============================================================================
Το τοίχωμα του στομαχιού αποτελείται από πέντε στρώματα. Το εσωτερικό στρώμα που μπορείτε να το φανταστείτε σαν μια επίστρωση ή σαν μια ‘’ταπετσαρία’’, το ονομάζουμε βλεννογόνο. Γαστρίτιδα ονομάζουμε την φλεγμονή αυτού του βλεννογόνου.
Εάν η φλεγμονή αναπτυχθεί γρήγορα, η νόσος ονομάζεται οξεία γαστρίτιδα, εάν χρειασθεί διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών, ονομάζεται χρόνια γαστρίτιδα.
Τι προκαλεί γαστρίτιδα;
Τα αίτια είναι πολλά και ανάλογη είναι η ονομασία της γαστρίτιδας την κάθε φορά. Για παράδειγμα μια γαστρίτιδα που προκλήθηκε από φάρμακα ονομάζεται φαρμακευτική ενώ μια που προκλήθηκε από κατάχρηση αλκοόλ, ονομάζεται αλκοολική.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η γαστρίτιδα που την προκαλεί το γνωστό πλέον σε όλους μικρόβιο ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, ενώ υπάρχουν και άλλα είδη που οφείλονται σε ιούς, αυξημένη παραγωγή υδροχλωρικού οξέος, παλινδρόμηση χολής στο στομάχι (γαστρίτις αλκαλική ή Reflux gastritis), αυτοάνοσα αίτια σχετιζόμενα με διαταραχές στο αμυντικό μας σύστημα και σοκ από σοβαρούς τραυματισμούς, εγκαύματα ή ασθένειες.
Οι γαστρίτιδες από παράσιτα (Sousi lovers gastritis), δεν είναι συνηθισμένες στη χώρα μας.
Ποια είναι τα συμπτώματα μιας γαστρίτιδας;
Τα συμπτώματα της γαστρίτιδας δεν είναι ειδικά. Συνήθως ο ασθενής παρουσιάζει δυσπεψία, φούσκωμα μετά από τα γεύματα, ενίοτε ναυτία ή τάση για έμετο.
Παραπονιέται πως χορταίνει γρήγορα και νοιώθει βάρος στο επιγάστριο ή έχει χάσει την όρεξη του. Μπορεί επίσης να νοιώθει ‘’κάψιμο’’.
Πώς γίνεται η διάγνωση του νοσήματος;
Επειδή στην απλή εξέταση δεν υπάρχουν αντικειμενικά ευρήματα εκτός ίσως από μια ελαφρά ευαισθησία στην πίεση, ο γιατρός θα ακούσει και θα αξιολογήσει τα συμπτώματα διευκολύνοντας τον ασθενή με κατάλληλες ερωτήσεις. Εάν όλα γίνουν σωστά, η διαγνωστική προσέγγιση είναι ισχυρή. Απομένει πλέον να καθοριστεί το είδος της γαστρίτιδας, ώστε να υπάρξει και η ανάλογη θεραπεία.
Χρειάζομαι επιπλέον εξετάσεις για την διάγνωση;
Θα εξαρτηθεί από το είδος της γαστρίτιδας όπως το πιθανολογεί ο γιατρός. Για παράδειγμα οι γαστρίτιδες από φάρμακα (ασπιρίνη, πονστάν, αντιφλεγμονώδη φάρμακα), έχουν πρόδηλη προέλευση. Σε άλλες περιπτώσεις οι εξετάσεις μπορεί να είναι αναγκαίες και ποικίλουν από το τεστ αναπνοής για ανίχνευση του ελικοβακτηριδίου έως και την γαστροσκόπηση με βιοψία. Κάποιες εξετάσεις αίματος μπορεί επίσης να χρειασθούν.
