Η ινομυαλγία είναι ένα σύνδρομο ‘’ρευματικού’’ χαρακτήρα που χαρακτηρίζεται από διάχυτο πόνο στο μυϊοσκελετικό σύστημα. Ως γνωστό στην ιατρική αποκαλούμε ‘’σύνδρομο’’ κάθε παθολογικό πρόβλημα που μπορεί να προκύψει από πολλά και διαφορετικά αίτια. Με άλλα λόγια κάθε άνθρωπος που έχει το πρόβλημα, δεν είναι υποχρεωτικό πως το παθαίνει από την ίδια αιτία με κάποιον άλλο και, ίσως εμπλέκεται στην περίπτωση του ένας διαφορετικός μηχανισμός, που καταλήγει στο ίδιο αποτέλεσμα.
Στην Ελλάδα, στον γενικό πληθυσμό της χώρας, βρέθηκε ότι η συχνότητά της ινομυαλγίας αφορά το 0,44% των ενηλίκων.
Για να θεωρηθεί διάχυτος ο μυοσκελετικός πόνος πρέπει να εντοπίζεται ταυτόχρονα στο αριστερό και δεξιό μέρος του σώματος, πάνω και κάτω από τη μέση αλλά και στον αξονικό σκελετό, κατά μήκος δηλαδή οποιασδήποτε μοίρας της σπονδυλικής στήλης ή ακόμα και στο πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα.
Υπάρχουν αρκετά σημεία ευαισθησίας που η πίεση τους προκαλεί πόνο και η κλινική εξέταση από το γιατρό θα τα αναδείξει. Προσοχή εδώ διότι δεν αναφερόμαστε σε απλή ευαισθησία αλλά σε πόνο.
Τα διάφορα σημεία που είναι επώδυνα στην ινομυαλγία, μπορούμε να τα δούμε στην εικόνα 1.
Εικόνα 1. Ινομυαλγία, σημεία πρόκλησης πόνου στην πίεση.
Η αιτιολογία
Πρόκειται όπως ήδη είπαμε για ‘’ρευματική’’ νόσο, η ακριβής αιτιοπαθογένεια της οποίας δεν μας είναι γνωστή. Τα υπάρχοντα στοιχεία δείχνουν ότι πολλοί παράγοντες μπορεί να ευθύνονται, ώστε η ινομυαλγία να κάνει την εμφάνιση της.
Τέτοιοι παράγοντες μπορεί να είναι γενετικοί, τραυματισμοί, ιογενείς αιτίες* ή και νευροενδοκρινικά αίτια. Ψυχολογικοί επίσης παράγοντες φαίνεται να παίζουν σημαντικό ρόλο.
Δεν είναι πάθηση που αφορά τα οστά και τις αρθρώσεις αλλά περιορίζεται στον μυϊκό και ινώδη ιστό, όπως και το όνομα της δείχνει.
(*) Τα συμπτώματα της ινομυαλγίας, μοιάζουν πολύ με αυτά που περιγράφονται στην μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα, στην οποία όμως οι πάσχοντες αναφέρουν πως είχαν προσβληθεί από κάποιο ιό πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων.
Συμπτώματα και κλινικά σημεία της ινομυαλγίας;
· Διάχυτος πόνος.
· Τοπική ευαισθησία
· πόνος στην πίεση σε πολλά σημεία (εικόνα).
Άλλα (συχνά) συμπτώματα
που μπορεί να συνυπάρχουν είναι:
· εύκολη κόπωση
· αίσθημα αδυναμίας,
· διαταραχές του ύπνου,
· μειωμένη αντοχή στο κρύο ή τη ζέστη
· συμπτώματα ευερέθιστου εντέρου (φούσκωμα, κοιλιακοί πόνοι, διαταραχή ρυθμού κενώσεων).
