Ο δεξιός πνεύμονας χωρίζεται σε τρείς λοβούς και ο αριστερός σε δύο. Ένας καρκίνος μπορεί να αρχίσει οπουδήποτε μέσα στον πνεύμονα ή να ξεκινήσει και στους βρόγχους.
Είναι συνηθισμένος καρκίνος και στατιστικά τοποθετείται πάντα στις πρώτες θέσεις, προσβάλλοντας περισσότερους άνδρες από γυναίκες και 44% περίπου εξ αυτών πάνω από τα 75 τους χρόνια.
Το κάπνισμα φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του, αφού το συναντάμε στο 86% των ασθενών.
Πέρα από αυτό και άλλοι παράγοντες υπάρχουν όπως η έκθεση σε ραδόνιο, διάφορα χημικά στο εργασιακό μας περιβάλλον και πνευμονικές παθήσεις όπως μια παλιά φυματίωση.
Η ύπαρξη κληρονομικής επιβάρυνσης θεωρείται επίσης πως παίζει ρόλο καθώς και καταστάσεις με έκπτωση του ανοσιακού μας συστήματος
Είναι εντυπωσιακό πως θεραπείες για ένα άλλο καρκίνο στον οργανισμό κάποιου ασθενούς, μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση ενός καρκίνου στον πνεύμονα.
Στην Ελλάδα, τρείς και πλέον χιλιάδες άτομα κάθε χρόνο θα διαγνωστούν με καρκίνο του πνεύμονα.
Είναι ο συχνότερος καρκίνος στους άνδρες (ακολουθεί ο καρκίνος του προστάτη) και ο δεύτερος σε συχνότητα καρκίνος στις γυναίκες.
Σε παγκόσμιο επίπεδο η επίπτωση του αυξάνει με γρήγορο ρυθμό και σχετίζεται με την αύξηση των καπνιστών.
Σύμφωνα με στατιστικές εκτιμήσεις το 2020 ο αριθμός των νέων περιπτώσεων θα φτάσει τα 2,2 εκατομμύρια.
Η διάγνωση δυστυχώς, μπαίνει καθυστερημένα συνήθως όταν η νόσος είναι προχωρημένη.
Λιγότεροι από 15-25% θα έχουν την τύχη της έγκαιρης διάγνωσης. Για το λόγο αυτό, από όσους θα διαγνωσθούν συνολικά, πέντε χρόνια αργότερα θα επιζεί μόνο το 15%
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Δεν πρόκειται για ειδικά συμπτώματα και για αυτό μπορεί να ξεγελαστούμε αποδίδοντας τα κάπου αλλού.
Συχνό σύμπτωμα είναι ένας βήχας που επιμένει για καιρό. Ο πάσχων συνηθίζει να δίνει την δική του εξήγηση (τσιγαρόβηχας, κρυολόγησα, φταίει ο κλιματισμός κλπ) χάνοντας πολύτιμο χρόνο .
Εάν ο γνωστός μακροχρόνιος βήχας αλλάζει, υπάρχει ένας λόγος ακόμα για έλεγχο. Η αλλαγή μπορεί να σχετίζεται με διαφορετικό ήχο, εμφάνιση πόνου, εμφάνιση χρωματιστών φλεγμάτων και φυσικά φλεγμάτων με λίγο (συνήθως) ή περισσότερο (σπανίως) αίμα.
Εύκολο λαχάνιασμα. Υπενθυμίζω ότι δεν είναι ειδικό σύμπτωμα αφού μπορεί να αποδοθεί και σε άλλες παθολογικές καταστάσεις, αλλά μπορεί να σημαίνει και ένα υποκείμενο καρκίνο.
Πέρα από αυτό μπορεί να εγκατασταθεί αίσθημα αδυναμίας και διαρκούς κόπωσης.
Ένα ακόμα μη ειδικό βέβαια σύμπτωμα, είναι η απώλεια της όρεξης που είναι αρκετά συνήθης στους καρκινοπαθείς. Είναι δυνατό επίσης να υπάρξει και απώλεια σημαντικού βάρους σε μικρό διάστημα, χωρίς ο πάσχων να το επιδιώξει με δίαιτα.
Πόνος στο στήθος ή στον ώμο μπορεί να εμφανιστεί. Ή ένταση του ποικίλει.
Κάτι που αξίζει να προσεχθεί είναι οι λοιμώξεις όταν τον τελευταίο καιρό έρχονται και ξανάρχονται ή όταν δεν ανταποκρίνονται στην θεραπεία.
