Είναι αρκετοί οι διαβητικοί που δηλώνουν ότι η στέρηση του γλυκού δεν τους ενοχλεί ιδιαίτερα. Αλήθεια ψέματα, η καρδούλα τους το ξέρει.
Οι περισσότεροι πάντως δεν το αντέχουν και έτσι, αραιότερα ή συχνότερα, υποκύπτουν στην αμαρτία.
Βέβαια δεν είναι μόνο η ζάχαρη που δεν πρέπει να καταναλίσκουν οι ασθενείς αυτοί.
Υπάρχουν και άλλα γλυκαντικά στα οποία προσφεύγουν, νομίζοντας πως δεν πειράζει αν είναι μέλι, πετιμέζι, φρουκτόζη ή ότι σχετικό, που χρησιμοποιούν στην μαγειρική και κυρίως την ζαχαροπλαστική.
Όμως, για να πούμε και του στραβού το δίκιο όπως λέει και η παροιμία, και ο διαβητικός άνθρωπος είναι. Και ως άνθρωπος δικαιολογείται να έχει και τις αδυναμίες του.
Η δια βίου στέρηση επομένως, πέφτει βαριά.
Έτσι τα τελευταία χρόνια διάφορα γλυκαντικά (ουσίες με γλυκιά γεύση που δεν είναι ζάχαρη) υπάρχουν στην αγορά και μπορούν να καταναλωθούν.
Η Stevia rebaudiana είναι μια από τις ουσίες αυτές. Δεν είναι χημικό σκεύασμα αλλά βότανο. Χρησιμοποιείται ευρύτατα σαν γλυκαντικό σε όλο τον κόσμο και όπως αποδείχτηκε είναι ασφαλές για τους διαβητικούς, αλλά και εκείνους που το χρησιμοποιούν για να μην τρώνε την ζάχαρη και τις θερμίδες της.
Επίσης, έχει το πλεονέκτημα πως μπορεί κάποιος να φυτέψει το φυτό, στον κήπο, την βεράντα ή το μπαλκόνι του.
###
Θαμνώδες πολύφυλλο και πολυετές φυτό (θάμνος 60 έως 90 cm) που ανήκει στην οικογένεια Asteraceae και συγγενεύει με το χαμομήλι, τη μαργαρίτα, ή το χρυσάνθεμo.
Είναι γνωστή και ως Ka’a He’e (καλό δέντρο). Αναπτύσσεται σε δυσπρόσιτα σημεία των βουνών της Παραγουάης και σε κάποιες περιοχές της Νοτίου Αμερικής.
Ανήκει στην οικογένεια των σύνθετων (Compositae).
Η χρήση της ως γλυκαντικού ξεκίνησε από τους ιθαγενείς της Λατινικής Αμερικής, κυρίως της Παραγουάης, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν κονιορτοποιημένα φύλλα stevia στα ροφήματά τους.
Σήμερα καλλιεργείται σε πολλές χώρες του κόσμου, με την Κίνα να κατέχει μία από τις πρώτες θέσεις, ενώ πειραματικές καλλιέργειες του φυτού έχουν ξεκινήσει και στη χώρα μας (Θεσσαλία, Μακεδονία).
Εντελώς πρόσφατα, μεγάλη ευρωπαϊκή εταιρεία που ασχολείται με γλυκαντικά, ανακοίνωσε ότι είναι σε θέση να παράγει τις γλυκαντικές ουσίες μέσω ζύμωσης και μάλιστα χωρίς να χρειάζονται τα φύλλα από τα φυτά. Προτίθεται σύντομα, να θέσει σε κυκλοφορία το προϊόν της (στις αρχές του 2016)
###
Περισσότερο γλυκιά από τη ζάχαρη
Τα φύλλα από στέβια είναι περίπου 30 φορές πιο γλυκά από τη ζάχαρη. Περιέχουν διάφορες ουσίες οι οποίες έχουν απομονωθεί (στεβιοσίδη, steviobioside, dulcoside Α και rebaudiosides Α, Β, C, D και Ε).
Κάθε μια από αυτές ποικίλει ως προς την γλυκύτητα, η οποία με βάση σύγκρισης την ζάχαρη, μπορεί να είναι από 50 έως 450 φορές πιο γλυκύτερη. Έτσι η καθαρή σκόνη stevia είναι τόσο γλυκιά ώστε θα πρέπει πρώτα να διαλυθεί στο νερό και στη συνέχεια να χρησιμοποιηθεί το διάλυμα σε σταγόνες.
Στην συνήθως χρησιμοποιούμενη αραίωση, 1 κουταλάκι του υγρού είναι ισοδύναμο με ένα φλιτζάνι ζάχαρη.
