Λέγοντας ακράτεια εννοούμε την αιφνίδια απώλεια ούρων που συμβαίνει χωρίς να μπορούμε να την ελέγξουμε. Δεν είναι νόσος αλλά σύμπτωμα που μπορεί να προκληθεί από πολλές και διαφορετικές αιτίες. Οι άνθρωποι που πάσχουν από αυτήν την ιδιαίτερα ενοχλητική κατάσταση, υποφέρουν διότι επηρεάζεται η ποιότητα της ζωής τους.
Αν και το πρόβλημα αφορά πάρα πολλούς (η επίπτωση αυξάνει με την ηλικία), αρκετοί είναι εκείνοι που δεν συμβουλεύονται γιατρό και υποφέρουν άδικα ενώ θα μπορούσαν να βελτιωθούν ή και να θεραπευτούν εντελώς. Πέραν αυτού, σε περιπτώσεις όπου υπάρχει πίσω από την ακράτεια ένα σοβαρό αίτιο που την προκαλεί, ο πάσχων που δεν πηγαίνει στο γιατρό, χάνει πολύτιμο χρόνο.
Πόσο συχνό πρόβλημα είναι;
Οι γυναίκες εμφανίζουν ακράτεια δύο φορές συχνότερα συγκριτικά με τους άνδρες. Οι πιθανότητες αυξάνουν με την αύξηση της ηλικίας τους (περισσότερο σε όσες έχουν γεννήσει) .
Το αυξημένο βάρος (παχυσαρκία), λειτουργεί επιβαρυντικά.
Υπολογίζεται ότι αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της ακράτειας περίπου 10% των γυναικών κάτω των 65 ετών και 35% άνω των 65 ετών. Αυτό σημαίνει ότι σε όλο τον πλανήτη, εκατομμύρια άνθρωποι έχουν αυτό το πρόβλημα, τόσο στον ανδρικό όσο και στον γυναικείο πληθυσμό. Στην Ελλάδα οι γυναίκες και άνδρες που πάσχουν υπολογίζονται αθροιστικά πάνω από 300.000
Οι διάφοροι τύποι ακράτειας είναι:
1. Ακράτεια προσπάθειας (ή ακράτεια του στρες). Σε αυτή τη μορφή, αρκεί μια προσπάθεια, ακόμα και ελαφρά, για να υπάρξει απώλεια μιας μικρής ποσότητας ούρων. Είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος. Το γέλιο, το φτάρνισμα, η ανύψωση ενός μικρού βάρους, ο βήχας, μπορεί να το προκαλέσουν. Ο πάσχων είναι συνήθως γυναίκα και το παρουσιάζει μετά την εμμηνόπαυση ή και μετά από ένα τοκετό.
Δεν αποκλείεται να αφορά και άνδρες, κυρίως εκείνους που έχουν κάνει προστατεκτομή, ακτινοθεραπεία ή κάποια επέμβαση που επηρέασε τον σφιγκτήρα της κύστης.
2. Επιτακτική ακράτεια ή ακράτεια από ασταθή (υπεραντιδραστική) κύστη. Στον τύπο αυτό η ουροδόχος κύστη συσπάται χωρίς να το θέλουμε. Έχουμε και εδώ μη ελεγχόμενη απώλεια ούρων. Δεν είναι απαραίτητο να προηγηθεί προσπάθεια και η απώλεια μπορεί να συμβεί ακόμα και όταν είμαστε ακίνητοι. Αναγκάζει αυτούς που πάσχουν να επισκέπτονται συχνά την τουαλέτα σε όλο το 24ωρο. Πάνω από 8 φορές την ημέρα και πάνω από 2 φορές την νύχτα, οπότε αναγκάζονται να ξυπνήσουν και να σηκωθούν.
3. Μικτή ακράτεια. Είναι συνδυασμός ακράτειας από προσπάθεια και ακράτειας από έπειξη (δηλαδή επιτακτική ανάγκη). Υπολογίζεται πως περίπου 30% των ακρατειών είναι μικτού τύπου. Στη μορφή αυτή ακράτειας τα συμπτώματα των άλλων δύο τύπων συνυπάρχουν και πολλές φορές συγχέονται από τον ασθενή, κάνοντας τη διάκριση μεταξύ τους πολύ δύσκολη. Στην μικτή ακράτεια η θεραπεία περιλαμβάνει συνδυασμό των επιλογών που έχουμε για τις δυο μορφές ακράτειας που την αποτελούν.
Ακράτεια Υπερπλήρωσης.
Ακράτεια από υπερπλήρωση έχουμε όταν η κύστη δεν μπορεί να αδειάσει κανονικά και διογκώνεται υπερβολικά. Αυτό θα συμβεί σε περιπτώσεις αποφράξεως, ατονίας του μυός της κύστεως και λόγω νευρολογικών παθήσεων.
Συχνότερες παθήσεις που προκαλούν τέτοιου είδους ακράτεια είναι:
Σημαντική υπερπλασία του προστάτη
Στενώματα ουρήθρας
Κυστοπάθεια εξαιτίας Σακχαρώδους Διαβήτη
Περιφερική νευροπάθεια.
Συνήθως, οι ασθενείς με ακράτεια από υπερπλήρωση έχουν συμπτώματα που μιμούνται άλλες μορφές ακράτειας όπως για παράδειγμα απώλεια ούρων με το βήξιμο καθώς και συχνουρία. Συχνά αποβάλουν πολλά ούρα στον ύπνο τους.
Τα αίτια των τύπων της ακράτειας
1. Ακράτεια από προσπάθεια
Εγκυμοσύνη (διάταση – χαλάρωση μυών που δεν επανήλθε)
Πυελικές κακώσεις (στον τοκετό)
Χαλάρωση μυών της λεκάνης λόγω ηλικίας
Εμμηνόπαυση, λόγω έκπτωσης οιστρογόνων που αποδυναμώνει τους μύες.
Στους άνδρες: Τραυματισμοί ή επεμβάσεις για προστατικές παθήσεις
2. Ακράτεια ‘’επιτακτική’’
Φλεγμονές στην κύστη και γενικά το ουροποιητικό σύστημα
Πέτρες και όγκοι στην ουροδόχο κύστη
Παθήσεις του προστάτη
Διάφορες αιτίες που επιδρούν στα νεύρα της περιοχής όπως:
όγκοι στον εγκέφαλο, νόσος Πάρκινσον, εγκεφαλικά επεισόδια, σκλήρυνση κατά Πλάκας
Κακώσεις στη Σπονδυλική Στήλη που επηρεάζουν τον Νωτιαίο μυελό, τραύματα.
Ευερέθιστη ουροδόχος κύστη (δεν γνωρίζουμε γιατί)
Δείτε και: Ακράτεια ούρων. Τι μπορούμε να κάνουμε;