Το ερώτημα αν κολλάει που απασχολεί και όσους πάσχουν και όσους τους συναναστρέφονται έχει ξεκάθαρη απάντηση. ΟΧΙ, ο ομαλός λειχήνας δεν μεταδίδεται.
Όπως είπαμε ήδη ο ομαλός λειχήνας (Lichen planus), θα εμφανιστεί όταν το ανοσοποιητικό μας σύστημα επιτίθεται σε κύτταρα του δέρματος ή των βλεννογόνων μας, λόγω του ότι κάνει λάθος και δεν τα αναγνωρίζει σαν δικά μας. Δυστυχώς, στα σημερινά ιατρικά δεδομένα, δεν υπάρχει απάντηση και δεν γνωρίζουμε την ακριβή αιτία αυτής της μη φυσιολογικής ανοσολογικής αντίδρασης.
Υπάρχουν αιτίες που ευνοούν την εμφάνιση του;
Φαίνεται πως σε κάποιους ανθρώπους είναι ενδεχόμενο ορισμένοι παράγοντες να συμβάλλουν ώστε να ενεργοποιηθεί η ανοσολογική εκτροπή που οδηγεί σε ομαλό λειχήνα. Παράγοντες σαν και αυτούς θεωρούμε:
-
Την μέση ηλικία (περιέργως λιγότερο σε νέους και υπερήλικες)
-
Τον εμβολιασμό κατά της γρίπης
-
Μερικά μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα που χρησιμοποιούνται ως παυσίπονα (πχ. ναπροξένη, ιβουπροφαίνη κλπ)
-
Αντιυπερτασικά φάρμακα
-
Κάποια φάρμακα που δίδονται για καρδιακές παθήσεις.
-
Αντιδιαβητικά φάρμακα
-
Ενίοτε αντιβιοτικά
-
Φάρμακα που χορηγούνται για αρθρίτιδα ή και ελονοσία
-
Την λοίμωξη από ηπατίτιδα C
-
Την επίδραση εξωτερικών παραγόντων (χρωστικές, χημικά εμφάνισης φωτογραφιών, μέταλλα)
Τι επιπλοκές μπορεί να προκαλέσει ο ομαλός λειχήνας;
Η εντόπιση στο γυναικείο αιδοίο και τον κόλπο, εκτός του ότι μπορεί να προκαλεί έντονο πόνο στο διάστημα παρουσίας του λειχήνα, μπορεί υποχωρώντας να αφήσει ουλές. Επίσης, περιγράφονται περιπτώσεις όπου η παρεμπόδιση στην σεξουαλική επαφή παραμένει μακροπρόθεσμα δημιουργώντας έτσι πολύ σημαντικό πρόβλημα στην πάσχουσα.
Στην προσβολή του τριχωτού, η αντίδραση πρέπει να μην καθυστερήσει καθόλου διότι εκτός του ότι οι τρίχες θα πέσουν, υπάρχει πιθανότητα να μην ξαναβγούν πλέον.
Πώς μπαίνει η διάγνωση;
Θα την βάλει ο δερματολόγος ή κατά περίπτωση ο οδοντίατρος και ο χειρουργός στόματος.
Είναι πιθανό να χρειαστεί βιοψία η οποία σχετικά σπάνια αφορά δερματικές εντοπίσεις (που είναι σχεδόν τυπικές), αλλά συχνά χρειάζεται σε περιπτώσεις με εντόπιση σε βλεννογόνους (στόμα, κόλπος) διότι η εικόνα μπορεί να συγχέεται με μύκητες ή ακόμα και με καρκίνο.
Η βιοψία, με την λήψη ενός πολύ μικρού κομματιού από την βλάβη που το εξετάζουμε στο μικροσκόπιο, είναι απόλυτα ανώδυνη και εύκολη
Εξελίσσεται σε καρκίνο;
Αυτός καταυτόν ο ομαλός λειχήνας ΔΕΝ είναι καρκίνος. Αν και κάποιες ενδείξεις υπάρχουν που δείχνουν ότι μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος (το είδος που είναι γνωστό σαν καρκίνωμα από πλακώδη κύτταρα ), φαίνεται ότι αυτό είναι πολύ μικρή πιθανότητα.
