Τα συμπτώματα είναι σημαντικά για να μας κατευθύνουν αλλά όχι να τεκμηριώσουν την διάγνωση άπνοιας ύπνου. Θα χρειαστούν επομένως πρόσθετα στοιχεία που πρέπει να συλλέξουμε.
Κάποια από αυτά θα μπορούσαν να συλλεχτούν στο σπίτι και άλλα υποχρεωτικά σε νοσοκομείο που διαθέτει ανάλογο τμήμα και μηχανήματα μέτρησης καρδιακού ρυθμού, πνευμονικής και εγκεφαλικής δραστηριότητας, οξυγόνου αίματος, κινήσεων των άκρων κλπ. (πολύ-υπνογράφημα).
Και μετά;
Η θεραπευτική πρόταση μπορεί να ακολουθήσει μετά από τον έλεγχο αυτό, αλλά πολύ συχνά θα χρειαστεί συνεργασία των γιατρών, ανάλογα με την συγκεκριμένη αιτιολόγηση που θα γίνει για τον κάθε ένα πάσχοντα. Μπορεί να χρειαστεί πέρα από τον πνευμονολόγο καρδιολόγος, ΩΡΛ, αλλεργιολόγος, διαιτολόγος, ακόμα και νευρολόγος ή ψυχίατρος.
Σε ήπιες περιπτώσεις άπνοιας, κάποια μέτρα όπως η διακοπή καπνίσματος, ο περιορισμός αλκοόλ και η απώλεια βάρους, μπορεί να αποδώσουν σημαντικά.
Σε βαρύτερες καταστάσεις και σε αποτυχία των παραπάνω, η αντιμετώπιση μπορεί να απαιτήσει την χρήση μιας μάσκας στην διάρκεια του ύπνου η οποία παρέχει αέρα με ελαφρώς αυξημένη πίεση. Η πίεση αυτή διευκολύνει την διάνοιξη των στενωμένων αεραγωγών και αποκαθιστά το πρόβλημα.
Δυστυχώς πολλοί πάσχοντες βρίσκουν την μάσκα άβολη και ενοχλητική και την απορρίπτουν. Αυτό σημαίνει ότι παραμένουν σε κίνδυνο. Έχει όμως διαπιστωθεί ότι αν επιμείνουν, τις περισσότερες φορές συνηθίζουν μετά από λίγο καιρό.
Καλό επίσης είναι να δοκιμάσουν περισσότερα του ενός είδη μάσκας για να καταλήξουν σε αυτό που τους ταιριάζει.
Υπάρχουν και άλλες συσκευές που στοχεύουν στο ίδιο αποτέλεσμα με διάφορους άλλους τρόπους για όσους δεν μπορούν τελεσίδικα να ανεχτούν την μάσκα. Μερικές από αυτές μπορούν να μπουν στο στόμα επιδιώκοντας να κρατήσουν ανοιχτούς τους αεραγωγούς και δοκιμάζονται με την βοήθεια οδοντιάτρου.
Άλλες τοποθετούνται από τον ίδιο τον πάσχοντα στα ρουθούνια του (μιας χρήσης) και είναι μικρές βαλβίδες που εύκολα εισπνέεις αλλά δυσκολότερα εκπνέεις. Έτσι η μικρή αύξηση της πίεσης που προκαλείται, βοηθά να κρατηθούν ανοικτοί οι αεραγωγοί.
Αν όλα τα συντηρητικά μέτρα αποτύχουν και αφού επιμείνουμε με αυτά τουλάχιστον τρείς μήνες, ίσως χρειαστεί να σκεφτούμε το χειρουργείο.
Φυσικά το χειρουργείο είναι η πρώτη και κύρια επιλογή όταν η άπνοια σχετίζεται με ανατομικές βλάβες που είναι διορθώσιμες και στις οποίες άλλα μέτρα δεν θα είχαν νόημα.
Ανάλογα με το πρόβλημα, (υπερτροφικές αμυγδαλές, αδενοειδείς εκβλαστήσεις κλπ), υπάρχουν διάφορα είδη χειρουργικής παρέμβασης, (νυστέρι, ραδιοσυχνότητες, εμφυτεύματα κλπ), η κεντρική όμως ιδέα είναι η διευκόλυνση της εισόδου και εξόδου του αέρα που αναπνέουμε. Ας σημειωθεί ότι σπάνια σε ακραίες καταστάσεις και προκειμένου να μειωθεί ο σοβαρός κίνδυνος για τον πάσχοντα θα εκτιμηθεί ακόμα και η διενέργεια τραχειοτομίας που κατά την διάρκεια της εγρήγορσης ο ασθενής την κρατά κλειστή και την ανοίγει όταν πηγαίνει για ύπνο.
Τελειώνοντας θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι η αντιμετώπιση των αιτίων που υπόκεινται και προκαλούν ή συμμετέχουν στην άπνοια (την κεντρική ή την μεικτού τύπου ) όπως για παράδειγμα νευρολογικές παθήσεις, παθήσεις μυϊκού συστήματος και άλλες, πρέπει να γίνεται ανελλιπώς και με επιμέλεια με την φροντίδα του ειδικού γιατρού.
Σε κάποια περιστατικά κεντρικού τύπου άπνοιας ίσως χρειαστεί παροχή οξυγόνου ή και υποστήριξη με μηχανικούς τρόπους όπως Adaptive servo-ventilation (ASV), Continuous positive airway pressure (CPAP), Bilevel positive airway pressure (BiPAP).
Τι μπορώ εγώ να κάνω;
Η συμμετοχή του ίδιου του πάσχοντα στην αντιμετώπιση της άπνοιας ύπνου μπορεί να αποδώσει σημαντικά αποτελέσματα και αρκετά συχνά να λύσει το πρόβλημα.
Θα χρειαστεί:
Να χαθούν οριστικά τα επιπλέον κιλά. Αυτό θα οδηγήσει σε σημαντικότατη βελτίωση, ίσως και σε εξαφάνιση του προβλήματος.
Να αυξηθεί ή φυσική δραστηριότητα και άσκηση. Λίγη γυμναστική και αρκετό περπάτημα κάθε ημέρα θα αποδειχτούν χρήσιμα.
Όσοι παίρνουν υπνωτικά ή ηρεμιστικά χάπια, χρειάζεται να το ξανασκεφτούν. Αυτό που θα κερδίσουν περιορίζοντας το ρίσκο είναι σημαντικό.
Η κατανάλωση αλκοόλ πρέπει να σταματήσει. Ίσως μετά την απώλεια βάρους μια λογική χρήση να μπορεί να γίνει.
Ο ύπνος στο πλάι και όχι ανάσκελα είναι προτιμότερος. Αν δεν σας είναι εύκολο να μείνετε στη σωστή θέση και μετά από λίγο κοιμάστε με την πλάτη, ίσως κάποιο τρυκ να φανεί χρήσιμο. Ράψτε κάτι σκληρό στο πίσω μέρος της πυτζάμας ή της μπλούζας που φοράτε όταν κοιμάστε. Θα σας αναγκάζει να μένετε στο πλάι.
Περιορίστε ή ακόμα καλλίτερα σταματήστε το κάπνισμα. Δεν θα ωφεληθείτε μόνο στην άπνοια. Το τσιγάρο είναι φονιάς.
Αν χρειαστείτε κάτι για να ‘’ξεβουλώσει’’ η μύτη και να ανασάνετε καλλίτερα, χρησιμοποιήστε ευκαιριακά και σπάνια τα spray που περιέχουν αντιισταμινικά. Δεν επιτρέπεται η παρατεταμένη χρήση τους και το πρόβλημα σας είναι χρόνιο. Κάποια spray με αλατούχο διάλυμα είναι κατάλληλα. Θα σας τα υποδείξει ο γιατρός σας.
δείτε και: Υπνηλία, εκνευρισμός, κόπωση.Μήπως είναι σύνδρομο άπνοιας ύπνου;