Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστεως είναι ο 4ος σε συχνότητα καρκίνος στον άνδρα και 8ος στη γυναίκα.
Κάθε χρόνο σ όλο τον κόσμο διαπιστώνονται 250.000 νέες περιπτώσεις και πεθαίνουν από τη νόσο 120.000.
Στους άνδρες είναι συχνότερος και η σχέση ανδρών/ γυναικών είναι 3 προς 1 αν και τα τελευταία χρόνια η σχέση αυτή τείνει να αλλάξει. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο αριθμός των γυναικών που καπνίζει αυξήθηκε κατακόρυφα και οι πιθανότητες τους αυξήθηκαν.
Είναι συχνός στις μεγάλες ηλικίες (60 και άνω), χωρίς βέβαια να αποκλείονται οι μικρότερες ηλικίες, ενώ είναι σπάνιος στα παιδιά.
Η ουροδόχος κύστη είναι ένα κοίλο μυώδες όργανο που βρίσκεται στην ελάσσονα πύελο, πίσω και κάτω από την ηβική σύμφυση. Η λειτουργία της είναι να αποθηκεύει τα ούρα για κάποιες ώρες μέχρι τη στιγμή που θα αποβληθούν δια μέσου της ουρήθρας.
Αποτελείται από τρεις χιτώνες, το βλεννογόνο το μυϊκό και τον ορογόνο (από το εσωτερικό της προς τα έξω). Το επιθήλιο που καλύπτει το βλεννογόνο ονομάζεται μεταβατικό.
Αίτια του καρκίνου
Πολλοί είναι οι παράγοντες που ενοχοποιούνται για την πρόκληση της νόσου.
Από αυτούς ο κυριότερος θεωρείται σήμερα το κάπνισμα.
Επειδή τα συστατικά του καπνού που εισπνέει ο καπνιστής αποβάλλονται με τα ούρα, παραμένουν αρκετή ώρα στην κύστη και δρουν καρκινογόνα στο βλεννογόνο της.
Από τις διαθέσιμες μελέτες φαίνεται πως οι καπνιστές έχουν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες να πάθουν καρκίνο της κύστεως από τούς μη καπνιστές.
Διάφορα επαγγελματικά αίτια αποτελούν τον δεύτερο συχνότερο αιτιολογικό παράγοντα ( η έκθεση για μεγάλο χρονικό διάστημα σε χρώματα, αρωματικές αμίνες, ανιλίνη).
Άλλοι παράγοντες όπως η χρήση συνθετικών γλυκαντικών, η χρόνια καταχρηστική λήψη αναλγητικών φαρμάκων, η ακτινοθεραπεία στην περιοχή της πυέλου, οι χρόνιες φλεγμονές, έχουν κατά καιρούς ενοχοποιηθεί χωρίς να μπορούμε να αποδείξουμε ότι ισχύουν μετά βεβαιότητας.
Είδη καρκίνου ουροδόχου κύστεως
Διακρίνουμε δύο κατηγορίες.
· Τον επιφανειακό καρκίνο που εντοπίζεται στον βλεννογόνο τον οποίο και αφορά.
· Τον διηθητικό καρκίνο που εισχωρεί και καταλαμβάνει και το μυϊκό τοίχωμα και μπορεί να επεκταθεί ακόμα και εκτός κύστεως.
Η διαίρεση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί ανάλογα στην κατηγορία διαφέρει τόσο η θεραπεία όσο και η πρόγνωση του ασθενούς.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Το κυριότερο σύμπτωμα της νόσου είναι η αιματουρία, η παρουσία δηλαδή αίματος στα ούρα με αποτέλεσμα να έχουν κόκκινο χρώμα. Ασθενής με καρκίνο της κύστεως δεν έχει αιματουρία μπορεί να υπάρξει αλλά πολύ σπάνια.
Η αιματουρία έχει τα εξής χαρακτηριστικά: Είναι ολική και αφορά όλο το ποσό των ούρων, δεν προκαλεί πόνο, δεν είναι πάντα παρούσα και σε κάθε ούρηση αλλά μπορεί ημέρες, μήνες ίσως και χρόνια να μεσολαβούν χωρίς αίμα. Αυτό εφησυχάζει τον ασθενή και χάνεται πολύτιμος χρόνος.
Συμπτώματα πέρα από την αιματουρία μπορεί να είναι η συχνουρία (που δεν οφείλεται σε λοίμωξη) ο πόνος που μπορεί να προκληθεί από απόφραξη από πήγματα η από την διήθηση της κύστης (σε προχωρημένα στάδια) και βέβαια τα συμπτώματα από μεταστάσεις (που θα εξαρτηθούν από την εντόπιση της μετάστασης).
