Αν και η νόσος είναι συνήθης, η διάγνωση συχνά καθυστερεί. Τους λόγους τους αναλύουμε παρακάτω. Σίγουρο είναι όμως ότι πολλοί συνάνθρωποι μας θα μπορούσαν αν ήξεραν περισσότερα, να απαλλαγούν από τα συμπτώματα τους και το ενδεχόμενο ρίσκο.
Κοινοποιήστε αυτή την ιστοσελίδα σε συγγενείς, φίλους και γνωστούς. Είναι σίγουρο πως θα φανείτε σε κάποιους πολύ χρήσιμος
Οι περισσότεροι ασθενείς με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, έχουν παρατηρήσει πως κάποια φαγητά τους προκαλούν συχνά ενοχλήσεις και κυρίως καούρα. Αυτά τα φαγητά μπορεί να είναι λουκάνικα, πικάντικες pizza, μπαχαρικά, πιπεριές, σοκολάτα σε όποια μορφή (πλάκα, κέικ ή ροφήμα), βαριά κόκκινα φαγητά κλπ. Έτσι προσπαθούν να τα αποφεύγουν και… αυτό είναι όλο.
Όμως υπάρχουν και άλλα πράγματα (φαγητά, συνήθειες, τρόποι ζωής) που έχουν να παίξουν ρόλο στην παλινδρομική νόσο και μάλιστα σημαντικό. Εντούτοις αυτός που πάσχει, τις περισσότερες φορές τουλάχιστον, δεν τα γνωρίζει ώστε να προφυλαχτεί.
Επιπλέον δεν ξέρει γιατί, κάποια φαγητά άλλοτε τον πειράζουν άλλοτε όχι*, ενώ αναρωτιέται γιατί το έπαθε, αν έφταιξε αυτός σε κάτι και αν θα μπορούσε να το προλάβει.
(*) η γαστροοισοφαγική νόσος έχει πολυπαραγοντική αιτιοπαθογένεια. Παρουσιάζει επίσης εξάρσεις και υφέσεις. Ένα φαγητό που μας πειράζει συνήθως, ίσως να μην το κάνει αν την εποχή που το τρώμε ο εσωτερικός ερεθισμός είναι μικρός. Επιπλέον η απουσία ή η παρουσία άλλων επιβαρυντικών παραγόντων παίζει επίσης ρόλο.
Συχνά δεν ακολουθεί καμιά συγκεκριμένη δίαιτα. Πρώτον διότι δεν μπορεί να εφαρμόσει τους αυστηρούς κανόνες που του έβαλαν (σε μια ασθένεια που κάνει περιοδικά την εμφάνιση της και θα συνεχίσει για πάντα) και δεύτερον διότι ο ίδιος νοιώθει ενοχλήματα με μερικά μόνο από τα απαγορευμένα αλλά όχι με όλα όσα του στερούν**.
(**) Κάποια ποτά ή τροφές, μπορεί να ερεθίζουν λόγω επαφής με τον ερεθισμένο βλεννογόνο. Όπως το οινόπνευμα σε μια πληγή. Σε άλλες όμως περιπτώσεις η βλαπτική επίδραση δεν γίνεται άμεσα αντιληπτή από τον ασθενή διότι δεν προκαλεί απευθείας ενόχληση αλλά αφορά περαιτέρω χαλάρωση της βαλβίδας και διευκόλυνση των επιστροφών υγρών από το στομάχι στον οισοφάγο.
Αναρωτιέται λοιπόν γιατί να αποφύγει τα … νόστιμα λιπαρά, αν δεν τον κάνουν να νοιώθει άσχημα, ή γιατί να μη φάει σοκολάτα αφού έχει διαπιστώσει πως αυτόν τουλάχιστον, δεν τον πειράζει.
Πέρα από αυτά όμως, συμπτώματα που είναι δυνατό να υπάρχουν, ο πάσχων δεν τα αναγνωρίζει γιατί δεν του περνάει από το μυαλό ότι μπορεί να σχετίζονται με παλινδρόμηση.
