της Νοτιοανατολικής Ασίας, σήμερα έχει μεταναστεύσει σε αστικές περιοχές και στις πέντε ηπείρους.
Η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ελβετία, η Αλβανία είναι επίσης χώρες που ο ‘’τίγρης’’ ανιχνεύτηκε. Στην Ελλάδα εντοπίστηκε για πρώτη φορά πριν από 5-6 χρόνια στη Θεσπρωτία και στην Κέρκυρα αλλά όχι με ιδιαίτερα αισθητή παρουσία.
Δείτε και: Κουνούπια made in Greece
καθώς και: Κουνούπια και τα ”όπλα” της επιστήμης