Προβιοτικά.
Καλλίτερα από τα συμπληρώματα ή από τα τρόφιμα;
Πολύ καλή πηγή προβιοτικών είναι τα γαλακτοκομικά προϊόντα και μάλιστα τα μη παστεριωμένα (π.χ. πρόβειο παραδοσιακό γιαούρτι με πέτσα). Όμως για λόγους ασφαλείας τα γαλακτοκομικά παράγονται συνήθως με παστεριωμένο γάλα. Έτσι τα προβιοτικά προστίθενται εκ των υστέρων και αυτή είναι η διαδικασία παραγωγής των λεγόμενων ‘’ζωντανών’’ γιαουρτιών.
Προβιοτικά υπάρχουν επίσης και σε άλλα τρόφιμα, όπως το κεφίρ (μεγαλύτερη περιεκτικότητα έχει όταν το παρασκευάζουμε μόνοι μας στο σπίτι, με ζωντανά βακτήρια και προσθήκη γάλακτος).
Από την άλλη μεριά τα συμπληρώματα (κάψουλες συνήθως), έχουν υψηλότερες συγκεντρώσεις προβιοτικών και συχνά διαθέτουν ποικιλία διαφορετικών μικροβιακών στελεχών που εξυπηρετούν διαφορετικές ανάγκες*.
Το πλεονέκτημα τους επίσης είναι πως απελευθερώνονται απευθείας στο έντερο χωρίς να υποστούν την επίδραση του γαστρικού οξέος.
Κατά την άποψη του γράφοντος: Να παίρνουμε τρόφιμα ως προληπτική υγιεινή διατροφή και συμπληρώματα για θεραπευτική δράση
Και τι πρέπει να προσέχει όποιος παίρνει προβιοτικά;
Καταρχήν τη δοσολογία που πρέπει να μένει στα πλαίσια των οδηγιών του κατασκευαστή. Η επιλογή του τελευταίου (επιστημονική αξιοπιστία) παίζει σημαντικό ρόλο γιατί εξασφαλίζει πως τα προβιοτικά θα είναι ανθεκτικά στο όξινο περιβάλλον του στομάχου.
Έχει διαπιστωθεί ότι διάφορα στελέχη προβιοτικών βακτηρίων, ασκούν διαφορετική δράση. Η σύνθεση του κάθε σκευάσματος έχει σημασία. Έτσι θα πρέπει η επιλογή να είναι ένα πλούσιο ‘’χαρμάνι’’. Στην αγορά προσφέρονται κάψουλες με πολλά (έως και 12) προβιοτικά βακτηριακά στελέχη.
Φυσικά όπως πολλές φορές έχουμε πει, όσοι θα αποφασίσουν αυτοβούλως να πάρουν προβιοτικά, πρέπει να ενημερώνουν τον γιατρό τους
Ας ξαναγυρίσουμε όμως λίγο στην ‘’έννοια’’ εντερική χλωρίδα γιατί θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε το γιατί τα προβιοτικά, δεν είναι μια ακόμα μόδα αλλά έχουν αληθινή αξία.
Πρέπει να τονίσω εδώ πως από πολλούς ιατρούς ή και ιδρύματα, απορρίπτονται ως ανάξια σημασίας. Όμως τα διαρκώς αυξανόμενα δεδομένα και οι εργασίες που γίνονται παγκοσμίως, δείχνουν συχνότατα ότι τα ευρήματα δεν μπορούν να αγνοηθούν.
Ένας απίστευτος αόρατος κόσμος
Φανταστείτε αν μπορείτε, τον πελώριο αριθμό 100 τρισεκατομμύρια.
Αν τα καταφέρατε, καιρός να μάθετε ότι τόσους μικροοργανισμούς περιέχουν τα έντερα του ανθρώπου.
Πρόκειται κυρίως για βακτήρια. Τα λέμε βακτήρια γιατί έχουν σχήμα βακτηρίας δηλαδή ραβδιού στήριξης ή μαγκούρας.
Δεν είναι ένα είδος αλλά πολλά. Πεντακόσια περίπου ή και περισσότερα είδη βακτηρίων υπάρχουν στο πεπτικό σύστημα του ανθρώπου. Όμως τα κύρια είδη είναι 35-40 και αποτελούν το 99% του συνόλου.
