Ουρολοίμωξη λέμε την προσβολή του ουροποιητικού συστήματος από μικρόβια.
Οι ασθενείς με ουρολοίμωξη μπορεί να έχουν συμπτώματα με τσούξιμο κατά την ούρηση, συχνουρία, υψηλό πυρετό (ή και δέκατα), καταβολή δυνάμεων και κακουχία
αλλά δεν αποκλείονται και: ναυτία, πόνος στην κοιλιά, πονοκέφαλος ή εμετός.
Όλα τα παραπάνω μπορεί να υπάρχουν στις λεγόμενες και συμπτωματικές ουρολοιμώξεις.
Όμως είναι πιθανό να μην έχουν κανένα χαρακτηριστικό σύμπτωμα και η πάθηση να αποκαλύπτεται μόνο μετά από εξέταση ούρων.
Αυτές τις ουρολοιμώξεις τις λέμε ασυμπτωματικές.
Όταν παρουσιάζονται κατά τη διάρκεια νοσηλείας σε νοσοκομείο λέγονται και ενδονοσοκομειακές και έχουν συνήθως σχέση με ιατρικούς χειρισμούς (για παράδειγμα καθετηριασμούς). Αυτές οι ουρολοιμώξεις μπορεί να αποδειχθούν δύσκολες στη θεραπεία γιατί οφείλονται σε μικρόβια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά και αν αφορούν άτομα που έχουν και άλλα σοβαρά νοσήματα, μπορεί να αποδειχθούν καταστροφικές.
Μην χρησιμοποιείται ασκόπως τα αντιβιοτικά. Πολλά μικρόβια έχουν ήδη αναπτύξει ανθεκτικά στελέχη και αυτό με ευθύνη μας.
Οι εξωνοσοκομειακές ουρολοιμώξεις, με συμπτώματα ή χωρίς, είναι συνήθεις πιο πολύ σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και σπάνιες σε άνδρες κάτω των 50 ετών.
Οι ουρολοιμώξεις παρουσιάζουν σημαντική αύξηση της συχνότητας εμφάνισης με την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας στην εφηβεία.
Άξιο λόγου επίσης είναι πως σε ηλικιωμένους ασθενείς η ύπαρξη μικροοργανισμών στα ούρα χωρίς συμπτώματα, είναι σε αρκετές περιπτώσεις ένα καλόηθες εύρημα, που δεν υποδηλώνει υποχρεωτικά παθολογική προσβολή του ουροποιητικού από τους μικροοργανισμούς αυτούς και επομένως δεν απαιτείται θεραπεία.
Οι συνήθεις ύποπτοι
Το 80% περίπου των οξέων λοιμώξεων σε ασθενείς χωρίς καθετήρες, ουρολογικές ανωμαλίες ή βλάβες και λίθους, οφείλεται στο μικρόβιο που λέγεται Escherichia coli (κολοβακτηρίδιο).
Η απλή κυστίτιδα (φλεγμονή της ουροδόχου κύστης) από το κολοβακτηρίδιο είναι συνηθισμένη λοίμωξη του ουροποιητικού σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Υπάρχουν βέβαια και άλλα μικρόβια που μπορούν να ευθύνονται για ουρολοιμώξεις όπως Proteus, Klebsiella, Enterobacter, Serratia, Staphylococcus Aureus, εντερόκοκκοι και Staphylococcus saprophyticus.
Σε περιπτώσεις, σεξουαλικώς μεταδιδόμενων λοιμώξεων θα ανευρεθούν τα Χλαμύδια η Neisseria η γοννοκοκκική και ο ιός του έρπητα.
Ο μικροβιακός παράγων είναι πιο σημαντικός σε υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις, εκείνες δηλαδή που παρά την θεραπεία επανεμφανίζονται. Στις περιπτώσεις αυτές πρέπει να αναζητηθούν υποκείμενα προκλητικά αίτια (πέτρες, στενώσεις ή αποφράξεις, παλινδρόμηση ούρων, εκκολπώματα, νεοπλάσματα και άλλα σπανιότερα νοσήματα).
Παράγοντες που προδιαθέτουν στην ανάπτυξη ουρολοιμώξεων
είναι η κατάχρηση αντιβιοτικών, η χρήση τοπικών αντισυλληπτικών (σπερματοκτόνα και διαφράγματα), οι κακές συνθήκες σεξουαλικής ή ατομικής υγιεινής που μεταφέρουν στον κόλπο και την ουρήθρα μικρόβια από τον πρωκτό.
Η ανάπτυξη μιας ουρολοίμωξης είναι ενδεχόμενο συχνότερο σε μια κύηση ή σε άτομα με υπερτροφία του προστάτη καθώς και άτομα που πάσχουν από διαβήτη, βλάβες του νωτιαίου μυελού, σκλήρυνση κατά πλάκας κλπ.
Η καταστολή του ανοσοποιητικού είτε οφείλεται σε νόσο είτε οφείλεται σε χορηγούμενα φάρμακα, μπορεί επίσης να διευκολύνει την εγκατάσταση λοίμωξης του ουροποιητικού.
Η διάγνωση των ουρολοιμώξεων εκτός από το ιστορικό και τα συμπτώματα θα στηριχθεί σε ειδικές εξετάσεις ούρων (ουρο – καλλιέργεια).
Πριν κάνουμε καλλιέργεια πρέπει να ζητήσουμε οδηγίες για το σωστό τρόπο καθαρισμού της περιοχής και για τη σωστή συλλογή των ούρων που δεν πρέπει να μολυνθούν από εξωτερικά μικρόβια.
Η συλλογή ούρων δεν γίνεται σε οποιοδήποτε δοχείο αλλά μόνο σε ειδικό αποστειρωμένο βαζάκι που αγοράζουμε από το φαρμακείο. Το δείγμα πρέπει να σταλεί γρήγορα για εξέταση.
Υπάρχει θεραπεία για τις ουρολοιμώξεις;
Ναι και είναι αποτελεσματική. Γίνεται με αντιβιοτικά και δεν αποσκοπεί μόνο στον έλεγχο των συμπτωμάτων αλλά κυρίως (στις περιπτώσεις υποτροπών), τον έλεγχο των τυχόν υποκρυπτόμενων αιτίων.
Προσοχή
Η λαθεμένη ή ατελής θεραπεία, ιδίως στις υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις,
μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη νεφρική βλάβη ή ακόμα και στο θάνατο.