Ηπατίτιδα A

Η ηπατίτιδα Α είναι οξεία νόσος που συνήθως περνάει από μόνη της. Οφείλεται σε ιό που έχει παγκόσμια κατανομή.

Κάθε χρόνο, παρουσιάζονται 1,5 εκατομμύριο νέα περιστατικά σε όλο τον πλανήτη.

Σε κάποιες περιοχές του κόσμου υπάρχει ενδημικός χαρακτήρας διότι η μετάδοσή του ιού ευνοείται από κακές συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής.

Στην Ελλάδα η βελτίωση του κοινωνικού και οικονομικού επιπέδου αλλά και των υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης οδήγησε στη μείωση των κρουσμάτων.

Τα εμφανιζόμενα νέα περιστατικά συνήθως αφορούν ταξιδιώτες που πήγαν σε αναπτυσσόμενες χώρες με κακές υγειονομικές συνθήκες, ή σε άτομα που ήρθαν σε επαφή με ασθενείς.

Πώς μεταδίδεται ο ιός της ηπατίτιδας τύπου Α;

Ο ιός της ηπατίτιδας Α μεταδίδεται με κατανάλωση τροφής ή πόση νερού που έχουν μολυνθεί με κάποιο τρόπο με ιό από κόπρανα ατόμου που πάσχει από ηπατίτιδα Α.

Η μετάδοση δηλαδή, είναι μέσα από ένα δρόμο που τον ονομάζουμε ‘’κοπρανο-στοματική» οδό και δίνει τη δυνατότητα στον ιό να μεταδίδεται από το ένα άτομο στο άλλο.

Αυτό εξηγεί γιατί η νόσος εμφανίζεται πιο συχνά σε περιοχές με χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, ανεπαρκές δίκτυο ύδρευσης και αποχέτευσης και τελικά σε ομάδες ατόμων που έχουν φτωχή ατομική υγιεινή.

Πέρα από αυτά, η στενή επαφή με άτομο που έχει ηπατίτιδα Α μπορεί να μολύνει, όπως το ίδιο θα συμβεί με την σεξουαλική (στόμα – πρωκτός) επαφή.

Η ηπατίτιδα Α σπανίως θα μεταδοθεί με αίμα (από χρήση της ίδιας σύριγγας από χρήστες ναρκωτικών ουσιών), και αυτό θα γίνει στις λίγες πρώτες ημέρες (πρώτη φάση της νόσου), όταν ο ιός βρίσκεται και κυκλοφορεί για λίγες μέρες στο αίμα των ασθενών.

Καθίσταται επομένως σαφές ότι στα πλαίσια της συνήθους καθημερινής επαφής στην εργασία, το γραφείο ή το σχολείο, καθώς και την απλή συναναστροφή, δεν υπάρχουν κίνδυνοι μετάδοσης του ιού της ηπατίτιδας τύπου Α.

Πώς εξελίσσεται η ηπατίτιδα A

Η ηπατίτιδα Α είναι καλοήθης νόσος που αυτοπεριορίζεται σε μερικές εβδομάδες και ποτέ δεν προκαλεί χρόνια ηπατίτιδα.

Ο χρόνος που χρειάζεται για να εκδηλωθεί η νόσος είναι 15-50 ημέρες (περίοδος επώασης), μετά την επαφή του ατόμου με τον ιό. Μετά από την εκδήλωση του ίκτερου η μεταδοτικότητα μειούται σημαντικά διότι ο ιός δεν αποβάλλεται πλέον στα κόπρανα.

Στα παιδιά και κυρίως αυτά που είναι μικρότερα των 6 ετών, η νόσος συνήθως περνάει χωρίς συμπτώματα ή με ελάχιστα συμπτώματα. Στους ενήλικες που νοσούν εμφανίζονται κλινικά συμπτώματα σε σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό.

Πώς το επιβεβαιώνουμε αν πάσχει κάποιος από ηπατίτιδα Α;

Οι περιπτώσεις που υποπτευόμαστε για ηπατίτιδα Α, μπορούν να ελεγχτούν με την ανεύρεση των ειδικών αντισωμάτων (IgM anti-HAV) έναντι του ιού στο αίμα του ατόμου που πάσχει. Η εξέταση αυτή είναι αναγκαία για να τεθεί η οριστική διάγνωση.

Υπάρχει ειδική θεραπεία;

Ο ασθενής από ηπατίτιδα Α, χρειάζεται ανάπαυση και σωστή διατροφή μέχρι να βελτιωθεί και να απαλλαγεί από τα συμπτώματα. Ειδική θεραπεία δεν υπάρχει.

Η νοσηλεία σε νοσοκομείο δεν είναι αναγκαία, εκτός εάν υπάρχουν σοβαρά συμπτώματα (επίμονοι εμετοί, διάρροιες κλπ) ή αν υπάρχει υποψία για την εξέλιξη κεραυνοβόλου ηπατίτιδας.

Προστασία από τον ιό της ηπατίτιδας Α

Η πρόληψη της ηπατίτιδας Α στηρίζεται στην τήρηση των κανόνων υγιεινής.

Χρειάζεται επομένως να πλένουμε τα χέρια:

·         πριν από την προετοιμασία και την κατανάλωση τροφής

·         μετά από κάθε χρήση τουαλέτας

·         μετά από αλλαγή πάνας σε παιδιά

·         μετά από χρήση προφυλακτικού

·         σε κάθε περίπτωση που πιάσαμε κάτι ακάθαρτο

Όταν θα βρεθούμε σε χώρες με γνωστή ενδημικότητα λόγω κακών υγειονομικών συνθηκών, πρέπει να πίνουμε εμφιαλωμένο νερό (και από αυτό μόνο να γίνονται παγάκια) και να πλένουμε πολύ καλά (όχι με νερό βρύσης) τα φρούτα και τα λαχανικά. Προσοχή σε κάθε τρόφιμο αμφίβολης προέλευσης και μαγειρικής.

Χρήσιμο είναι να ξέρουμε ότι ο ιός της ηπατίτιδας Α αδρανοποιείται με το βρασμό του νερού και το καλό ψήσιμο των τροφών, καθώς και με την χρήση οικιακής χλωρίνης που μπορεί να αποστειρώσει επιφάνειες.

Εμβόλιο για την ηπατίτιδα Α

Για την πρόληψη της ηπατίτιδας Α, υπάρχει αποτελεσματικό και ασφαλές εμβόλιο, που προέρχεται από αδρανοποιημένο ιό.

Απαιτούνται 2 δόσεις με μεσοδιάστημα 6 μηνών από τη μια στην άλλη. Επιτυγχάνουν προστασία για μεγάλο χρονικό διάστημα που αγγίζει τα 20 χρόνια.

Η προστασία ενός ατόμου που εμβολιάστηκε αρχίζει τέσσερις εβδομάδες μετά από την πρώτη δόση του εμβολίου.

Αυτό πρέπει να το ξέρουν όσοι σκοπεύουν να ταξιδέψουν σε περιοχές που η νόσος ενδημεί ώστε να μην βρεθούν ουσιαστικά ακάλυπτοι ενώ θα νομίζουν πως δεν διατρέχουν κίνδυνο διότι εμβολιάστηκαν.