Αναλυτικότερα
Ο πόνος, το αίσθημα κόπωσης και η διαταραχή του ύπνου αποτελούν τα κυριότερα συμπτώματα. Μελέτες στο ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, έδειξαν ότι άτομα που πάσχουν από ινομυαλγία, στην διάρκεια της νύχτας, ‘’βγαίνουν’’ επαναλαμβανόμενα από τον βαθύ τους ύπνο, περνώντας σε επίπεδο ελαφρύτερου ο οποίος μπορεί να συνοδεύεται και με όνειρα. Υπενθυμίζεται ότι η χαλάρωση και ως εκ τούτου η ανάπαυση, επιτυγχάνονται στον βαθύ ύπνο.
Οι περισσότεροι ασθενείς παραπονούνται για πόνο, δυσκαμψία και αίσθημα κόπωσης στους μύες, στους τένοντες και τους συνδέσμους των αρθρώσεων. Η ενόχληση, άλλοτε είναι εντονότερη νωρίς το πρωί, άλλοτε χειροτερεύει στη διάρκεια της ημέρας. Δυναμώνει όταν ο ασθενής αναπτύσσει σωματική δραστηριότητα. Συνυπάρχει αίσθημα κούρασης σε όλο το σώμα. Ο ασθενής παραπονείται συχνά ότι ‘’δεν έχει δυνάμεις‘’, ‘’κουράζεται εύκολα’’, ‘’δυσκολεύεται να ανέβει μια σκάλα’’, ‘’τον κουράζει πολύ η δουλειά του’’.
Λιγότερο συχνά αλλά πιθανά ενοχλήματα είναι επίσης τα εξής:
· αιμωδία (μούδιασμα) και μυρμηγκιάσματα
· πρήξιμο στα χέρια και τα πόδια
· Πονοκέφαλος
· ευερεθιστότητα, κακή διάθεση ή μελαγχολία
· δυσκολία συγκέντρωσης και αφηρημάδα
· ξαφνικό και επιτακτικό αίσθημα ούρησης
Η εξέλιξη της ινομυαλγίας
Η διάρκεια των συμπτωμάτων μπορεί να είναι για μήνες ή και για χρόνια.
Ο ασθενής δεν δείχνει άρρωστος εξωτερικά, αλλά ο ίδιος δεν νοιώθει καλά. Η ένταση των ενοχλημάτων του μπορεί να κυμαίνεται σε μεγάλο εύρος, φθάνοντας συχνά στο σημείο να επηρεάζει δυσμενέστατα την καθημερινότητα του.
Θεραπευτική αντιμετώπιση της ινομυαλγίας
Δεν είναι σπάνια τα περιστατικά όπου η διάγνωση μπήκε από τον δεύτερο ή τον τρίτο γιατρό. Η μεγάλη ποικιλία της κλινικής ‘’έκφρασης’’ της νόσου, δηλαδή του είδους και της έντασης των κυρίαρχων για κάθε ασθενή συμπτωμάτων, μπορεί να οδηγεί σε διαγνωστικά λάθη. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι δεν υπάρχουν ειδικά εργαστηριακά ευρήματα ώστε να τεκμηριωθεί η ινομυαλγία.
Έτσι, επειδή κάθε ασθενής, είναι ιδιαίτερη και ξεχωριστή περίπτωση αφού δεν παρουσιάζει τις ίδιες ακριβώς εκδηλώσεις της πάθησης που έχει κάποιος άλλος, μπορεί και να μην ανταποκρίνεται με τον ίδιο τρόπο στην ίδια θεραπεία.
Σε κάθε περίπτωση η ενημέρωση του πάσχοντος περί του ότι έχει μια καλοήθη πάθηση που δεν κρύβει κινδύνους για το μέλλον, έχει μεγάλη σημασία. Αφαιρεί τον φόβο και βοηθά.
Στις περιπτώσεις ‘’συνδρόμων’’ όπου δεν είναι επακριβώς γνωστή η αιτία, (επομένως και στην ινομυαλγία), η ανακούφιση του ασθενούς επιτυγχάνεται με συνδυασμούς διαφόρων τρόπων και μεθόδων.