Αν υποθέσουμε τώρα ότι ζυγίζουμε, θα βρούμε πως στο μεν λεπτό έντερο υπάρχουν 10 στην ογδόη βακτήρια ανά γραμμάριο (επί ξηρού, δηλαδή χωρίς υγρά) ενώ στο παχύ έντερο 10 στην δωδεκάτη βακτήρια ανά γραμμάριο (επίσης σε ξηρό βάρος). Η διαφορά είναι πελώρια. (1 τρις / 10 τρις)
Ας θυμηθούμε στο σημείο αυτό όσα λέγαμε έως εδώ
Έως τώρα από μελέτες γνωρίζουμε ότι διαταραχές της χλωρίδας μπορεί να οδηγήσουν:
1. Σε διαταραχή στην αποθήκευση λίπους καθώς και την ενεργειακή διαχείριση του οργανισμού μας
2. Βλάβη στους μηχανισμούς μέσω των οποίων το έντερο βάζει φραγμούς σε διάφορα παθογόνα μικρόβια ή ουσίες
3. Ανάπτυξη χαμηλού βαθμού φλεγμονής τόσο στο ίδιο το έντερο όσο και συστηματικά.
4. Αυξημένη αντίδραση στο stress και πρόκληση ανησυχίας δυνάμενης να φθάσει έως και καταθλιπτικής κατάστασης.
Μερικά από τα κύρια είδη προβιοτικών
Lactobacillus plantarum: Παράγει γαλακτικό οξύ. Αυτό αναστέλλει την ανάπτυξη των παθογόνων μικροοργανισμών. Φαίνεται ότι βοηθάει τον μετεωρισμό (φούσκωμα και αέρια).
Lactobacillus casei: θεωρείται κατάλληλος για εντερικές μολύνσεις. Δρα επωφελώς στην νόσο του Crohn, καθώς και την αλλεργική ρινίτιδα. Ο μηχανισμός μέσω του οποίου τα καταφέρνει; Φαίνεται ότι ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα. Ίσως παίζει ρόλο και η ‘’στεγανοποίηση’’ του εντερικού βλεννογόνου και η λειτουργία ενός σωστού φραγμού.
Lactobacillus bifidus: Αυξάνει την οξύτητα και κάνει το περιβάλλον αφιλόξενο για τα παθογόνα βακτήρια (όπως το e.coli). Εργαστηριακά δεδομένα λένε ότι είναι χρήσιμος για τη διάρροια εξ αντιβιοτικών και για τη διάρροια λόγω ροταϊού.
Μια ενδιαφέρουσα ένδειξη που προκύπτει από αρχικές εργασίες είναι ότι βοηθά στην αντιμετώπιση του συνδρόμου του ευερέθιστου εντέρου που ταλαιπωρεί πολύ κόσμο. Αυτό έρχεται να επιβεβαιώσει την υποψία μας ότι το ευερέθιστο έντερο δεν είναι νόσημα μετατροπής των ψυχολογικών προβλημάτων σε σωματικά ενοχλήματα αλλά έχει κάποιο παθολογικό υπόστρωμα που επηρεάζεται από τα προβιοτικά.
Lactobacillus acidophilus: Βοηθάει στις βρεφικές διάρροιες και μειώνει τους κολικούς. Παρεμποδίζει την ανάπτυξη του μύκητα candida. Ενισχύει το ανοσοποιητικό.
Lactobacillus bulgaricus: Μπορεί να βοηθήσει και στην δυσκοιλιότητα αλλά και στην διάρροια διότι ομαλοποιεί την διαταραγμένη κινητικότητα του εντέρου.
Τέλος ο Bacillus longum: ο οποίος συμβάλλοντας στην απομάκρυνση των νιτρωδών από το έντερο μας (τα οποία είναι καρκινικές ουσίες), μειώνει το ρίσκο ανάπτυξης καρκίνου.
Ας δούμε τώρα πώς και που μπορούν να βοηθήσουν τα προβιοτικά.
Υπενθυμίζω ότι η τεκμηρίωση δεν είναι πάντα επαρκής και ίδια.
Πρόληψη και θεραπεία σε Διάρροια μετά από θεραπεία με ορισμένα αντιβιοτικά,
Διάρροια από μόλυνση με ροταϊό (συχνή αιτία διάρροιας στα μικρά παιδιά).
