Η επί των ημερών μας μεγαλύτερη κατανόηση της ογκογενετικής εξέλιξης οδήγησε σε νέες στρατηγικές αντιμετώπισης του καρκίνου του πνεύμονα, που αφορούν εξειδικευμένους στόχους.
Πρόκειται για τις λεγόμενες στοχευμένες θεραπείες που δρουν εξειδικευμένα σε κυτταρικούς υποδοχείς και βιολογικά ‘’μονοπάτια’’ γονιδιακά ελεγχόμενα, στοχεύοντας την αναστολή του πολλαπλασιασμού των καρκινικών κυττάρων.
Η αναστολή αυτή μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους. Για παράδειγμα με την παρεμπόδιση της κατασκευής νέων αγγείων που ο αναπτυσσόμενος όγκος έχει ανάγκη για να πάρει αίμα και να τραφεί. Σε μια επιτυχή τέτοια περίπτωση το καρκινικό κύτταρο θα καταδικαστεί να πεθάνει από ασιτία.
Αξίζει να αναφερθεί ότι οι στοχευμένες θεραπείες που ήδη εφαρμόζονται δείχνουν σημαντικό συγκριτικό όφελος στην επιβίωση σε ασθενείς με μη μικροκυτταρικό καρκίνο ενώ ταυτόχρονα έχουν ουσιωδώς λιγότερες παρενέργειες.
Εξατομίκευση
Οι στοχευμένες θεραπείες για τον πνευμονικό καρκίνο θα πρέπει να εξατομικεύονται. Σήμερα γνωρίζουμε πως μια και γονιδιακά διαφέρουμε, κάθε φάρμακο δεν είναι κατάλληλο για όλους. Η εξατομίκευση επομένως σημαίνει να μάθουμε πριν αρχίσουμε θεραπεία ποιος ασθενής θα ανταποκριθεί καλά και σε ποια φάρμακα.
Υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές προσεγγίσεις, οι οποίες βασίζονται σε μοριακούς στόχους. Η γονιδιακή θεραπεία, η θεραπεία με μονοκλωνικά αντισώματα και η θεραπεία με τροποποιητές της βιολογικής απάντησης σε κυτταρικό επίπεδο είναι οι πλέον γνωστές.
Το μεγάλο όφελος με τις βιολογικές θεραπείες είναι πως κατευθύνονται σε ειδικούς στόχους στα καρκινικά κύτταρα, χωρίς βλαπτική επίδραση στα φυσιολογικά κύτταρα του οργανισμού.
Το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι πως η θεραπεία γίνεται περισσότερο αποτελεσματική και ταυτόχρονα λιγότερο τοξική.
Οι σύγχρονες τεχνικές γενετικής και της μοριακής βιολογίας και η ανάδειξη πολλαπλών γενετικών ανωμαλιών που σχετίζονται με τον καρκίνο, μπορεί να χρησιμοποιηθούν για εξατομικευμένη θεραπεία.
Ποια είναι τα βιολογικά φάρμακα
Τα γνωστά σαν μονοκλωνικά αντισώματα και μικρά μόρια με δραστικότητα επί της τυροσινικής κινάσης έχει αποδειχτεί πως έχουν αποτελεσματικότητα στον καρκίνο του πνεύμονα
Τα πρώτα προσκολλώνται σε συγκεκριμένους κυτταρικούς υποδοχείς και εμποδίζουν την ενεργοποίησή τους. Έτσι παρεμποδίζονται διάφορα μόρια που έχουν ρόλο κυτταρικής ανάπτυξης
Η διαδικασία είναι αρκετά πολύπλοκη αλλά συνοπτικά μπορούμε να πούμε ότι δεν περνάει το μήνυμα που οδηγεί σε πολλαπλασιασμό του καρκινικού κυττάρου.
Οι τυροσινικές κινάσες είναι ένζυμα πρωτεϊνικής φύσεως. Η αναστολή τους με φάρμακα διακόπτει την αντίδραση τύπου ντόμινο που ξεκινά με έναν ενεργοποιημένο υποδοχέα και καταλήγει σε ανεξέλεγκτο κυτταρικό πολλαπλασιασμό, ήτοι καρκίνο.
Για παράδειγμα το μόριο erlotinib που αναφέραμε ήδη ανήκει σε αυτή την κατηγορία φαρμάκων και έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει την πρόγνωση ασθενών οι οποίοι πάσχουν από μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα.
Γονιδιακή θεραπεία
Πρόκειται για προσπάθειες με διάφορους τρόπους (διορθωτικούς, κυτταροτοξικούς ή ανοσορυθμιστικούς) να αποκατασταθεί η λειτουργία διαταραγμένων ογκοκατασταλτικών γονιδίων ή να ανασταλεί η ενεργοποίηση ογκογονιδίων που προάγουν την αύξηση του καρκινικού όγκου.
Στις προσπάθειες αυτές γίνεται εισαγωγή στον οργανισμό γενετικού υλικού με διάφορους φορείς (π.χ. ιούς). Είναι πιθανό ότι θα υπάρξουν κάποια στιγμή ενδιαφέροντα αποτελέσματα αλλά για την ώρα αυτή βρισκόμαστε στην αρχική φάση.
Συνοψίζοντας
Στη διάθεσή μας υπάρχουν πολλά καινούρια φάρμακα, που έχουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν τον καρκίνο του πνεύμονα με ικανοποιητικό τρόπο. Στην διάθεση μας επίσης εκτός του χειρουργείου (όπου είναι εφικτό) έχουμε:
Προεγχειρητική χημειοθεραπεία: για σμίκρυνση του όγκου έτσι ώστε να μπορεί να γίνει χειρουργική αφαίρεση
Μετεγχειρητική χημειοθεραπεία: για να επιδράσει συστηματικά και να προσβάλλει ενδεχόμενη υπολειμματική νόσο.
Ακτινοβολία σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία για όσους πάσχουν από μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα.
Ένας ολοκληρωμένος τρόπος θεραπευτικής προσέγγισης των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα είναι αυτός που ο θεράπων ιατρός έχει στην διάθεση του μια ομάδα διαφόρων ειδικοτήτων (ογκολόγος, πνευμονολόγος, θωρακοχειρουργός, παθολόγος, ακτινοθεραπευτής, ψυχολόγος, κοινωνικός λειτουργός)
Όλοι αυτοί σε ενιαίο χώρο, ώστε ο θεραπευόμενος να μην περιφέρεται ταλαιπωρούμενος, προσπαθούν να επιλύσουν όλα τα προβλήματα του ασθενή και της οικογένειάς του.
Τον βαθμό υλοποίησης των παραπάνω σε παγκόσμιο επίπεδο γενικότερα και στην πατρίδα μας ειδικότερα, τον αφήνω στην κρίση σας.
δείτε και:
Καρκίνος στους πνεύμονες. Αιτίες, επίπτωση, ομοιότητες, διαφορές, συμπτώματα, είδη θεραπείας, αποτελέσματα