Διάφορα αναλγητικά φάρμακα μπορούν να χρησιμοποιηθούν, πάντα με προσοχή ώστε να μην ξεπεραστούν οι πρέπουσες δοσολογίες και να μην υπάρξουν παρενέργειες. Αρχίζουμε από την παρακεταμόλη και αν χρειαστεί θα προχωρήσουμε σε ισχυρότερα αναλγητικά όπως τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη. Αυτά πρέπει να δίδονται με φειδώ και με ταυτόχρονη προφύλαξη του στομαχιού.
Η εφαρμογή τοπικών ενέσεων με κορτικοειδή στις επώδυνες περιοχές, μπορεί να αποβεί προσωρινά χρήσιμη αλλά το αποτέλεσμα κρατά για λίγο χρονικό διάστημα.
Σε περιπτώσεις με μεγάλη ψυχική επιβάρυνση, ίσως χρειαστούν και αντικαταθλιπτικά.
Ιδιαίτερη φροντίδα χρειάζεται ώστε να εξασφαλιστεί καλός ύπνος. Έχει βρεθεί ότι οι διαταραχές του ύπνου, σχετίζονται και με την εμφάνιση και με την ένταση των συμπτωμάτων της ινομυαλγίας.
Τα συμπτώματα ενός ασθενούς, μπορεί να συνυπάρχουν με συμπτώματα και εκδηλώσεις και κάποιας άλλης πάθησης (πχ. αρθρίτις). Σε αυτές τις περιπτώσεις ο γιατρός δεν πρέπει να ξεγελαστεί και, η πάθηση αυτή όπως είναι αυτονόητο, πρέπει ταυτόχρονα να αντιμετωπιστεί.
Να προστεθεί τέλος εδώ ότι τα συμπτώματα της ινομυαλγίας μοιάζουν πολύ με αυτά που περιγράφονται στην μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα, με τη διαφορά ότι οι πάσχοντες από μυαλγική εγκεφαλομυελίτιδα συχνά αναφέρουν πως είχαν προσβληθεί από κάποιο ιό πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων.
Αν πάσχετε από ινομυαλγία
- Μάθετε περισσότερα για αυτήν και ρωτήστε αν και κάποιοι άλλοι έχουν το ίδιο πρόβλημα. Ανταλλάξτε εμπειρίες με αυτά τα άτομα. Είναι χρήσιμες.
- Ενημερώστε, μαζί με τον γιατρό σας, την οικογένεια και συζητήστε το ώστε να γίνει κατανοητό πως όντως έχετε πρόβλημα και δεν είναι ‘’ψυχολογικό’’.
- Δοκιμάστε τη φαρμακευτική αγωγή που σας δίνει ο γιατρός και βοηθήστε τον ενημερώνοντας τον για να καταλήξει σε αυτή που σας ταιριάζει καλλίτερα.
- Αποφύγετε διάφορα φάρμακα (όπως τα αποσυμφορητικά της μύτης).
- Μην καταναλώνετε αλκοόλ.
- Περιορίστε τον καφέ και το τσάι το βράδυ για να μην επηρεαστεί περισσότερο ο ύπνος σας.
- Ακολουθήστε υγιεινή διατροφή. Η Μεσογειακή δίαιτα είναι ότι πρέπει.
- Κρατήστε το βάρος σας στο σωστό επίπεδο.
- Αφιερώστε χρόνο στον εαυτό σας. Περιορίστε την ένταση, χαλαρώστε.
- Κάντε μπάνια. Το κολύμπι είναι μια πολύ καλή άσκηση. Φροντίστε να μην είναι κρύα τα νερά.
- Αρχίστε να ασκείστε σιγά και προοδευτικά, ώστε να δυναμώσετε το σώμα σας. Μισή ώρα την ημέρα είναι πολύ καλά.
- Το μασάζ, ο βελονισμός, η φυσιοθεραπεία και οι θεραπευτικοί χειρισμοί από οστεοπαθητικό ειδικό, μπορούν να μειώσουν τον πόνο προσωρινά, αλλά δεν προσφέρουν μακροπρόθεσμα αποτελέσματα.
Δείτε και: ”Υποφέρω αλλά δεν με πιστεύουν”. Η μυθολογία των ρευματικών παθήσεων.