Προσοχή: Κάθε αιματουρία δεν είναι καρκίνος, όμως κάθε αιματουρία έστω και αν θα συμβεί μια μόνο φορά, χρειάζεται έλεγχο.
Η διάγνωση
Συνήθως μπαίνει εύκολα από το ιστορικό και με τη βοήθεια εξετάσεων. Οι εξετάσεις που συνήθως χρειάζονται είναι:
1. Κυτταρολογική εξέταση ούρων (αναζήτηση καρκινικών κύτταρων στα ούρα)
2. Υπερηχογράφημα κύστεως
3. Η ενδοφλέβια πυελογραφία
4. Η κυστεοσκόπηση
Στην κυστεοσκόπηση που γίνεται με είσοδο στην κύστη του ειδικού οργάνου που λέγεται κυστεοσκόπιο, μπορούμε να διαπιστώσουμε αν υπάρχει όγκος, σε ποιο σημείο βρίσκεται, εάν μοιάζει επιφανειακός ή διηθητικός και ποιο είναι το μέγεθος του.
Η βοήθεια της αξονικής τομογραφίας στη διάκριση διηθητικού ή επιφανειακού καρκίνου είναι μεγάλη ενώ το σπινθηρογράφημα των οστών θα δώσει πληροφορίες για ενδεχόμενες μεταστάσεις.
Η Θεραπεία
Θα εξαρτηθεί από το είδος του καρκίνου, αν δηλαδή πρόκειται για επιφανειακό η διηθητικό.
Στις περιπτώσεις επιφανειακού καρκίνου
· Κάνουμε αφαίρεση του όγκου (μέσω της ουρήθρας με ειδικό εργαλείο)
· Φροντίζουμε να αφαιρεθεί και τμήμα μυϊκού τοιχώματος για έλεγχο τυχόν διήθησης
· Εγχέουμε κυτταροστατικά φάρμακα για πρόληψη υποτροπής
Τούτο διότι οι όγκοι αυτοί σε ποσοστό που φθάνει έως και 60-80% υποτροπιάζουν αλλά και (10-15%) μεταπίπτουν σε διηθητική μορφή.
Στη συνέχεια ο έλεγχος με κυστεοσκόπηση γίνεται για πολλά χρόνια.
Σήμερα για την θεραπεία του επιφανειακού καρκίνου της ουροδόχου κύστεως χρησιμοποιούμε και τα Laser
με τα οποία επιτυγχάνουμε την καταστροφή του όγκου.
Στις περιπτώσεις διηθητικού καρκίνου
Η επιθετικότητα αυτού του είδους καρκίνου, απαιτεί γρήγορη και ριζική θεραπεία. Το καλύτερο αποτέλεσμα το έχουμε με τη χειρουργική αφαίρεση της ουροδόχου κύστης μαζί με τον προστάτη και τις σπερματοδόχους κύστεις.
Εν συνεχεία και προκειμένου να εξασφαλισθεί η αποβολή των ούρων γίνεται δημιουργία νέας κύστεως(από τμήμα εντέρου και με πολύ ικανοποιητικό αποτέλεσμα ) ή σε περιπτώσεις που αυτό δεν είναι εφικτό, εκτροπή των ούρων προς το κοιλιακό τοίχωμα και συλλογή σε ειδικό σακουλάκι. Το αποτέλεσμα για την διάσωση του ασθενούς είναι πολύ καλό εφόσον η εγχείρηση γίνει στα αρχικά στάδια και για το λόγο αυτό χρειάζεται να παρθούν τόσο από το γιατρό όσο και από τον ασθενή γρήγορες αποφάσεις.
Σε προχωρημένα στάδια, περιπτώσεις που ο ασθενής δεν μπορεί να χειρουργηθεί (μεγάλη ηλικία, ύπαρξη νόσων που απαγορεύουν την επέμβαση ή και αν δεν επιθυμεί το χειρουργείο) χρησιμοποιούμε ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία. Τα αποτελέσματα είναι λιγότερο καλά και ποικίλουν ως προς την έκβαση ανάλογα με την περίπτωση.
Δείτε και:
Οι βλαπτικές ουσίες του τσιγάρου
Τσιγάρο. Η συνταγή του θανάτου
Καπνοβιομηχανίες και κάπνισμα. Η Εξαπάτηση