Πιθανές θέσεις ινομυωμάτων της μήτρας
Είναι καλοήθεις όγκοι (*) που προέρχονται συνηθέστερα από τα λεία μυϊκά κύτταρα της μήτρας.
Εμφανίζονται συνήθως στις ηλικίες από 22-23, έως και 55 ετών. Μια στις πέντε περίπου από τις γυναίκες ηλικίας 35 ετών, έχει ινομυώματα.
(*) το ενδεχόμενο κακοήθειας είναι ελάχιστο και κυμαίνεται από 0,04 έως 0,13%.
Λόγω των επιπλοκών τους αποτελούν τη συνηθέστερη ένδειξη υστερεκτομής
Τα αίτια των ινομυωμάτων
• Κληρονομικότητα (η δημιουργία τους ελέγχεται από γονίδια),
• Τα αυξημένα επίπεδα οιστρογόνων στον οργανισμό της γυναίκας.
Ποια είναι τα συμπτώματα
Τα ινομυώματα ποικίλλουν τόσο σε αριθμό όσο και μέγεθος και θέση εντόπισης στη μήτρα.
Μπορεί να είναι μονήρη ή πολλαπλά (από ένα μέχρι και περισσότερα των 20), πολύ μικρά (λίγα χιλιοστά), έως και πολύ μεγάλα. Υπάρχουν περιπτώσεις που είναι δυνατόν να καταλαμβάνουν όλο το υπογάστριο ή και πλέον.
Τα συμπτώματα τους επομένως θα εξαρτηθούν από τον αριθμό και το μέγεθος τους, καθώς και την ανατομική θέση που έχουν στη μήτρα.
Τα πιο συχνά συμπτώματα τους είναι:
Βαριές και παρατεινόμενες περίοδοι,
Τα ινομυώματα που βρίσκονται στο εσωτερικό της μήτρας στο τέλος της περιόδου εμποδίζουν την σύσπαση της.
Η απώλεια αίματος είναι σημαντική (ακόμα και σε πήγματα). Η πάσχουσα εύκολα θα αναπτύξει αναιμία με επακόλουθο την εύκολη κόπωση, νωθρότητα και ζάλη.
Συχνουρία, ακράτεια ούρων
Τα μεγάλα ινομυώματα, ασκούν πίεση στην γειτνιάζουσα ουροδόχο κύστη. Εμποδίζουν έτσι την πλήρη διάτασή της και την απρόσκοπτη λειτουργία της.
Ουρολοιμώξεις (συχνά υποτροπιάζουσες)
Λόγω παρεμπόδισης της ελεύθερης ροής ούρων, δίδεται ευκαιρία να αναπτυχθούν μικρόβια.
Υπογονιμότητα
Τα ινομυώματα μπορεί να ασκούν πίεση ή να παραμορφώνουν τον τράχηλος ή τα στόμια των σαλπίγγων. Παρακωλύουν έτσι την δίοδο του σπέρματος προς τις σάλπιγγες όπου γίνεται η γονιμοποίηση.
Αποβολές πρώτου τριμήνου κύησης
Προκαλούνται από ινομυώματα που βρίσκονται στην κοιλότητα της μήτρας και εμποδίζουν την εμφύτευση του εμβρύου στην εσωτερική επιφάνεια της (το ενδομήτριο).
Αίσθημα βάρους
Όταν αυξάνει το μέγεθος τους.
Πόνοι στην κοιλιά
Λόγω ανεπαρκούς αιμάτωσης προκύπτουν ισχαιμικοί πόνοι.
Σπάνια μπορεί ο πόνος να είναι αιφνίδιος και οξύς, εξαιτίας συστροφής (ινομύωμα με μίσχο που έστριψε γύρω από τον άξονα του)
Ανάπτυξη
Τα ινομυώματα είναι εξαρτώμενοι από ορμόνες όγκοι. Τα οιστρογόνα προκαλούν αύξηση του μεγέθους τους. Άλλες ορμόνες (πχ. Προγεστερόνη), προκαλούν την συρρίκνωσή τους.
Αυτό ερμηνεύει γιατί κατά την διάρκεια ύπαρξης της περιόδου, τα ινομυώματα μπορεί να μεγαλώσουν ενώ στην εμμηνόπαυση θα παρουσιαστεί προοδευτική μείωση του μεγέθους των, λόγω της μείωσης των κυκλοφορούντων οιστρογόνων.
