Σε περίπτωση προσβολής του ανθρώπου από βρουκέλλα, το βακτήριο προσλαμβάνεται από τα μακροφάγα και τα πολυμορφοπύρηνα.
Δεν τα καταστρέφει, αλλά μέσα σε αυτά επιβιώνει και πολλαπλασιάζεται.
Μετά από τον πολλαπλασιασμό, τα βακτήρια μεταφέρονται με αιματική ή λεμφική κυκλοφορία και εγκαθίστανται στο ήπαρ, τον σπλήνα, τον μυελό των οστών και αλλού, όπου συνεχίζουν να πολλαπλασιάζονται, πάντα μέσα σε κύτταρα.
Έτσι η βρουκέλλα συνεχίζει να προσβάλλει διάφορα άλλα όργανα.
Σχεδόν κάθε όργανο του σώματος μπορεί να αποτελέσει στόχο του βακτηρίου και κάποτε, ίσως οδηγήσει σε διαγνωστική πρόκληση.
Στην σταδιοδρομία του, ο γράφων συνάντησε προσβολή των πνευμόνων και του υπεζωκότα (με αποτέλεσμα αιμορραγική πλευρίτιδα), απόστημα του θυρεοειδούς (υποδυόμενο οξεία θυρεοειδίτιδα) και προσβολή των μηνίγγων του εγκεφάλου (μηνιγγο-εγκεφαλίτιδα).
Διάρκεια και πορεία του Μελιταίου
Η νόσος διακρίνεται στις εξής μορφές:
Οξεία (με διάρκεια έως 3 μήνες),
Υποξεία (με διάρκεια 3 έως 12 μήνες),
Χρόνια (με διάρκεια πάνω από 12 μήνες).
Έτσι εμφανίζει μεγάλη ποικιλία στα συμπτώματα και τις κλινικές εκδηλώσεις που επιπρόσθετα σχετίζονται και με ανάπτυξη εστιακών εντοπίσεων.
Υπάρχουν υποτροπές;
Υποτροπές της νόσου μπορεί να υπάρξουν και σχετίζονται με τα περιστατικά όπου η θεραπεία υπήρξε ατελής.
Κλινικά χαρακτηριστικά,
Χρόνος επώασης και συμπτώματα :
Συνήθως 2- 4 εβδομάδες ( από 5 ημέρες έως αρκετούς μήνες).
Ο ασθενής παρουσιάζει:
Κόπωση, ανορεξία,
Μυαλγίες, αρθραλγίες, κεφαλαλγία
Πυρετό (που είναι συνεχής ή κυματοειδής)
Ιδρώτες
Μέτρια διόγκωση λεμφαδένων (ένας – δυο ασθενείς στους δέκα)
Διόγκωση ήπατος ή και του σπλήνα (ένας στους τέσσερις περίπου)
Δερματικές εκδηλώσεις (σε ποσοστό έως 5%). Με όζους, βλατίδες, έλκη, ή πετέχειες.
###
Επιπλοκές
Οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν σε διάστημα 3 έως 12 μηνών. Ένα μικρό όμως ποσοστό μπορεί να αναπτύξει επιπλοκές.
Από το σκελετό: Οστεομυελίτιδα (πιο συνήθης), ιερολαγονίτιδα, σπονδυλίτιδα, περιφερική αρθρίτιδα
Από το ουροποιο-γεννητικό: αποβολές, προστατίτιδα, επιδιδυμίτιδα-ορχίτιδα
Από το πεπτικό σύστημα: ηπατικό απόστημα και κοκκίωμα ήπατος
Από το κεντρικό νευρικό σύστημα: μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα, αποστήματα εγκεφάλου, μυελίτιδα.
Από το καρδιαγγειακό σύστημα: περικαρδίτιδα, ενδοκαρδίτιδα
Από το αναπνευστικό: Πνευμονία, βρογχίτιδα, απόστημα, εμπύημα, πλευριτική συλλογή.
Από το αιμοποιητικό: λευκοπενία, θρομβοπενία, ήπια αναιμία, αύξηση λεμφοκυττάρων.
Από τους οφθαλμούς: Ραγοειδίτιδα (φλεγμονή)
Πέρα από τα ανωτέρω, μπορεί να έχουμε ευρήματα από την εντετοπισμένη προσβολή των διαφόρων οργάνων, ενώ σε χρόνια βρουκέλλωση συνήθως έχουμε απώλεια βάρους.
Είναι επίσης δυνατό να συμβεί διάχυτη ενδο-αγγειακή πήξη, κάτι που μπορεί να αποδειχθεί ιδιαιτέρως σοβαρή επιπλοκή.