Άμβλυνση συμπτωμάτων συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ) και έλκους στομάχου (ένας προφανής μηχανισμός φαίνεται να είναι η αύξηση της πιθανότητας εκρίζωσης του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού)
Δυσανεξία στη λακτόζη.
Αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.
Θεραπεία νεκρωτικής εντεροκολίτιδας των βρεφών .
Η Νόσος Crohn και η ελκώδης κολίτιδα (φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου).
Πουχίτις (πολύ καλή ανταπόκριση)
Πρόληψη φλεγμονής στο έντερο έπειτα από χειρουργική επέμβαση σε αυτό.
Μείωση των κολικών στα νεογνά (καλλίτερα από σιμεθικόνη)
Πρόληψη καρκίνου του εντέρου (νιτρώδη)
Πρόληψη της διάρροιας λόγω χημειοθεραπείας με 5 Fu στον καρκίνο του παχέος εντέρου.
Πρόληψη και θεραπεία εντερικής βλάβης από clostridium difficile
Ενίσχυση ανοσοποιητικού συστήματος.
Πρόληψη και θεραπεία των μυκητιάσεων του γυναικείου κόλπου, των γυναικολογικών λοιμώξεων (κολπίτιδα, τραχηλίτιδα) και των ουρολογικών λοιμώξεων (κυστίτιδα). Μάλιστα παρατηρήθηκε και αύξηση των μεσοδιαστημάτων με ηρεμία.
Καταπράυνση των συμπτωμάτων των αγχωδών διαταραχών και των διαταραχών που σχετίζονται με την κατάθλιψη.
Πρόληψη και θεραπεία δερματικού εκζέματος που σχετίζεται με αλλεργία στο αγελαδινό γάλα.
Αντιμετώπιση του μεγάλου προβλήματος της λιπώδους ηπατικής βλάβης.
Στα όσα αναφέρονται κατωτέρω χρειάζεται μεγαλύτερη τεκμηρίωση πριν αποφασιστεί οριστικά πως κάνει (η δεν κάνει) καλό και έχει ή όχι να προσφέρει.
Γενικά προβλήματα πέψης.
Νεκρωτική εντεροκολίτιδα (NEC) σε βρέφη που γεννήθηκαν πρόωρα.
Η υψηλή χοληστερόλη.
Ευαισθησία στο γάλα (υπολακτασία ).
Η νόσος του Lyme.
Καρκίνος και
οι Καρκινικές πληγές.
η ακμή.
Ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Κοινό κρυολόγημα.
…………………………………………………..
Σχόλιο
Για μια ακόμα φορά και πριν κλείσει αυτό το θέμα, όπως ήδη τόνισα, για πολλά από τα νοσήματα που αναφέρθηκαν διατίθενται στατιστικές αποδείξεις και εξάγονται ασφαλή συμπεράσματα. Σε άλλες περιπτώσεις χρειάζονται περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία.
Επιπλέον, για πολλές από τις φερόμενες ως ενδείξεις ανταπόκρισης στη θεραπεία, ακόμα και όταν τα στοιχεία είναι ενθαρρυντικά, δεν γνωρίζουμε με ποιο τρόπο προκύπτει το όποιο ευεργετικό αποτέλεσμα.
Το θετικό όμως είναι ότι τα προβιοτικά δεν προκαλούν παρενέργειες.
Σκέφτομαι επομένως ότι κάποιος που αντιμετωπίζει χρόνιο πρόβλημα όπως ευερέθιστο έντερο, ψωρίαση, λιπώδη διήθηση ήπατος κλπ, έχοντας απογοητευτεί από διάφορες θεραπείες, μπορεί να δοκιμάσει.
Αν στην περίπτωση του, το αποτέλεσμα είναι αρνητικό, θα χάσει κάποια λίγα χρήματα. Αν είναι θετικό, θα απαλλαγεί από ένα μεγάλο βάρος.
δείτε και:
Λιπώδες ήπαρ, 2. Διάγνωση και αντιμετώπιση
Εντερική χλωρίδα και προβιοτικά. Εφαρμογές και διιστάμενες απόψεις (δεύτερο μέρος)
Εντερική χλωρίδα και προβιοτικά. Εφαρμογές και διιστάμενες απόψεις (πρώτο μέρος)