Ο μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος Αριστοτέλης στο έργο του «Περί ύπνου και εγρηγόρσεως» λέει ότι δεν βλέπουν όνειρα μόνο οι άνθρωποι, αλλά και όλοι οι ζώντες οργανισμοί στη γη, το νερό και τον αέρα.
Δεδομένης της αδυναμίας της εποχής εκείνης για την άσκηση ‘’πειραματικής φυσιολογίας’’, μπορούμε να υποθέσουμε ότι η άποψη που κατέθεσε ήταν προϊόν παρατήρησης.
Αυτό με την σειρά του, προϋποθέτει ότι ο Σταγειρίτης σοφός, είχε συνάφεια με τα ζώα. Με άλλα λόγια ήταν φιλόζωος και έχοντας τα δίπλα του, είχε την δυνατότητα να τα παρατηρεί και να συμπεραίνει.
Από προσωπική εμπειρία, γνωρίζω ότι αυτό είναι εφικτό και, για εμένα τουλάχιστο, βέβαιο. Ναι τα ζώα βλέπουν όνειρα. Μάλιστα μπορώ να πω ότι τα όνειρα τους έχουν περιεχόμενο που μπορεί να είναι άλλοτε ευχάριστο και άλλοτε όχι, φτάνοντας να γίνει ακόμα και τρομακτικό.
Δεν ξεχνώ την Λαίδη για παράδειγμα, ένα θηλυκό Δαλματίας που στον ύπνο της ‘’έτρεχε’’ και ‘’έπαιζε’’ όντας εντελώς χαλαρή, άλλοτε όμως ‘’σφιγμένη’’, κουνιόταν ανήσυχη, βαριανάσαινε και ξυπνούσε φανερά τρομαγμένη, σπεύδοντας να τρυπώσει στην αγκαλιά μου.
Η επιστήμη
Οι σύγχρονοι επιστήμονες ασχολούνται περισσότερο με τα ζώα και τα αποτελέσματα των ερευνών τους που είναι εντυπωσιακά, έρχονται να επιβεβαιώσουν τον Αριστοτέλη αποδεικνύοντας ότι τα ζώα μπορούν να βλέπουν όνειρα.
Οι έρευνες αφορούν τα τελευταία 50 χρόνια κυρίως. Αρχικά σχετίζονταν με την καταγραφή των ηλεκτρικών δυναμικών στην διάρκεια του ύπνου που γίνονταν σε σκύλους γάτες και άλλα ζώα.
Οι συμπεριφορές που διαπιστώνονταν με την παρατήρηση στην διάρκεια του ύπνου (rapid eye movement REM), έμοιαζαν σαν τα ζώα να κυνηγούν.
Σήμερα εκτός του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος, υπάρχουν και άλλοι τρόποι προσέγγισης.
Το 2007 ερευνητές από το πανεπιστήμιο MIT στις ΗΠΑ, έκαναν πειράματα σε αρουραίους καταγράφοντας τις δραστηριότητες των νευρώνων τους στο τμήμα του εγκεφάλου τους που ονομάζεται ιππόκαμπος και σχετίζεται με την κωδικοποίηση των αναμνήσεών τους.
Η καταγραφή της δραστηριότητας των νευρώνων των αρουραίων σε εγρήγορση, την ώρα που έτρεχαν στους λαβυρίνθους ήταν ίδια με αυτή που οι νευρώνες κατέγραφαν και κατά τη διάρκεια του ύπνου τους.
Υπάρχει ένα πλήθος ακόμα μελετών σε διάφορα ζώα και με πολλούς τρόπους. Το συμπέρασμα που προκύπτει πάντα είναι ότι η πιθανότητα πως πρόκειται για αληθινά όνειρα είναι ισχυρή και κατά αρκετούς ερευνητές βέβαιη.
Φαίνεται επομένως πως οι μελέτες (για την ώρα), αποδεικνύουν ότι όπως συμπεριφέρονται οι άνθρωποι στον ύπνο τους, έτσι συμπεριφέρονται και οι γάτες, τα πουλιά, τα ποντίκια και άλλα ζώα.
Πόσο ‘’ζώα’’ είναι τα ζώα τελικά;
Ο παραπάνω τίτλος στην ανάρτηση αυτή, θέλει να υποδηλώσει τον υποτιμητικό τρόπο με τον οποίο εμείς οι άνθρωποι αντιμετωπίζουμε τα ζώα. Σας είναι φαντάζομαι γνωστή η έκφραση ‘’άντε να χαθείς ρε ζώο’’.
Σας είναι επίσης γνωστή και η αχαρακτήριστη συμπεριφορά πολλών, απέναντι τους. Τι είναι όμως τα ζώα τελικά και σε ποιο βαθμό η ζωή τους μοιάζει με τη δική μας;
Την επόμενη φορά που θα έχετε την ευκαιρία, σκεφτείτε το. Και αν μπορείτε βάλτε στη ζωή σας ένα αδέσποτο. Θα σας το ανταποδώσει με την αγάπη του.
Και, είμαι σίγουρος, θα σας προσθέσει στα όνειρα του.