Σύνηθες για πολλούς προσβληθέντες, είναι πως μετά από την πλήρη αποδρομή της βλάβης, το δέρμα μπορεί να δείχνει ελαφρώς πιο σκούρο.
Πάντως, αν κάποιος που εμφάνισε μια ή περισσότερες φορές ομαλό λειχήνα εκτιμήσει ότι κάτι συμβαίνει στην περιοχή που είχε προσβληθεί, καλό είναι να επισκεφτεί τον γιατρό. Εδώ μπορούμε να πούμε ότι ισχύει το ‘’κάλιο γαϊδουρόδενε παρά γαϊδουρογύρευε’’
Μπορεί να εμφανιστεί ταυτόχρονα ομαλός λειχήνας και σε βλεννογόνους και στο δέρμα;
Ασφαλώς. Σχεδόν οι μισοί από αυτούς με στοματική ή άλλη βλεννογονική εντόπιση, παρουσιάζουν και εντόπιση στο δέρμα.
Πόσο καιρό χρειάζεται ο ομαλός λειχήνας για να φύγει;
Πάνω κάτω ένα χρόνο χωρίς θεραπεία. Με θεραπεία εντούτοις η εμφάνιση του πάσχοντος δέρματος είναι καλλίτερη.
Τι θεραπείες κάνουμε;
Χρησιμοποιούμε αντικνησμώδη κυρίως φάρμακα (αντιισταμινικά) και τοπικές εφαρμογές. Τα κορτικοειδή σε κρέμες αποδίδουν. Δίδονται και ως ενέσεις στην περιοχή που πάσχει. Επί της ουσίας αυτό που επιδιώκουμε είναι να μειώσουμε την ένταση των συμπτωμάτων και να επιταχύνουμε την επιδιόρθωση των βλαβών.
Σε μορφή αφρού, χρησιμοποιούνται στον κόλπο. Για το στόμα εφαρμόζονται ψεκασμοί με πούδρες κορτικοειδούς ή εφαρμόζονται αλοιφές σε μορφή πάστας.
Να πάρω συστηματικά κορτιζόνη;
Σε εκτεταμένες αλλοιώσεις ίσως χρειαστεί. Θα δοθεί για μερικές εβδομάδες ώστε να μειωθεί το χρονικό διάστημα της προσβολής. Βέβαια τα κορτικοειδή έχουν παρενέργειες που πρέπει να ληφθούν υπόψη.
Άλλες δυνατότητες
Το υπεριώδες φως (φωτοθεραπεία) μπορεί να προσφέρει όφελος σε κάποιους.
Τα φάρμακα που τροποποιούν την ανοσολογική αντίδραση (αλοιφές και κρέμες tacrolimus και pimecrolimus) μπορεί να βοηθήσουν σε βλάβες βλεννογονικής εντόπισης.
Έχουν χρησιμοποιηθεί και άλλα φάρμακα, χωρίς εντούτοις να υπάρχει οριστική λύση. Αυτά είναι ρετινοειδή, αντιβιοτικά και αντιμυκητιακά, μεθοτρεξάτη, υδροξυχλωροκίνη κλπ.
Στην παραδοσιακή ιατρική αναφέρονται ικανοποιητικά αποτελέσματα με χρήση Portulaca oleracea (αντράκλα ή γλυστρίδα), Aloe vera, Curcuma Longa και άλλα.
δες: https://www.mdedge.com/dermatology/article/99635/aesthetic-dermatology/portulaca-oleracea-purslane και https://www.researchgate.net/publication/244889932_Herbal_Treatment_for_Lichen_Planus
Καταλήγοντας ας θυμόμαστε ότι:
-
Δεν είναι μεταδοτικός, δεν κολλάει
-
Δεν είναι καρκίνος στα σίγουρα
-
Δεν είναι απειλή για τη ζωή
-
Δυνατόν να υποτροπιάζει
-
Η στοματική εντόπιση καλό είναι να τεθεί σε παρακολούθηση (μια δυο επισκέψεις το χρόνο στον ειδικό) ενώ το αλκοόλ και το κάπνισμα πρέπει να σταματήσουν.
Δείτε το πρώτο μέρος:
Ομαλός λειχήνας: Τι είναι, πως μοιάζει, που εντοπίζεται, τι φταίει, συμπτώματα κλπ.