Περίεργα Συμπτώματα
Ενίοτε καρκίνοι του πνεύμονα (μικροκυτταρικοί συνήθως), παράγουν ορμόνες. Οι ορμόνες αυτές μπορούν μπαίνοντας στην κυκλοφορία να προκαλέσουν εκδηλώσεις όπως μυϊκή αδυναμία, θρομβώσεις στο αίμα, πόνους σαν τσίμπημα ή βελονιές και μουδιάσματα στα δάχτυλα, θόλωση και ζάλη, γυναικομαστία σε άνδρες.
Τέτοιου μηχανισμού παραγωγής συμπτώματα ονομάζονται παρανεοπλασματικά
και μπορεί να οφείλονται και σε άλλες εκτός των ορμονών ουσίες που παράγει ένας καρκίνος (πχ. πεπτίδια, κυτοκίνες) ή να σχετίζονται με το ανοσολογικό σύστημα και αλληλεπίδραση μεταξύ καρκινικών και υγιών ιστών.
Όγκοι με ανάλογη συμπεριφορά, μπορεί να είναι και ο καρκίνος του μαστού, καρκίνοι γυναικολογικοί, και κακοήθειες του αιμοποιητικού συστήματος.
Εάν και εφόσον υπάρχουν τέτοια συμπτώματα, η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να οδηγήσει στην ανίχνευση ενός κλινικά υπαρκτού όγκου σε πρώιμο στάδιο με όλα τα πλεονεκτήματα που κάτι τέτοιο συνεπάγεται.
Επιπλέον, επειδή τα παρανεοπλασματικά σύνδρομα συχνά ‘’προσθέτουν’’ σημαντική επιπλέον νοσηρότητα, η αποτελεσματική θεραπεία τους μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του ασθενούς, να ενισχύσει την προσφερόμενη θεραπεία για τον καρκίνο και να οδηγήσει σε παράταση της ζωής του.
Είναι σε όλους ο ίδιος καρκίνος;
Όχι, δεν είναι. Τουλάχιστον ιστολογικά. Ο καρκίνος του πνεύμονα χωρίζεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: αυτήν που ονομάζουμε μικροκυτταρικού τύπου και αυτήν του μη μικροκυτταρικού τύπου.
Αυτό έχει πελώρια σημασία διότι κάθε ομάδα απαιτεί διαφορετική θεραπεία και παρουσιάζει διαφορετική πρόγνωση.
Η διάκριση θα τεθεί με ιστολογική εξέταση μετά από βιοψία.
Τα μικροκυτταρικά καρκινώματα,
Αποτελούν μόνο το 10-15% του συνόλου των περιστατικών που θα διαγνωστούν.Αναπτύσσονται πιο γρήγορα, και εγκαθίστανται σε άλλα όργανα ή ιστούς πιο συχνά.
Τις περισσότερες φορές με την διάγνωση τους, οι μεταστάσεις είναι ήδη παρούσες.
Ο μικροκυτταρικός καρκίνος, θεωρείται εύλογα πολύ επιθετικός αφού λόγω μεταστάσεων σπάνια αντιμετωπίζεται χειρουργικά. Εντούτοις ανταποκρίνεται γρήγορα στην ακτινοθεραπεία και τη χημειοθεραπεία. Δυστυχώς για μικρό χρονικό διάστημα.
Τα μη μικροκυτταρικά καρκινώματα
Είναι το 85-90% του συνόλου και συγκριτικά εξελίσσονται με αργότερο ρυθμό. Αναπτύσσονται τοπικά και σε σύγκριση με τα μικροκυτταρικά καρκινώματα, αργούν να δώσουν μεταστάσεις.
Υπάρχουν τρεις υποομάδες:
Ο προερχόμενος από πλακώδες επιθήλιο,
Το αδενοκαρκίνωμα και
Ο μεγαλοκυτταρικός τύπος.
Θεραπεία
Η χειρουργική αντιμετώπιση έχει σημαντικό ρόλο στην θεραπεία.
Θα συμπληρωθεί με χημειοθεραπεία και ακτινοβολία στις περιπτώσεις που πρόκειται για προχωρημένο στάδιο της νόσου.
Στην χημειοθεραπεία χρησιμοποιούνται κατά προτίμηση συνδυασμοί φαρμάκων με βάση την πλατίνα, αλλά υπάρχουν και εναλλακτικές λύσεις.
Τι μπορώ να περιμένω;
Δυστυχώς η πρόγνωση του καρκίνου του πνεύμονα παραμένει πτωχή με συνολικό ποσοστό ίασης περί το 5%. Είναι με άλλα λόγια επιτακτική η ανάγκη ανεύρεσης νέων θεραπειών.
δείτε και:
Καρκίνος του πνεύμονα. Μοριακή βιολογία. Στοχευμένες θεραπείες, εξατομίκευση, εμβόλια, νέα φάρμακα