Νοιώθετε δυσφορία στο στομάχι;
Ταυτόχρονα και βάρος στο κεφάλι ή ζαλάδα, ενώ σας έρχεται να κάνετε εμετό;
Πρόκειται για το πρόβλημα που ονομάζεται ναυτία και το προκαλούν πολλές και διάφορες καταστάσεις. Με άλλα λόγια:
η ναυτία και ο έμετος (ή αλλιώς η τάση για έμετο),
είναι σύμπτωμα και όχι αρρώστια.
Επομένως σε κάθε περίπτωση ναυτίας ή και εμέτου, θα χρειαστεί να βρούμε το αληθινό αίτιο που κρύβεται πίσω και εκδηλώνεται με αυτό τον τρόπο.
(*) Ο Έμετος που συχνά ακολουθεί την έντονη ναυτία, είναι το βίαιο ‘’άδειασμα’’ από το στόμα του περιεχομένου του στομάχου. Μπορεί να είναι ακούσιος αλλά και προκλητός (εκούσιος), σε περιπτώσεις όπου ο ασθενής τον επιδιώκει βάζοντας το δάκτυλο στο στόμα, για να απαλλαγεί από την δυσφορία που νοιώθει.
Ποια μπορεί να είναι τα αίτια;
Αναφέραμε ήδη ότι η ναυτία και ο έμετος είναι συμπτώματα που έχουν πίσω τους κάποια άλλη αιτία. Η αιτία αυτή δεν είναι υποχρεωτικό να είναι νόσος με την στενή έννοια του όρου.
Έτσι:
Τα πρώτα στάδια της εγκυμοσύνης έχουν ναυτία σε μεγάλα ποσοστά (50% -90% όλων των κυήσεων), ενώ ο έμετος συμβαίνει περίπου στο 25% -55% των εγκύων.
Στο ίδιο αποτέλεσμα μπορεί να οδηγήσει ένας έντονος πόνος καθώς και η υπερκατανάλωση τροφής, αλλά υπάρχουν και αιτίες όπου η ναυτία ή και ο έμετος, μπορούν να προκληθούν από συναισθηματική φόρτιση (πχ. φόβος, αγωνία, άσχημο θέαμα ή άκουσμα κλπ.) ή και ορισμένες έντονες μυρωδιές.
Ενίοτε, το σύμπτωμα το προκαλούν φάρμακα που λαμβάνει ο ασθενής για κάποια άλλη αιτία. (δείτε και ναυτία και έμετος από φάρμακα)
Όμως, υπάρχουν και παθολογικά αίτια όπου η ευθύνη βαραίνει μια νόσο.
Αυτή συχνά μπορεί να είναι μια τροφική δηλητηρίαση ή μια ιογενής λοίμωξη, καθώς και η υπερκατανάλωση αλκοόλ.
Υπάρχουν βέβαια και σοβαρότερες (ή και σοβαρότατες) παθήσεις όπως:
Νοσήματα της χοληδόχου κύστεως
Διαβρώσεις και έλκη στο στομάχι
Γαστροπάρεση (*)
Καρδιακή προσβολή
Εγκεφαλική διάσειση (πχ. από τροχαίο)
Εγκεφαλική βλάβη (πχ. αιμάτωμα)
Όγκοι του εγκεφάλου κλπ.
Δεν ξεχνάμε πως, ορισμένες μορφές καρκίνου μπορούν να εκδηλώσουν ναυτία και έμετο ενώ το ίδιο μπορεί να προκαλούν ψυχογενή αίτια και ψυχολογικά νοσήματα.
Επίσης πολύ συχνά αυτό συμβαίνει στην χημειοθεραπεία.
(*) γαστροπάρεση = η αργή κένωση του στομάχου. Παρατηρείται αρκετά συχνά σε άτομα με διαβήτη (ειδικότερα τον ανεπαρκώς ρυθμιζόμενο). Αργή κένωση στομάχου παρατηρείται επίσης συχνότατα στην γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση.
Στην δεύτερη αυτή περίπτωση είναι γνωστότερη ως ‘’γαστρική στάση’’ και ο ασθενής που αισθάνεται δυσφορία και φούσκωμα, περιγράφει με χαρακτηριστικό τρόπο την ενόχληση του. Για παράδειγμα δείχνει το επιγάστριο λέγοντας ‘’εδώ μου εκάθησε’’, ενώ δεν λείπουν και πλέον χαριτωμένα σχόλια όπως το ’’σαν να έφαγα ένα βόδι’’, ‘’έχω μια πέτρα στο στομάχι’’ και άλλα.
Δεν πρέπει πάντως να ξεχνάμε ότι οι αιτίες του εμετού δεν είναι ίδιες πάντοτε και σε κάθε ηλικία.
Στα παιδιά, συνήθως πρόκειται για ιογενείς λοιμώξεις, ενώ δεν αποκλείεται μια τροφική δηλητηρίαση, αλλεργία στο γάλα, ή κατάχρηση παγωτών, ζαχαρωτών, τροφής.
Ενίοτε πρόκειται για πρόβλημα που παρουσιάζεται λόγω κίνησης (στο αυτοκίνητο, στο λούνα πάρκ κλπ).
Μερικές φορές, θα το δούμε μετά από δυνατό και παρατεταμένο βήχα, ενώ ο υψηλός πυρετός στο παιδί, ευνοεί τον έμετο.
Ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο απόφραξης του εντέρου, που είναι μια σοβαρή υπόθεση (ειλεός).
Η στιγμή εμφάνισης ναυτίας ή εμέτου μπορεί να βοηθήσει να προσδιορίσουμε την αιτία η οποία είναι υπεύθυνη.
Αμέσως μετά από ένα γεύμα
Μπορεί να πρόκειται για:
• τροφική δηλητηρίαση
• γαστρίτιδα
• έλκος
• πάθηση χοληδόχου
• βουλιμία.
Από μία έως οκτώ ώρες μετά από ένα γεύμα
Μπορεί επίσης να υποδηλώνει τροφική δηλητηρίαση.Κάποιες περιπτώσεις με βακτήρια στην τροφή (πχ. σαλμονέλα), μπορεί να εκδηλώσουν συμπτώματα σε περισσότερο χρόνο.
Φυσικά, η συνολική εκτίμηση και το ιστορικό, έχουν ιδιαίτερη αξία. Χρήσιμα δεδομένα και στοιχεία (πχ. ύπαρξη πυρετού, ταυτόχρονη διάρροια, ιστορικό έλκους ή χολολιθίασης, πρόσφατη έναρξη κάποιων φαρμάκων κλπ.) πρέπει να αναζητηθούν
Υπάρχει Κίνδυνος;
Τις περισσότερες φορές ο εμετός δεν είναι επικίνδυνος. Φυσικά, ποτέ δεν ξεχνάμε ότι μπορεί να είναι σύμπτωμα μιας υποκείμενης ασθένειας. γνωστής ή άγνωστης στον πάσχοντα.
Χρειάζεται επίσης να αναζητηθούν και άλλα ενδεχόμενα. Για παράδειγμα, μήπως υπήρξε προσφάτως κάποιο κτύπημα; Τροχαίο, από πτώση, στην άθληση ή από καυγά; Ναυτία ή έμετο προκαλεί η εγκεφαλική διάσειση.
Επίσης οι όγκοι του εγκεφάλου.
Μήπως υπάρχει πυρετός; Ελέγχουμε την θερμοκρασία. Καταστάσεις που συνοδεύονται από πυρετό μπορεί να εκδηλώσουν έμετο. Σκεφτείτε επομένως (μεταξύ άλλων) την μηνιγγίτιδα, ή την σκωληκοειδίτιδα.
Αφυδάτωση
Μπορούν να την πάθουν ενήλικοι και ανήλικοι.
Στους ενήλικες (δίψα, ξερά χείλη, κολλώδες σάλιο και άλλα σημεία που μπορεί να ανιχνεύσει ο έμπειρος γιατρός, θέτουν πιο εύκολα τη διάγνωση.
Στα παιδιά και ειδικότερα τα μικρά που δεν συνεργάζονται, η αφυδάτωση είναι πιο πιθανή. Ειδικότερα αν έχουν και διάρροια.
Προσοχή: ξερά χείλη και στόμα, βαθουλωμένα μάτια, γρήγορη αναπνοή, γρήγορος σφυγμός, λίγα ούρα, είναι δείγματα αφυδάτωσης.
Σε μωρά, κοιτάξτε επίσης το μαλακό σημείο στην κορυφή του κεφαλιού (το λέμε πηγή), που είναι ‘’βυθισμένο’’.
Μια έγκυος με πολλούς εμέτους (κατάσταση γνωστή σαν υπερεμεσία) μπορεί να υποστεί όχι μόνο απώλεια υγρών αλλά και ηλεκτρολυτών, δημιουργώντας πρόβλημα. Χρειάζεται άμεση ιατρική υποστήριξη γιατί είναι σε κίνδυνο, τόσο αυτή όσο και το έμβρυο.
Σοβαρά προβλήματα
Σπάνια, υπερβολικός και έντονος έμετος (συνήθως σε υπερκατανάλωση αλκοόλ) μπορεί να σχίσει την εσωτερική επένδυση του οισοφάγου (σύνδρομο Mallory-Weiss).
Αν πρόκειται για αλκοολικό άτομο, υπάρχει φόβος σοβαρής αιμορραγίας λόγω συνύπαρξης κιρσών οισοφάγου.
Ένα άλλο σύνδρομο μετά από βίαιους εμέτους (σύνδρομο Boerhaave), είναι επείγον ιατρικό περιστατικό διότι πρόκειται για ρήξη του οισοφάγου.
Δεν είναι εύκολο να διαγνωσθεί έγκαιρα και για το λόγο αυτό οδηγεί πολλούς στο θάνατο. Πρόκειται για την πλέον θανατηφόρα διάτρηση από όσες μπορούν να συμβούν στο πεπτικό σύστημα του ανθρώπου.
Δείτε και: