Στην δεκαετία του 70 αναφέρθηκαν στην Αφρική περιπτώσεις παιδιών που ασθενούσαν από λευχαιμία και λέμφωμα και θεραπεύτηκαν από τον καρκίνο, όταν προσεβλήθησαν από τον ιό της ιλαράς.
Το εκπληκτικό γεγονός προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση και ενίσχυσε σημαντικά την ιδέα της εφαρμογής ιών στη μάχη εναντίον του καρκίνου και επομένως άρχισε έρευνα.
Σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο, οι ιοί που προκαλούν ογκόλυση εφαρμόζονται από πολλά ερευνητικά κέντρα και πρόσφατα μια θεραπευτική πρόταση για το κακόηθες μελάνωμα, πήρε έγκριση από τον Αμερικάνικο FDA.
Μόνο την περασμένη χρονιά (2016) σαράντα ή και περισσότερες πειραματικές μελέτες έγιναν και ιοί χρησιμοποιήθηκαν εναντίον διαφόρων καρκινικών όγκων.
Τα αποτελέσματα υπήρξαν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά.
Ας δούμε το θέμα αναλυτικότερα.
Ιοί
Οι ιοί είναι σωματίδια που αποτελούνται από ένα πρωτεϊνικό περίβλημα (το λέμε καψίδιο) μέσα στο οποίο υπάρχει το γενετικό τους υλικό. Αυτό το υλικό είναι ένα μόριο DNA ή RNA.
Η διάμετρός ενός ιού κυμαίνεται μεταξύ 10 και 300 νανομέτρων.
Όπως είναι γνωστό, οι ιοί είναι ζωντανοί οργανισμοί και μπορούν να χαρακτηριστούν ενδοκυτταρικά παράσιτα. Όταν κυριεύσουν ένα κύτταρο, το ελέγχουν πλήρως με τις δικές τους γενετικές πληροφορίες και το αναγκάζουν να παράγει τα απαιτούμενα υλικά για την αναπαραγωγή και την σύνθεση των πρωτεϊνών που τους χρειάζονται. Χρησιμοποιώντας τα δομικά συστατικά του κυττάρου-ξενιστή συνθέτουν πολλαπλά αντίγραφα του γονιδιώματος και του καψιδίου τους. Με αυτά σχηματίζουν εκατοντάδες ή χιλιάδες αντίγραφα του αρχικού ιού, που ελευθερώνονται από το κύτταρο-ξενιστή (το οποίο καταστρέφεται). Οι νέοι ιοί είναι έτοιμοι να μολύνουν ένα νέο κύτταρο ξενιστή.
Η ιδέα.
Η κεντρική ιδέα είναι ότι όπως ένας ιός καταστρέφει ένα υγιές κύτταρο, ένας τροποποιημένος ιός που θα προσβάλλει το καρκινικό και όχι το υγιές κύτταρο, θα το καταστρέψει.
Ήδη από τη δεκαετία του ’50 κάποιοι γιατροί άρχισαν να χορηγούν στελέχη ιών σε ασθενείς με καρκίνο οι οποίοι είχαν εξαντλήσει κάθε άλλη θεραπευτική επιλογή.
Στην Ιαπωνία, δοκίμασαν να χρησιμοποιήσουν στελέχη του ιού της παρωτίτιδας στη θεραπεία διαφόρων ειδών καρκίνου και ανέφεραν θετικά αποτελέσματα. Εντούτοις εξαιτίας διαφόρων μειονεκτημάτων στην εφαρμογή και τα ερευνητικά πρωτόκολλα δεν κατάφεραν να πείσουν για την αποτελεσματικότητά τους.
Σήμερα όμως, όντως, είμαστε σε θέση να τροποποιούμε γενετικά τους ιούς ώστε αυτοί να στοχεύουν εκλεκτικά τα καρκινικά κύτταρα και να τα καταστρέφουν, επηρεάζοντας ελάχιστα τους υγιείς ιστούς. Επιπλέον, η διαδικασία και μεθοδολογία παραγωγής κλινικών παρασκευασμάτων ιοθεραπείας εξελίσσεται ταχύτατα.