Τι χειρότερο μπορεί να πάθω;
Εξαρτάται από το είδος της γαστρίτιδας. Το συνηθέστερο είναι η ανάπτυξη έλκους. Μερικές γαστρίτιδες όπως η ατροφική, μπορεί να ευθύνονται για την ανάπτυξη χρόνιας σιδηροπενικής αναιμίας. Σε ένα μικρό ποσοστό, κάποιες γαστρίτιδες είναι υπεύθυνες για την ανάπτυξη καρκίνου του στομάχου.
Η γαστρίτιδα από μόλυνση με ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού μπορεί σπανίως να προκαλέσει την ανάπτυξη ενός κακοήθους λεμφώματος (λέμφωμα MALT)
Εν κατακλείδι πάντως, όταν η διάγνωση είναι γαστρίτις, η φοβία δεν είναι δικαιολογημένη. Εξάλλου η ασθένεια σήμερα είναι νικημένη.
Είναι η γαστρίτιδα κολλητική;
Ναι η γαστρίτιδα μπορεί να κολλήσει αλλά μόνο αν οφείλεται σε παθογόνους οργανισμούς όπως οι ιοί και τα βακτηρίδια. Ειδικότερα για το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού χρειάζεται να πούμε ότι η πιθανότητα μετάδοσης είναι μεγαλύτερη εφόσον στην οικογένεια υπάρχει άτομο που το έχει.
Πως μπορώ να μην πάθω γαστρίτιδα;
Δεν υπάρχουν συμβουλές χρήσιμες για όλα τα είδη της γαστρίτιδας. Ισχύουν όμως γενικοί κανόνες.
• Να τρώτε και να πίνετε πάντα χωρίς υπερβολές
• Να σηκώνεστε από το τραπέζι, έχοντας περιθώριο να φάτε κάτι ακόμη
• Να αποφεύγετε την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και καφέ
• Μην καπνίζετε
• Μην ξαπλώνετε αμέσως μετά το φαγητό
Αποφύγετε να παίρνετε φάρμακα, όπως η ασπιρίνη ή τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, εφόσον δεν είναι απόλυτα αναγκαίο. Σε περίπτωση που αυτό δεν μπορεί να αποφευχθεί, ρωτήστε για μέτρα προφύλαξης.
Ποια είναι η θεραπεία της γαστρίτιδας;
Ανάλογη με το είδος της και το αίτιο η τον μηχανισμό που την προκαλεί. Φάρμακα που χρησιμοποιούμε για τη θεραπεία της γαστρίτιδας είναι:
- Οι αναστολείς της αντλίας υδρογόνου (πραζόλες)
- Οι ανταγωνιστές των υποδοχέων ισταμίνης (σιμεθιδίνη – ρανιτιδίνη)
- Επικαλυπτικοί παράγοντες όπως η σουκραλφάτη
- Τα αντιόξινα
- Οι συνδυασμοί των ανωτέρω
Τα φάρμακα χορηγούνται από το στόμα για τέσσερις έως οκτώ εβδομάδες και όχι λιγότερο. Οι παρενέργειες τους είναι λίγες και χωρίς σοβαρές επιπτώσεις έτσι ώστε να χρησιμοποιούνται άφοβα.
Για την εκρίζωση του ελικοβακτηριδίου χρησιμοποιούνται, εκτός από τα παραπάνω, και αντιβιοτικά. Τα αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται επιτυγχάνουν την εκρίζωση σε ικανοποιητικά ποσοστά. Εν τούτοις σε 8 έως 20 % των περιπτώσεων σε διάφορες στατιστικές, υπάρχει αποτυχία λόγω ανθεκτικότητας του μικροβίου. Έτσι μπορεί να χρειαστούν δύο ή και τρεις θεραπευτικές προσπάθειες.
Επαλήθευση της επιτυχούς ή μη εκκρίζωσης του μικροβίου γίνεται και με το τεστ αναπνοής και δεν απαιτεί υποχρεωτικά γαστροσκόπηση.
δειτε και: Δυσπεψια. ‘Αλλοτε αθωα, ‘αλλοτε υποπτη