Η εγκυμοσύνη
Στην διάρκεια της κύησης, λόγω της μεγάλης αύξησης της κυκλοφορίας του αίματος στη μήτρα, τα ινομυώματα μπορεί να αυξηθούν κατά πολύ σε μέγεθος. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ισχαιμικούς πόνους ή σε πίεση σε γειτονικά όργανα (έντερο, ουροδόχος κύστη).
Υπάρχει κίνδυνος για το κύημα;
Όχι υποχρεωτικά. Φυσικά ρόλο θα παίξει ο αριθμός και η θέση των ινομυωμάτων, αλλά και το μέγεθος που είχαν πριν από την εγκυμοσύνη.
Θεραπεία
Λαμβάνοντας υπόψη αυτό που ήδη ελέχθη, (μέγεθος, αριθμός, θέση εντόπισης), μπορούμε να πούμε πως είναι δυνατόν να μην δημιουργούν προβλήματα και να μην απαιτήσουν θεραπεία. Η γυναίκα θα φθάσει στην εμμηνόπαυση όπου τα ινομυώματα της θα συρρικνωθούν. Πρόκειται για την πλειονότητα των περιστατικών.
Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις όπως :
• Βαριές και δύσκολα ελεγχόμενες αιμορραγίες
• Υπογονιμότητα
• Αποβολές πρώτου τριμήνου
• Δύσκολη γέννα – εξαναγκασμός σε καισαρική
• Προβλήματα από πίεση γειτονικών οργάνων κλπ.
Θα τεθεί θέμα χειρουργικής επέμβασης
Η οποία θα γίνει μετά από λεπτομερή μελέτη, αξιολόγηση της συμπτωματολογίας και ‘’χαρτογράφηση’’ των ινομυωμάτων εκάστης ασθενούς.
Θα φανούν χρήσιμοι οι υπέρηχοι και οι διακολπικοί υπέρηχοι, ίσως δε και η μαγνητική τομογραφία.
Ειδικές περιπτώσεις που χρειάζεται να διαπιστωθεί αν τα ινομυώματα επηρεάζουν την κοιλότητα της μήτρας και τα σαλπιγγικά στόμια, θα χρησιμοποιηθεί η υστεροσαλπιγγογραφία και η υδροσονογραφία.
Χειρουργική παρέμβαση
Διαθέτουμε τις εξής μεθόδους
Α. Λαπαροσκοπική επέμβαση
Μικρές τομές, μικρή στην διάρκεια νοσηλεία, γρήγορη ανάρρωση και επιστροφή στα καθημερινά καθήκοντα.
Β. Ρομποτική επέμβαση
Σύγχρονη εξέλιξη της λαπαροσκοπικής τεχνικής.
Γ. Λαπαροτομία
Τομή χαμηλή της κοιλιάς (γραμμή του bikini).
Μπορεί να γίνει με επισκληρίδιο αναισθησία και αποφυγή της γενικής νάρκωσης (πλεονέκτημα).
Απαιτεί μεγαλύτερη νοσηλεία καθώς και χρόνο ανάρρωσης.
Δ. Επεμβατική υστεροσκόπηση
Εάν το ινομύωμα προβάλλει κυρίως στο εσωτερικό της μήτρας. Έχει περιορισμούς στο μέγεθος (έως 3 εκατοστά) και τον αριθμό (1-2 το πολύ).
Υπάρχουν ΜΗ χειρουργικές θεραπείες;
Σε επιλεγμένες περιπτώσεις μπορεί να εφαρμοστεί η φαρμακευτική αντιμετώπιση (με ορμονικά ανάλογα) και ο εμβολισμός.
Τα ενέσιμα ορμονικά ανάλογα θα προσφέρουν μια προσωρινή μείωση μεγέθους των ινομυωμάτων. Εφαρμόζονται προεγχειρητικά (σε μεγάλα ινομυώματα) για να διευκολύνουν τεχνικά τον χειρουργό σε δεύτερο χρόνο.
Ο εμβολισμός των ινομυωμάτων γίνεται από επεμβατικούς ακτινολόγους. Η μέθοδος εφαρμόζεται σε πολύ μικρή κλίμακα, εκτός Ελλάδας.