Πως κάνουμε διάγνωση της Βρουκέλωσης;
Όπως θα αντελήφθη ο αναγνώστης, η ‘’έκφραση’’ της νόσου είναι πολυποίκιλη και δεν υπάρχει τυπικό και χαρακτηριστικό profile. Συχνά η συμπτωματολογία υποδύεται κάποιο άλλο νόσημα. Ακριβώς για αυτό γίνεται δυσχερής η διάγνωση.
Εντούτοις ο έμπειρος γιατρός θα υποπτευθεί τον μελιταίο αν λάβει υπόψη και τις συνθήκες της περιοχής καταγωγής (αγρο-κτηνοτροφική) ή το επάγγελμα του ύποπτου για βρουκέλλωση ασθενούς.
Οι ειδικές για τη βρουκέλλα εργαστηριακές εξετάσεις και η σωστή αξιολόγηση τους, μπορούν να οριστικοποιήσουν μια έγκαιρη διάγνωση.
Επειδή η καλλιέργεια αίματος ή άλλων βιολογικών υγρών και υλικών είναι δύσκολη, χρονοβόρα και με μικρή ευαισθησία εξέταση, η ανίχνευση στηρίζεται κυρίως σε ορολογικές αντιδράσεις.
Στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των ορολογικών εξετάσεων πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν τόσο τα επιδημιολογικά δεδομένα όσο και η κλινική εικόνα του ασθενούς.
Σε ενδημικές περιοχές είναι πιθανόν να εντοπιστούν αντισώματα σε μη νοσούντα άτομα (σε χαμηλούς όμως τίτλους). Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διαγνωστική αμφιβολία. Έτσι χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στον προσδιορισμό των ορίων θετικότητας, τόσο για τις ενδημικές αγρο-κτηνοτροφικές περιοχές, όσο και για τα περιστατικά χρονιότητας και υποτροπών που οι τίτλοι θα πρέπει να προσαρμόζονται ανάλογα.
Επίσης το είδος των ανοσοσφαιρινών που ανιχνεύονται στον ορό (*) του ασθενούς και η σωστή αξιολόγηση της κάθε δοκιμασίας, προσφέρουν πολύτιμη βοήθεια στη διάγνωση, κάτι που σημαίνει ότι χρειάζεται η μεγάλη εμπειρία του γιατρού.
Τέλος η διάγνωση της βρουκέλλας με μοριακές τεχνικές βασίζεται στη χρήση των μεθόδων PCR και Real-time PCR.
Οι μέθοδοι αυτές χρησιμοποιούνται και για την ανίχνευση της βρουκέλλας σε κλινικά δείγματα, για την τυποποίηση του είδους του παθογόνου και για τον έλεγχο της πορείας της νόσου
Τα τελευταία χρόνια στις παραπάνω εξετάσεις προστέθηκε ο έλεγχος των ριβοσωμικών πρωτεϊνών της βρουκέλλας καθιστώντας δυνατή την ανίχνευση (και τυποποίηση) από αποικία σε στερεό υπόστρωμα ή και από την υγρή αιμοκαλλιέργεια με χρήση φασματογραφίας μάζας. Σε μια τέτοια εξέταση η απάντηση είναι άμεση.
Θεραπεία
Η επιλογή και η διάρκεια της φαρμακευτικής αγωγής εξαρτάται από παράγοντες όπως η εντόπιση της νόσου καθώς και η μορφή και η βαρύτητα της.
Μερικά φάρμακα επίσης ίσως να μην ταιριάζουν στον ασθενή ( π.χ. σε εγκυμοσύνη, σε παιδιά, επί ηπατικής βλάβης κλπ).
Είναι σαφές ότι θα πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν η ικανότητα του αντιβιοτικού να δρα ενδοκυτταρίως αφού εκεί είναι ”τρυπωμένο” το βακτήριο.
Το θεραπευτικό σχήμα που επικρατεί σήμερα προτείνεται από τον παγκόσμιο οργανισμό υγείας (WHO), σύμφωνα με το οποίο τα περισσότερα περιστατικά αντιμετωπίζονται με το συνδυασμό δοξυκυκλίνης με αμινογλυκοσίδες (στρεπτομυκίνη ή γενταμυκίνη) ή ριφαμπικίνη για 6 εβδομάδες
Η διάρκεια της θεραπείας σε επιπλοκές, παρατείνεται για αρκετούς μήνες αν πρόκειται για ενδοκαρδίτιδα, οστική εντόπιση ή και άλλες εστιακές μορφές (συχνά πάντως δεν απαιτείται χορήγηση τριπλού σχήματος).
Είναι δυνατόν σε περίπτωση ενδοκαρδίτιδας, να χρειαστεί άμεση χειρουργική αφαίρεση της κατεστραμμένης βαλβίδας.
Η σωστή και αποδοτικότερη θεραπεία για νεογνά, παιδιά μικρότερα των 8 ετών καθώς και εγκύους παραμένει θέμα ανοιχτό στην συζήτηση.
δείτε και: