Συχνά οι ασθενείς παραπονούνται στον οδοντίατρο ότι εντελώς αιφνιδίως άρχισαν να κουνιούνται τα δόντια τους. Ουδέν αναληθέστερο βεβαίως. Τα προβλήματα αυτού του τύπου δεν προκύπτουν έτσι στα ‘’ξαφνικά’’.
Έως και 90% των Ελλήνων
έχουν περιοδοντικές βλάβες.
Οι περισσότεροι δεν το γνωρίζουν.
Στην πραγματικότητα, πρόκειται για διαδικασία που πηγαίνει χρονικά αρκετά πίσω και οφείλεται στις παθήσεις του περιοδοντίου. Στην αρχή οι παθήσεις αυτές διατρέχουν αθόρυβα και ο πάσχων δεν δίνει μεγάλη σημασία. Αργότερα και όταν προκύψουν θορυβώδη συμπτώματα, είναι αργά για να σωθούν τα δόντια.
Το δόντι στη γνάθο, περιβάλλεται και στηρίζεται από ιστούς. Οι ιστοί αυτοί είναι τα ούλα, η οστείνη, το περιρρίζιο (ο χώρος στο φατνίο μεταξύ ρίζας και οστεϊνης πού είναι γεμάτος με ελαστικές ίνες που συγκρατούν το δόντι) και το οστό γύρω από το δόντι. Την περιοχή αποκαλούμε περιοδόντιο και τα νοσήματα της είναι κυρίως η ουλίτιδα και η περιοδοντίτιδα.
Οι περισσότεροι άνθρωποι, παρουσιάζουν συμπτώματα των νόσων του περιοδοντίου και αυτά σχετίζονται κυρίως με τις συνήθειες στοματικής υγιεινής που ακολουθούν από την παιδική και εφηβική ακόμα ηλικία.
Το περιοδόντιο είναι υγιές όταν:
- Έχει ανοιχτό ρόδινο χρώμα σαν τα ούλα
- Το περίγραμμα του είναι σαφές χωρίς ανωμαλίες
- Η σύσταση του είναι συμπαγής
- Δεν ματώνει
- Δεν είναι πρησμένο (οίδημα)
- Δεν βγάζει πύον
- Δεν κινείται το δόντι
- Δεν έχει απωλεσθεί οστούν
Τόσο η περιοδοντίτιδα όσο και η ουλίτιδα, είναι φλεγμονές που προκαλούνται από τα βακτήρια της οδοντικής μικροβιακής πλάκας, δηλαδή της ανάπτυξης εκατομμυρίων μικροοργανισμών πάνω στα δόντια και τα ούλα.
Η μικροβιακή πλάκα μοιάζει με λευκοκίτρινη ‘’κρέμα’’ πάνω στα δόντια. Προσλαμβάνει ασβέστιο από το σάλιο και σιγά σιγά μετατρέπεται σε τρυγία (γνωστή ως πέτρα των δοντιών).
Τα μικρόβια πολλαπλασιάζονται και παράγουν τοξίνες, οι οποίες με τη σειρά τους προκαλούν φλεγμονή. Στην αρχή η φλεγμονή αφορά τα ούλα, στη συνέχεια και το περιρίζιο, την οστεΐνη και το φατνιακό οστούν. Η προοδευτική καταστροφή των περιοδοντικών ιστών που στηρίζουν, θα έχει σαν αποτέλεσμα να κινηθεί το δόντι και τελικά να πέσει.
Το περιοδόντιο πάσχει από ουλίτιδα όταν:
- Τα ούλα έχουν κόκκινο χρώμα
- Ματώνουν στο βούρτσισμα
- Είναι πρησμένα
- Είναι ευαίσθητα
- Το στόμα μυρίζει άσχημα
Επειδή συνήθως δεν υπάρχει πόνος στις παθήσεις αυτές, πολλοί ασθενείς θα αναζητήσουν βοήθεια από τον οδοντίατρο όταν ήδη το πρόβλημα θα είναι προχωρημένο. Εάν η ουλίτιδα (που είναι η αρχική επιφανειακή βλάβη) αντιμετωπισθεί έγκαιρα, οι περιοδοντικοί ιστοί δεν θα βλαφτούν και το δόντι θα σωθεί. Σε διαφορετική περίπτωση η πιο πιθανή εξέλιξη θα είναι η περιοδοντίτιδα, η απώλεια άλλοτε άλλης ποσότητας οστικής μάζας και η απώλεια του δοντιού, διότι η κατάσταση δεν είναι αναστρέψιμη.
Ποιοι παράγοντες το ευνοούν;
Πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο για να αναπτυχθεί ουλίτιδα και περιοδοντίτιδα. Κυριότεροι είναι οι εξής:
- Κακή φροντίδα της στοματικής υγιεινής
- Κάπνισμα
- Σακχαρώδης διαβήτης,
- Διάφορες φυσιολογικές καταστάσεις όπως η εγκυμοσύνη και η εφηβεία
- Προσθετικές εργασίες όπως οι γέφυρες και οι θήκες
- Χαλασμένα σφραγίσματα
- Ορθοδοντικά προβλήματα
- Διάφορα φάρμακα (αντισυλληπτικά, αντικαταθλιπτικά, αντιυπερτασικά)
- Κληρονομική προδιάθεση
- Αιματολογικά προβλήματα
- AIDS
Τα σημάδια που δείχνουν περιοδοντίτιδα:
· Τα ούλα έχουν αποκολληθεί
· Τα ούλα είναι κόκκινα, ευαίσθητα και πρησμένα
· Ματώνουν εύκολα
· Υπάρχει βαθύ κενό μεταξύ δοντιού και ούλων
· Το δόντι αρχίζει να κινείται
· Φαίνεται η ρίζα του
· Το στόμα μυρίζει έντονα
· Η γεύση είναι κακή
· Πύον αναβλύζει μεταξύ ούλων και δοντιού
Διάγνωση και θεραπεία
Ο οδοντίατρος ή ο περιοδοντολόγος κατά την εξέταση, θα αξιολογήσει το χρώμα και τη σύσταση των ούλων, την ύπαρξη αιμορραγίας, την κινητικότητα των δοντιών και θα μετρήσει το βάθος μεταξύ δοντιού και ούλων. Βάθη πάνω από 3 χιλ θεωρούνται παθολογικά.
Σε περίπτωση υποψίας οστικής απώλειας, πρέπει να γίνει ακτινογραφικός έλεγχος.
Η θεραπεία περιλαμβάνει:
- Εκπαίδευση του ασθενή για τη σωστή στοματική υγιεινή (όχι μόνο με την οδοντόβουρτσα) αλλά και με νήμα και βουρτσάκια που καθαρίζουν το μεσοδόντιο διάστημα.
- Αφαίρεση της πέτρας με το χέρι ή με συσκευή υπερήχων.
- Χορήγηση κατάλληλης οδοντόπαστας και διαλυμάτων για στοματική πλύση.
- Ενδεχομένως (σε κάποιες περιπτώσεις), αντιβιοτικά.