‘’αυτοκτονίες’’ και ‘’στάση εργασίας’’
Στο σημείο αυτό χρειάζεται να προστεθεί ότι τα υγιή κύτταρα διαθέτουν προστατευτικούς μηχανισμούς απέναντι στους ιούς. Για τον λόγο αυτό ο οργανισμός μετά από μια ίωση συνήθως αναρρώνει. Όταν ο ιός εισβάλει σε ένα υγιές κύτταρο, το κύτταρο αυτό έχει την ικανότητα να αυτοκτονεί, (το φαινόμενο το λέμε απόπτωση). Ένας δεύτερος προστατευτικός μηχανισμός των υγιών κυττάρων είναι η διακοπή της παραγωγής πρωτεϊνών σε αυτά, με αποτέλεσμα και πάλι να μην μπορεί ο ιός να αναπαραχθεί φτιάχνοντας χιλιάδες αντίγραφα.
Τα καρκινικά κύτταρα αντιθέτως, είναι περισσότερο ευάλωτα στους ιούς, διότι δεν έχουν καλά ή δεν έχουν καθόλου αναπτυγμένους τους παραπάνω μηχανισμούς.
Τεχνολογία και γνώση
Ένα δεν γίνει τροποποίηση του ιού ώστε να χάσει την ικανότητα να προσβάλλει τα κύτταρα στους υγιείς ιστούς, υπάρχει κίνδυνος. Όμως η τεχνολογία και η γνώση υπάρχουν. Έτσι ο χρησιμοποιούμενος ιός, σαν μια ‘’έξυπνη’’ τορπίλη, παρακάμπτει το υγιές κύτταρο και χτυπάει μόνο το καρκινικό.
Είναι ενδεχόμενο κάποιοι ασθενείς, για ένα μικρό διάστημα μετά τη χορήγηση του ιού, να έχουν πυρετό ή πόνο στους μυς, αλλά τίποτε σπουδαίο και βέβαια καμία σύγκριση με τις παρενέργειες της χημειοθεραπείας.
Το ξυπνητήρι και το ξύπνημα.
Όπως είναι γνωστό, το καρκινικό κύτταρο δεν αναγνωρίζεται ως εχθρός μας και ως εκ τούτου το ανοσοποιητικό μας κύτταρο δεν του επιτίθεται.
Στην ιοθεραπεία παρατηρήθηκε ότι το ανοσοποιητικό σύστημα, αφυπνίζεται και αναγνωρίζει τα καρκινικά κύτταρα ως ξένα. Με άλλα λόγια ο οργανισμός διαθέτει πλέον έναν σύμμαχο στην μάχη. Δεν γνωρίζουμε ακόμα πως ακριβώς συμβαίνει αυτή η αφύπνιση, αλλά δεν παύει να είναι ένα ευεργέτημα.
Οι δοκιμές.
Δοκιμές έχουν γίνει σε ασθενείς με πολλά και διαφορετικά είδη καρκίνου. Μεταξύ άλλων σε καρκίνο εγκεφάλου, ωοθηκών, πολλαπλό μυέλωμα κλπ.
Τα αποτελέσματα υπόσχονται πολλά.
Η παράταση ζωής σε συνδυασμό με μια θεραπεία χαμηλής τοξικότητας μας δίνει πολλές ελπίδες.
Πως γίνεται;
Η ιοθεραπεία την οποία αποκαλούμε και ογκολυτική ιοθεραπεία, γίνεται είτε τοπικά στο σημείο της ανάπτυξης του όγκου, είτε και ενδοφλέβια.
Η πρώτη εφαρμογή είναι ευκολότερη από την δεύτερη διότι όταν ο ιός μπαίνει στον οργανισμό ενδοφλεβίως, συναντάει την αντίσταση και τα πυρά του ανοσοποιητικού.
Που γίνεται αυτή η θεραπεία;
Στην ογκολυτική ιοθεραπεία υπάρχουν πολλοί νομοθετικοί περιορισμοί και μεγαλύτερη του συνήθους περιπλοκότητα των δοκιμών σε ανθρώπους.
Όπως στην αρχή ανέφερα η εφαρμογή έλαβε έγκριση για θεραπεία στο μελάνωμα. Όσον αφορά άλλους όγκους, την εφαρμόζουν στην Κίνα, ενώ πρόσφατα έκανε την εμφάνιση της και μια κλινική κοντά στην Ρίγα (Λετονία).
Μια λεπτομερή περιγραφή για το επίπεδο που βρίσκεται σήμερα η ογκολυτική θεραπεία, θα βρείτε στον σύνδεσμο που ακολουθεί.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6557159/#__ffn_sectitle