Είναι ασφαλής η χρήση της;
Τόσο οι διάφορες μελέτες όσο και η εμπειρική γνώση από την παρατεταμένη χρήση της από ιθαγενείς στην Παραγουάη αλλά και την Ιαπωνία (Οι Ιάπωνες ήταν οι πρώτοι που ασχολήθηκαν με το πόσο ασφαλής είναι η χρήση του συγκεκριμένου φυτού και των γλυκών συστατικών των φύλλων του στις αρχές της δεκαετίας του ’70) δείχνουν πως είναι ασφαλής.
Η Ευρώπη πολλά χρόνια αργότερα ενέκρινε τη χρήση σε τρόφιμα και ροφήματα. Πρώτα η Γαλλία (2009) και μετά η υπόλοιπη Ευρώπη (2011)
Διάφοροι αρμόδιοι φορείς, λαμβάνοντας υπόψη τις επιστημονικές εργασίες κρίνουν ασφαλή την κατανάλωσή της (Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων EFSA, Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων FDA).
Τι γίνεται με την γλυκόζη στο αίμα;
Η επίδραση των ουσιών που περιέχει σε τύπου 1 και τύπου 2 σακχαρώδη διαβήτη, αξιολογήθηκε σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2008 (Regulatory Toxicology and Pharmacology journal). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα επίπεδα γλυκόζης αίματος πριν και μετά από την λήψη stevia, δεν είχαν στατιστική διαφορά. Δηλαδή μηδενικός γλυκαιμικός δείκτης και μηδενικό γλυκαιμικό φορτίο Επιπλέον, ομάδες ασθενών που έλαβαν Stevia την δέχτηκαν καλά και χωρίς παρενέργειες.
Ευαισθησία στην ινσουλίνη (;)
Σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2005 στο επιστημονικό περιοδικό Hormone and Metabolic Research, αξιολογήθηκε η επίδραση της στεβιοσίδης (μιας εκ των ουσιών της Stevia) σε αρουραίους που τρέφονταν με δίαιτα που ήταν κατά 60% φρουκτόζη. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η στεβιοσίδη μείωσε τις συγκεντρώσεις γλυκόζης στο πλάσμα, βελτίωσε την ευαισθησία των κυττάρων στην ινσουλίνη και καθυστέρησε την ανάπτυξη αντίστασης στην ινσουλίνη στους αρουραίους.
Με βάση αυτά τα αποτελέσματα, οι συγγραφείς της μελέτης κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η στέβια μπορεί επίσης να είναι χρήσιμη για τους διαβητικούς.
Ανάλογες εργασίες που είχαν προηγηθεί και δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό ‘’Metabolism’’ τον Μάρτιο 2003 και τον Οκτώβριο 2004, έδειξαν ότι η στέβια βοήθησε την ευαισθησία των κυττάρων στην Ινσουλίνη, ενώ αύξησε και την παραγωγή της στο πάγκρεας διαβητικών ποντικών. Δεν επέδρασε όμως επί υγιών στα επίπεδα γλυκόζης αίματος, ούτε και αύξησε την παραγωγή Ινσουλίνης .
Τι γίνεται με τον έλεγχο βάρους
Η στέβια δεν έχει θερμίδες. Σε αντίθεση, ένα γραμμάριο ζάχαρης περιέχει περίπου 4 θερμίδες.
Σε ένα κουταλάκι του γλυκού υπάρχουν περίπου 4 γραμμάρια ζάχαρη, επομένως αν βάλετε 3 κουταλάκια ζάχαρη στον καφέ σας, σημαίνει 48 θερμίδες στο ένα μόλις φλιτζάνι.
Αν χρησιμοποιούμε στέβια αντί ζάχαρης μπορεί αυτό να φανεί χρήσιμο για να διατηρήσουμε φυσιολογικό βάρος.
Επιπλέον, ας λάβουμε υπόψη πως από την στέβια δεν προκύπτει χοληστερίνη.
Είναι χρήσιμο επίσης να αναφερθεί ότι αντέχει στο ψήσιμο σε υψηλή θερμοκρασία, κάτι που δεν διαθέτει η ασπαρτάμη και άλλα γλυκαντικά.
Συμπέρασμα
Αν θυμηθούμε ότι πάνω από το 80 τοις εκατό των ατόμων με διαβήτη τύπου 2 είναι υπέρβαροι και αν λάβουμε υπόψη πως παχύσαρκοι με διαβήτη ή χωρίς αυτόν είναι παγκοσμίως πολλά-πολλά εκατομμύρια, φαίνεται πως η χρήση της στέβια είναι μια λογική επιλογή.