Στις επόμενες γραμμές θα λύσουμε μερικές απορίες και θα εξηγήσουμε κάποιους μηχανισμούς της νόσου με απλά λόγια και παραδείγματα. Έτσι ο κάθε πάσχων, κατανοώντας το γιατί, να τροποποιήσει σωστά το διαιτολόγιο του και να εφαρμόσει τις αναγκαίες οδηγίες. Είναι σίγουρο ότι έτσι θα ελέγξει καλλίτερα τα ενοχλήματα του. Επιπλέον θα μπορεί να αναγνωρίζει ακόμα και τα σπάνια συμπτώματα της ΓΟΠ, που για όσους δεν ξέρουν, μπορεί να τους ταλανίζουν μια ζωή αλλά ακόμα – ακόμα να εκθέτουν και τη ζωή τους σε κίνδυνο.
Συνοπτικά ο στόχος μας πρέπει να είναι:
· Να φύγουν οι ενοχλήσεις (και να επουλωθούν οι αλλοιώσεις που έγιναν)
· Να μην υπάρξει μελλοντικό ρίσκο,
· Να μην είναι αναγκαίες οι συχνές επισκέψεις στο γιατρό. Ο ασθενής να εκπαιδευτεί ώστε να καλύπτει μόνος του τα ενοχλήματα που ίσως έχει, ανάμεσα σε μια ετήσια επίσκεψη και την επόμενη.
· Να είναι περιορισμένες στις απόλυτα απαραίτητες οι εργαστηριακές εξετάσεις
· Να είναι ποιοτικά επαρκής η καθημερινότητα του πάσχοντος
Εν συντομία ζητάμε το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα, με την ελαχίστη δυνατή (σωματική, ψυχική και οικονομική) ταλαιπωρία του ασθενούς.
Κατανοώντας
την Γαστροοισοφαγική παλινδρόμιση
Αναλυτικότερα, ας αρχίσουμε από την θωρακική και την κοιλιακή κοιλότητα. Χωρίζονται από το διάφραγμα που μας βοηθά να ανασαίνουμε και η κάθε μια, εκ φύσεως, έχει διαφορετική πίεση εσωτερικά. Σε όλους τους ανθρώπους.
Στην θωρακική κοιλότητα η πίεση είναι χαμηλότερη από την ατμοσφαιρική, ενώ στην κοιλιακή υψηλότερη. Έτσι, η διαφορά αυτή των πιέσεων, σπρώχνει το γαστρικό περιεχόμενο από κάτω προς τα επάνω.
Ότι υπάρχει μέσα στο στομάχι μας λοιπόν, μπορεί να βρεθεί στον οισοφάγο, εκτός….. εκτός αν ο οισοφάγος στο κάτω μέρος του (εκεί που συνδέεται με το στομάχι), διαθέτει ένα μηχανισμό αντιεπιστροφής. Κάτι που θα μπορούσαμε να το πούμε ανεπίστροφη βαλβίδα.
Πρόκειται, όπως θα καταλάβατε, για τον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα (Κ.Ο.Σ), τον οποίο όλοι διαθέτουμε.
Δεν αρκεί όμως αυτό, πρέπει η βαλβίδα αυτή να μην είναι χαλαρή και να λειτουργεί καλά. Να ανοίγει για να περάσει προς τα κάτω η μπουκιά και η γουλιά, αλλά στη συνέχεια να κλείνει και να αντέχει στις πιέσεις που της ασκούνται από κάτω προς τα επάνω.
Γιατί όμως οι πιέσεις στο θώρακα και την κοιλιά μας είναι διαφορετικές; Ποιοι να είναι οι λόγοι;
Ας αναφέρουμε τους δύο κυριότερους.
Στον μεν θώρακα, οι χαμηλές (αρνητικές) πιέσεις δεν εμποδίζουν τη συνεχή λειτουργία των πνευμόνων και της καρδιάς διότι εξασφαλίζουν πως τα όργανα αυτά δεν θα κουράζονται (βλέπεις η καρδιά και τα πνευμόνια μας δεν μπορούν να πάρουν ένα … υπνάκο για να ξεκουραστούν).
Στην κοιλιά, οι πάνω από την μια ατμόσφαιρα (θετικές) πιέσεις, κρατούν τα αέρια του πεπτικού σωλήνα περιορισμένα, έτσι ώστε να μην είναι η κοιλιά μας σαν …. Μπαλόνι. Ως γνωστόν τα αέρια τείνουν να καταλάβουν όλο τον διαθέσιμο χώρο, αν δεν περιοριστούν. Επιπλέον μια φουσκωμένη κοιλιά από τα αέρια, πιέζοντας το διάφραγμα, θα δυσκόλευε και την αναπνοή.
