Αφορά συχνότερα νέους αλλά θα την δούμε και σε άτομα κάθε ηλικίας. Μια πρωκτική ραγάδα είναι ένα μικρό σχίσιμο το οποίο εντοπίζεται συνήθως στο σημείο που τελειώνει ο βλεννογόνος του εντέρου (*) και αρχίζει το δέρμα της περιοχής γύρω από τον πρωκτό.
(*) Βλεννογόνος αποκαλείται ο ιστός που επενδύει εσωτερικά όλο το πεπτικό σύστημα και εν προκειμένω το παχύ έντερο
Το σχίσιμο αυτό, θα συμβεί όταν κατά την κένωση του εντέρου, θα εφαρμοσθεί σημαντική πίεση ή θα γίνει τραυματισμός (ογκώδη ή και πολύ σκληρά κόπρανα, κάποιο ξένο σώμα όπως ένα αιχμηρό κόκκαλο ή κουκούτσι που κατάπιαμε κλπ).
Στις προκλητικές αφορμές για την δημιουργία μιας ραγάδας επομένως, παίζουν ρόλο η δυσκοιλιότητα και το ‘’ζόρισμα’’ που αυτή προκαλεί, αλλά και οι παρατεταμένες διάρροιες που επίσης ασκούν πίεση στην πρωκτική χώρα.
Μια επιπλέον αιτία μπορεί να θεωρηθεί ή γέννα, που απαιτεί την έντονη προσπάθεια της μητέρας προκειμένου να εξωθήσει το παιδί.
Σπανιότερα ή και πολύ σπάνια αίτια
1. Πρωκτική σεξουαλική επαφή
2. Βίαιοι (τραυματικοί) σεξουαλικοί χειρισμοί δια χειρός ή οργάνων (πχ. δονητές, ξένα σώματα)
3. Υποκλυσμοί
Γενικώς, όταν ο βλεννογόνος έχει μειωμένη αντίσταση, η δημιουργία ραγάδας μπορεί να συμβεί ευκολότερα. Αυτό αφορά άτομα που πάσχουν από φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου (πχ. νόσος Crohn) ή περιπτώσεις όπως ο πρωκτικός καρκίνος, η Σύφιλη, η Φυματίωση, ο Έρπης και το AIDS.
Τα συμπτώματα
Τα συμπτώματα μιας ραγάδας μπορεί να είναι ελάχιστα ή και ανύπαρκτα και το άτομο που την έχει να μην δώσει σημασία. Η μικρή πληγή θα κλείσει μόνη της μέσα σε διάστημα δυο μηνών το πολύ.
Στις περιπτώσεις που θα παρέλθει αυτό το διάστημα και επούλωση δεν θα υπάρξει, ενώ θα υφίστανται σημαντικά συμπτώματα όπως:
πόνος, αποβολή αίματος και σπασμός του σφικτήρα, θα χρειασθεί ιατρική βοήθεια που μπορεί να είναι φαρμακευτική, αλλά συχνά χρειάζεται να είναι και χειρουργική.
Πόνος
Ο πόνος της ραγάδας μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονος και παρουσιάζεται στην αφόδευση και μερικές φορές μετά από αυτήν, διαρκώντας έως και ώρες. Επηρεάζει δυσμενώς την ζωή του ασθενούς. Μπορεί να συνυπάρχει φαγούρα και ελαφρός ερεθισμός γύρω από τον πρωκτό όπου και συχνά είναι ορατή μια ρωγμή.
Το αίμα είναι ζωηρό κόκκινο στο χρώμα και μπορεί να φανεί στο χαρτί αλλά και στην λεκάνη.
Επιπλοκές μιας ραγάδας
1. Η μετάπτωση σε χρονιότητα (με ανάπτυξη κοκκιώδους ιστού που λευκάζει την κοίτη της και δηλώνει χρονίζουσα φλεγμονή)
2. Η φλεγμονώδης διήθηση του έσω σφιγκτήρα του πρωκτού, κάτι που συνήθως είναι η αιτία του ισχυρού πόνου.
Υποτροπή μετά από επούλωση μπορεί να συμβεί;
Ναι, μια ραγάδα που ιάθηκε, δεν εγγυάται ότι δεν θα επανεμφανιστεί κάποια στιγμή, ειδικότερα αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις που το ευνοούν.
Διάγνωση
Τα συμπτώματα μιας ραγάδας είναι αρκετά χαρακτηριστικά, ιδίως αν περιλαμβάνουν και πόνο. Συνήθως, η επισκόπηση της περιοχής βοηθά και είναι αρκετή, διότι η ραγάδα είναι ορατή. Κατά την διάρκεια της εξέτασης είναι σκόπιμο οι χειρισμοί του γιατρού να είναι ήπιοι διότι ο ασθενής μπορεί να πονέσει δυνατά.
Σε μερικές περιπτώσεις, ο γιατρός ίσως χρειαστεί να χρησιμοποιήσει ένα πρωκτοσκόπιο για να δει και εσωτερικά.
Η θέση εντόπισης μιας ραγάδας επί του πρωκτού, είναι συνήθως στην 12η ή πολύ σπανιότερα την 6η ώρα (όπου 12η εννοούμε προς τον κόκκυγα και 6η προς τα έξω γεννητικά όργανα). Σε πλάγιες θέσεις του πρωκτικού δακτυλίου όπως πχ. ή 3η ώρα, οι ραγάδες είναι ασυνήθεις και η ύπαρξη τους πιθανολογεί την παρουσία μιας φλεγμονώδους νόσου για την οποία και πρέπει να γίνει προσεκτικός έλεγχος.
Θα χρειαστεί πληρέστερος ενδοσκοπικός έλεγχος;
Ο ενδοσκοπικός έλεγχος με σιγμοειδοσκόπιο ή κολονοσκόπιο θα χρειαστεί να γίνει μόνο εάν εκτός της ραγάδας, ο ασθενής έχει και άλλα ενοχλήματα πχ. συχνές διάρροιες, κοιλιακά άλγη, αναιμία κλπ., οπότε θα πιθανολογηθεί η ύπαρξη μιας φλεγμονώδους εντερικής βλάβης.
Δείτε και: Ραγάδα πρωκτού. Τι μπορώ να κάνω
Φαγούρα πρωκτού (ή Πρωκτικός κνησμός ή κνησμός δακτυλίου)
Οι αιμορροΐδες (και οι παγίδες που ίσως κρύβουν).
Αιμορροΐδες και επικίνδυνα λάθη
Αιμορροΐδες. Ποιοι τις παθαίνουν; Γιατί; Ποιες επιπλοκές έχουν;
Θρόμβωση αιμορροΐδας, ένας αθώος τρομοκράτης
Απόστημα και συρίγγιο στην περιεδρική περιοχή