Σε ποιους και πότε εμφανίζεται ακμή
Εμφανίζεται κατά κύριο λόγο στην εφηβεία η δερματική αυτή πάθηση, αλλά δεν είναι απίθανο να την συναντήσουμε και σε ανθρώπους 30-40 ετών. Μπορεί να είναι σε ελαφρότερη ή σε βαριά μορφή και τότε είναι μια σοβαρή κατάσταση γιατί αφήνει μόνιμες δερματικές βλάβες και ουλές.
Αφορά και τα δυο φύλα, αλλά στους άνδρες θα δούμε πιο συχνά τις σοβαρές περιπτώσεις της ακμής.
Γιατί και πώς προκύπτει
Γύρω από τους θύλακες των τριχών στο δέρμα μας, υπάρχουν αδένες που λέγονται σμηγματογόνοι. Παράγουν ένα λιπαρό έκκριμα που ονομάζεται σμήγμα και βγαίνει στην επιφάνεια του δέρματος.
Εάν η έκκριση του σμήγματος εμποδιστεί και δεν μπορεί να βγει στην επιφάνεια, παραμένει μέσα στον αδένα, αυξάνει σε ποσότητα, μπορεί να κάνει φλεγμονή από ανάπτυξη βακτηρίων και τελικά να σχηματίσει μια κύστη που περιέχει πύον.
Όταν η κύστη θα σπάσει είναι πιθανό ότι θα αφήσει ουλή.
Η εντόπιση της ακμής αφορά περισσότερο το πρόσωπο (μέτωπο και μάγουλα), την πλάτη, τους ώμους και το στήθος.
Στην διάρκεια της εφηβείας οι σμηγματογόνοι αδένες παράγουν περισσότερο σμήγμα και για αυτό το λόγο αυξάνει η πιθανότητα εμφάνισης ακμής. Η αυξημένη παραγωγή σχετίζεται με την επίδραση που έχουν στους αδένες τα ανδρογόνα που κυκλοφορούν στο αίμα.
Τα ανδρογόνα που κυκλοφορούν στο αίμα παράγονται από τους ενδοκρινείς αδένες (τα επινεφρίδια, τους όρχεις ή τις ωοθήκες) και ασκούν την επίδραση τους αυξάνοντας τη λιπαρότητα αλλά και την τριχοφυΐα του δέρματος. Περισσότερα ανδρογόνα σημαίνουν περισσότερη παραγωγή σμήγματος.
Αιτίες για αυξημένη παραγωγή ανδρογόνων (πέρα από την εφηβεία) υπάρχουν αρκετές. Στη γυναίκα συχνή αιτία είναι η ύπαρξη πολυκυστικών ωοθηκών.
Διάφορα άλλα ενδεχόμενα είναι η συγγενής υπερπλασία των επινεφριδίων, η νόσος Cushing κλπ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ακμή μπορεί να έχουμε και με φυσιολογική παραγωγή ανδρογόνων από τους ενδοκρινείς αδένες και αυτό συμβαίνει όταν για μεταβολικούς λόγους, ‘’ασθενή’’ ανδρογόνα, μετατρέπονται σε ‘’ισχυρά’’ και ασκούν την δράση τους.
Ακριβώς διότι η ακμή σχετίζεται με την επίδραση των ανδρογόνων στους σμηγματογόνους αδένες και στην τριχοφυΐα, τυχόν επανεμφάνιση μετά την εφηβεία σε ενηλίκους πλέον ασθενείς, χρειάζεται έλεγχο από ενδροκρινολόγο διότι μπορεί να κρύβει ενδοκρινική πάθηση.
Ο εργαστηριακός έλεγχος που κάνουμε (όχι σε περιπτώσεις ελαφράς ακμής) αφορά τον προσδιορισμό ορμονών συνήθως. Σπανιότερα θα χρειαστούν και άλλες εξετάσεις.
Η θεραπεία
Εάν διαπιστωθεί ενδοκρινική πάθηση η φαρμακευτική αγωγή θα είναι ανάλογη. Για όλες τις άλλες περιπτώσεις θα δοκιμαστούν διάφορα φάρμακα και θα εκτιμηθεί ο βαθμός επιτυχίας.
Πέρα από τα φάρμακα (μερικά εκ των οποίων έχουν καλά αποτελέσματα αλλά και παρενέργειες που μας κάνουν να είμαστε επιφυλακτικοί στην χορήγηση τους), έχουν δοκιμαστεί και θεραπείες με διάφορα μηχανήματα.
Σε κάθε περίπτωση, η απόφαση για όποια θεραπεία πρέπει να παρθεί από τους ειδικούς γιατρούς (δερματολόγους) και ποτέ να μην αφεθεί σε άλλα χέρια έστω και αν μας υπόσχονται θαύματα.
Προσοχή χρειάζεται και σε διάφορα προϊόντα του εμπορίου που κυκλοφορούν ελεύθερα και διατίθενται ακόμα και στο internet. Σε γενικές γραμμές, μπορούμε να πούμε ότι επειδή η ακμή και κυρίως αυτή των εφήβων, δημιουργεί ψυχολογικά προβλήματα, παρέχει έδαφος σε όσους προσεγγίζουν τον πάσχοντα με αμιγώς εμπορικά κριτήρια.
Εκτός από την όποια φαρμακευτική θεραπεία θα αποφασίσει ο δερματολόγος (και ενίοτε σε συνεργασία και ο ενδοκρινολόγος), σημαντικό είναι να ελέγξουμε το σωματικό μας βάρος, να αυξήσουμε την σωματική μας δραστηριότητα και να φροντίσουμε την καθημερινή καλή καθαριότητα.
Η διατροφή μας δεν έχει επιστημονικά αποδειχθεί ότι παίζει κάποιο ρόλο. Παράγοντες όμως όπως η κούραση, το άγχος και τα καλλυντικά, φαίνεται πως ναι μεν δεν προκαλούν ακμή αλλά μπορεί να την επιδεινώνουν.
δείτε και:
Χαλάρωση, ραγάδες, ακμή: Fractional micro needle RF