Υπάρχουν τώρα διάφοροι λόγοι για τους οποίους ο αντιπαλινδρομικός μηχανισμός ή με άλλα λόγια η βαλβίδα, δεν εξυπηρετεί το ρόλο που της ανέθεσε ο οργανισμός. Έτσι όμως επιτρέπει τις επιστροφές, που εν προκειμένω θα είναι γαστρικό περιεχόμενο (τροφές και υγρά), μέσα στον οισοφάγο.
Έ και λοιπόν; Θα έλεγε κάποιος. Τι πειράζει αν συμβαίνουν;
Δεν είναι όμως έτσι. Τα υγρά αυτά έχουν διαβρωτικά ένζυμα, όξινο υλικό (ισχυρό υδροχλωρικό οξύ), ενίοτε δε και αλκαλικές ουσίες από τη χολή. Μπορεί το εσωτερικό του στομαχιού μας να διαθέτει εκ φύσεως αντιστάσεις και υπό ομαλές συνθήκες να μην παθαίνει βλάβη, ο οισοφάγος όμως για τον οποίο δεν υπάρχει τέτοια πρόνοια, θα πάθει.
Το αποτέλεσμα είναι ένα έγκαυμα. Ένα χημικό έγκαυμα.
Το βρίσκουμε συνήθως στο κάτω μέρος του οισοφάγου. Όμως το οξύ μπορεί να επιδρά και παραπάνω. Μέχρι και τον λάρυγγα, φάρυγγα, και ρινοφάρυγγα. Έτσι ερμηνεύονται συμπτώματα από περιοχές και όργανα εκτός οισοφάγου (πχ. Βραχνάδα, βούλωμα στα αυτιά, ωτίτιδα, οζίδια στις φωνητικές χορδές κλπ.) διότι αν ανεπαρκεί και ο ανώτερος οισοφαγικός σφιγκτήρας, ποσότητα του γαστρικού περιεχομένου παλινδρομεί και προς τις υπερ-οισοφαγικές δομές (λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση)
Ανάλογα με:
- την ποσότητα των υγρών της παλινδρόμησης,
- την συχνότητα των επιστροφών
- την περιεκτικότητα σε οξύ (πυκνότητα),
- το χρόνο παραμονής μέσα στον οισοφάγο ή και πιο επάνω από αυτόν και
- τον χρόνο που πέρασε χωρίς θεραπεία,
οι βλάβες θα είναι μικρότερες ή μεγαλύτερες.
Εδώ ας πούμε και το εξής: Υπάρχουν άνθρωποι με σοβαρή παλινδρόμηση (η διαπίστωση γίνεται ενδοσκοπικά όπου και βρίσκουμε σημαντικές αλλοιώσεις), χωρίς εντούτοις ο ασθενής να περιγράφει σοβαρά υποκειμενικά συμπτώματα. Ενίοτε μάλιστα και ελάχιστα. Αυτό συχνά οδηγεί σε υποβάθμιση του προβλήματος από τον ίδιο τον πάσχοντα.
Για το λόγο αυτό, (ειδικά μετά τα 40 του χρόνια) ο ασθενής με Γ.Ο.Π πρέπει να εκτιμηθεί με γαστροσκόπηση και ανεξάρτητα από το πώς ο ίδιος νοιώθει, να διαπιστωθεί αντικειμενικά η σοβαρότητα των βλαβών που υπάρχουν, η οποία μπορεί να είναι σημαντική, ενίοτε δε επικίνδυνη.
Και ποια είναι τα συμπτώματα;
Πολύ λίγοι γνωρίζουν ότι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση έχει συμπτώματα όχι μόνο από τον οισοφάγο (οισοφαγικά), αλλά σε πολλούς ασθενείς και έξω από αυτόν. Από άλλα όργανα. Αυτά τα λέμε εξωοισοφαγικά συμπτώματα. Το φάσμα τους είναι αρκετά μεγάλο.
Στην 1η περίπτωση το πλέον σύνηθες είναι να υπάρχει καούρα (και αίσθημα επιστροφής καυστικού υγρού ή και τροφής), κατά μήκος του οισοφαγικού σωλήνα (πίσω δηλαδή από το πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα). Ενίοτε υπάρχει κόμπος που δυσκολεύει την κατάποση, αίσθημα φουσκώματος και ρεψίματα, θωρακικός πόνος με εντόπιση στο ύψος του στέρνου (με χαρακτήρα που όταν είναι συσφικτικός και πολύ δυνατός είναι δύσκολο να ξεχωρίσει από στηθάγχη ή έμφραγμα). Συχνά επίσης ο πάσχων νοιώθει ναυτία.
Αρκετά συμπτώματα όμως, μπορούν να μην είναι τα συνηθισμένα αλλά ασυνήθιστα. Επίσης ο κάθε ασθενής δεν τα έχει όλα. Από το φάσμα επομένως των συμπτωμάτων (που είναι όπως είπαμε πολλά), σχηματίζονται διάφορες ‘’κατηγορίες’’ πασχόντων που μπορεί τα παράπονα τους να μοιάζουν μερικώς, ελάχιστα ή και καθόλου. Έτσι εξηγείται το γιατί μια τόσο συνηθισμένη ασθένεια, μπορεί να ξεφεύγει από την διάγνωση επί μεγάλο χρονικό διάστημα.
Παράδειγμα: Αν ο ασθενής πηγαίνει για την βραχνάδα του στο γιατρό, συνήθως διαλέγει ωτορινολαρυγγολόγο (ΩΡΛ). Αυτός ίσως να μην σκεφτεί την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Ο ίδιος ο ασθενής εξάλλου (που μπορεί να έχει και φουσκώματα, ρεψίματα και δυσπεψία), δεν τα συνδέει με την βραχνάδα του και δεν θεωρεί πως πρέπει να τα αναφέρει στον γιατρό διότι ‘’δεν είναι ο αρμόδιος και κατάλληλος για αυτή τη δουλειά’’.
Το ίδιο συμβαίνει και με το βήχα που είναι ξηρός, ερεθιστικός, επίμονος, κυρίως την νύχτα αλλά και την ημέρα. Ο βήχας υπάρχει όταν τα όξινα υγρά θα περάσουν πάνω από τον ανώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα (πιο εύκολα όταν είμαστε ξαπλωμένοι) και θα μπουν στον φάρυγγα και από εκεί στον λάρυγγα με τον αέρα της αναπνοής, φθάνοντας τελικά στα πνευμόνια σαν ψεκασμός σταγονιδίων*, και ερεθίζοντας, ώστε να προκληθεί βρογχόσπασμος. Οι ασθενείς επισκέπτονται πνευμονολόγο ή και αλλεργιολόγο. Συχνά τίθεται διάγνωση ‘’άσθμα’’ και δίδεται η ανάλογη φαρμακευτική αγωγή που επιδρά δυσμενώς στην Γ.Ο.Π. Ξεκινάει έτσι ένας φαύλος κύκλος.
Είναι επίσης δυνατόν να εμφανιστούν εκδηλώσεις από τον πνεύμονα, όπως χρόνια βρογχίτιδα, πνευμονία από εισρόφηση, και (αν η κατάσταση χρονίζει) ακόμα και διάμεση πνευμονική ίνωση.
(*) Ανασαίνουμε και καταπίνουμε με κοινό μονοπάτι στην αρχή, από το οποίο περνούν τροφές, υγρά και αέρας της αναπνοής, πριν το μονοπάτι αυτό χωρίσει (τραχεία εμπρός, οισοφάγος πίσω). Εάν τα υγρά που παλινδρομούν περάσουν το επάνω στόμιο του οισοφάγου και μπουν στο ‘’κοινό μονοπάτι’’, ο αέρας της αναπνοής (που περνά με μεγάλη ταχύτητα), θα σηκώσει σταγονίδια και θα τα οδηγήσει στους πνεύμονες. Κάτι ανάλογο με αυτό που συμβαίνει όταν είμαστε κοντά στη θάλασσα και βρεχόμαστε επειδή φυσάει πολύ δυνατά.
Με τον ίδιο τρόπο θα προκύψει η βραχνάδα που αναφέραμε, λόγω οιδήματος στις φωνητικές χορδές, εξαιτίας των καυστικών επιδράσεων των υγρών του στομάχου. Στην Γ.Ο.Π, υπάρχουν ασθενείς που πετάγονται στον ύπνο τους ‘’γιατί πνίγηκαν και δεν μπορούσαν να ανασάνουν’’. Αρκετοί το καταλαβαίνουν πως γύρισαν πίσω τα υγρά του στομαχιού ή και φαγητό. Άλλοι πιστεύουν πως ήταν εφιαλτικό όνειρο. Σηκώνονται για λίγο, περπατούν αλαφιασμένοι και αφού ηρεμήσουν ξαπλώνουν πάλι.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον πρέπει να δείξουμε στον πόνο. Μερικές φορές ‘’σφίγγει’’ δυνατά με εντόπιση το στήθος. Αρκετοί νοιώθουν τον πόνο να αντανακλά προς τα πίσω στην σπονδυλική στήλη. Ένας ισχυρός πόνος τέτοιου είδους, είναι φυσικό ότι θα μας κάνει να σκεφτούμε την καρδιά, την στηθάγχη και το έμφραγμα. Η επίσκεψη σε καρδιολόγο ίσως είναι αναγκαία, ίσως και όχι, αλλά μόνο αν η διάκριση είναι δυνατή με σιγουριά.
Αρκετές φορές πάντως δεν είναι εύκολο να το πούμε με την κλινική μόνο εκτίμηση και χρειάζονται εξετάσεις. Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος της άσκοπης κινητοποίησης αλλά και της ολιγωρίας που θα μπορούσε να αποδειχθεί καταστροφική. Η όλη διαδικασία θυμίζει το μύθο του Αισώπου με τον χωρατατζή τσοπάνη που φώναζε ‘’λύκος στα πρόβατα’’. Μόνο που εδώ δεν χωρούν αστεία. Η συνύπαρξη μάλιστα των δυο καταστάσεων (ασθενής με ιστορικό στηθάγχης ή εμφράγματος και Γ.Ο.Π) περιπλέκει περισσότερο τα πράγματα.
Άλλα ασυνήθη έως και σπάνια συμπτώματα, είναι το βούλωμα στα αυτιά λόγω επίδρασης οξέων , ενίοτε δε ένα ‘’γαργάλημα’’ που μοιάζει να αφορά το λαιμό αλλά και να αντανακλά στα αυτιά. Πρόκειται για δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας, εξαιτίας οιδήματος στο εσωτερικό (ή φαρυγγικό) στόμιο της. Η δυσλειτουργία αυτή μπορεί να προκαλέσει ισχυρό πόνο στο αυτί, ιδίως σε καταδύτες ή και στο αεροπλάνο.
Στο σημείο αυτό να πούμε πως η ΓΟΠ μπορεί να ευθύνεται για ωτίτιδες, στα παιδιά κυρίως. Υποτροπιάζουσες και επίμονες που επανέρχονται παρά τις κλασικές θεραπείες.
Τέλος ένα αίσθημα εμποδίου ή αίσθημα ξένου σώματος, που μας κάνει να προσπαθούμε να καθαρίσουμε διαρκώς το λαιμό μας δεν είναι ασύνηθες ενώ η αίσθηση ξηρού λαιμού που επιδεινώνεται την νύχτα (ο ασθενής ξυπνά για να πιεί μια δυο γουλιές νερό) καθώς και η κακοσμία της αναπνοής είναι συχνά ενοχλήματα. Μειωμένη γεύση επίσης μπορεί να υπάρξει.
Πριν δυο τρείς δεκαετίες, οι γνώσεις μας για την ΓΟΠ ήσαν ελάχιστες. Οι περισσότεροι γιατροί απέδιδαν τα ενοχλήματα που προέκυπταν σε ‘’νευροφυτικά’’. Συχνά χορηγούνταν φάρμακα με αντένδειξη στην ΓΟΠ, τα οποία επιδείνωναν τα ενοχλήματα. Πολλοί ασθενείς οδηγούνταν σε ψυχολόγους και εξ αυτών αρκετοί λάμβαναν ψυχοφάρμακα. Η πρόοδος που προέκυψε στις γνώσεις μας, προήλθε από την ραγδαία αύξηση των δυνατοτήτων ελέγχου μέσω της τεχνολογίας.
Παρά ταύτα εξακολουθούμε να μαθαίνουμε και η πορεία θα έχει ενδιαφέρον. Ένα παράδειγμα της αύξησης των γνώσεων μας είναι πως σήμερα γνωρίζουμε ότι η νόσος συσχετίζεται με διαταραχές του ύπνου (ανήσυχος ύπνος, ξύπνημα χωρίς φανερή αφορμή, αϋπνία), αλλά και με το σύνδρομο της υπνικής άπνοιας.
Γνωρίζουμε επίσης πως λόγω επίδρασης οξέος στο ρινοφάρυγγα (στο βλεννογόνο στο πίσω μέρος της μύτης μας), έχουμε αύξηση στις εκκρίσεις που είναι κολλώδεις και παχιές. Αυτό εξαιτίας της τοπικής φλεγμονής μπορεί να εμποδίζει την ρινική αναπνοή και ίσως να είναι υπεύθυνο για ανάπτυξη ιγμορίτιδας.
Τα δόντια στην οισοφαγική παλινδρόμηση κάνουν πιο εύκολα διαβρώσεις και οι επισκέψεις στον οδοντίατρο είναι συχνότερες. Από το στόμα μπορεί να έχουμε μουδιάσματα της γλώσσας (ενίοτε και οξύ πόνο).
Η χρονίζουσα και μεγάλη διάρκεια επίδρασης οξέος, δημιουργεί ενίοτε στην περιοχή του ρινοφάρυγγα και λάρυγγα διάφορες άλλες βλάβες. Οζίδια (σαν κάλοι), κοκκιώματα, πολυποειδείς εκβλαστήσεις.
Ο καρκίνος τέλος (στο λάρυγγα ή τον υποφάρυγγα) είναι μια από τις επιπλοκές.
Καταλήγοντας
- Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι πολύ συνηθισμένη.
- Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι χρονία νόσος.
- Προκαλεί κλασσικά αλλά και ασυνήθη συμπτώματα.
- Η διάγνωση της δεν είναι πάντα εύκολη.
- Ακόμα και ειδικοί μπορεί να μην την υποψιαστούν.
- Η θεραπεία της πρέπει να είναι εξατομικευμένη και προσαρμοσμένη σε κάθε ασθενή.
- Οι οδηγίες σε κάθε ασθενή είναι απαραίτητες και πρέπει να τον βοηθούν ώστε να ελέγχει την χρονία αυτή νόσο όσο δυνατόν καλλίτερα και να χρειάζεται μόνο μια φορά το χρόνο τον γιατρό.
…………………………………………………………………………………………………………….
διαβάστε και:
Δίαιτα και οδηγίες στην Γαστρο-Οισοφαγική Παλινδρόμηση
Είτε GERD είτε ΓΟΠ, ψηλά τα κεφάλια. Βοηθάει.
Γ.Ο.Παλινδρόμηση. Ο Μεγάλος Μίμος
Οισοφαγική Παλινδρόμηση και Συνηθισμένα Λάθη
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ‘’καρδιά’’ και άσθμα. Τι σχέση έχουν;
Καούρες; Απλές συμβουλές για να τις αποφύγετε.
Θεραπεία στην Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση. Φάρμακα ή χειρουργείο;
Γ.Ο.Π, οισοφάγος Barrett και αληθινό ρίσκο
Εκτός των θεμάτων ιατρικού ενδιαφέροντος που θα αναρτώνται ανελλιπώς, στο ιστολόγιο αυτό θα βρείτε και άλλα που ίσως σας ενδιαφέρουν. Σε κάθε ενότητα, καταβάλλεται προσπάθεια ώστε οι πληροφορίες να μην είναι αποσπασματικές, αλλά σιγά και μεθοδικά, να χτίζουν μια ολοκληρωμένη εικόνα. Επισκεφτείτε σελίδες με πληροφορίες για την Ελλάδα και τους Έλληνες για παράδειγμα. Που ίσως δεν γνωρίζετε και είναι συναρπαστικές. Αν πάλι αντέχετε και στα δύσκολα, τα περιεχόμενα στην ‘’Φιλοσοφία’’ ίσως σας συγκινήσουν.
ΑπάντησηΑκύρωση απάντησης