Το 2013, σε ανάρτηση μου στην ιστοσελίδα αυτή, προκειμένου να καταστήσω σαφές πως στον κόσμο των βοτάνων και των συμπληρωμάτων υπάρχουν πολλά χρήσιμα και ενδιαφέροντα -φυτικά κυρίως προϊόντα- αλλά ταυτόχρονα ελλοχεύει και η άγνοια, η υπερβολή, η εκμετάλλευση και η παραπληροφόρηση, δημοσίευσα άρθρο (*) όπου σαν παράδειγμα, χρησιμοποιούσα τα όσα κυκλοφορούν από στόμα σε στόμα και στο Internet, για το plantago major (γνωστό ως πεντάνευρο στην Ελλάδα).
Σήμερα, μετά από μια πενταετία και πλέον, οι γνώσεις μας για το φυτό αυτό (και όχι μόνο), έχουν αυξηθεί σημαντικά και μέσω μοριακής ανάλυσης, γνωρίζουμε αρκετά για τα συστατικά του, την δράση και τις ιδιότητες που αυτά παρουσιάζουν στο εργαστήριο, αλλά και σε μελέτες σε πειραματόζωα.
Εν τούτοις, παραμένει ακόμα πολύ μακριά η πλήρης αποκωδικοποίηση, ενώ δεν έχουμε πλήρεις και πειστικές απαντήσεις για τις ενδεχόμενες θεραπευτικές ενδείξεις, την δοσολογία, την πιθανή τοξικότητα, την συμβατότητα με άλλες ουσίες ή φάρμακα και πολλά ακόμα.
Το πεντάνευρο (great plantain ή plantain major), είναι ένα φυτό, τα φύλλα, οι σπόροι και οι ρίζες του οποίου χρησιμοποιούνται για φάρμακο.
Φέρεται στο εμπόριο σε διάφορες μορφές, οι τιμές πώλησης του μάλιστα είναι τσουχτερές. Για παράδειγμα ένα μπουκαλάκι με αλκοολικό βάμμα, κοστίζει 15 ευρώ και ακολουθώντας την προτεινόμενη δοσολογία ο χρήστης θα χρειαστεί περίπου 1,5 έως 2 μπουκάλια κάθε μήνα.
(*) Δείτε: Βότανα 1. – Δια πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν; (Ματθαίος Δ’ 23, Θ’ 35 και Ι’ 1)
Τα όσα γράφω έως εδώ, ισχύουν για ένα μεγάλο πλήθος φυτικών φαρμακευτικών προτάσεων και -όπως και για το πεντάνευρο- στις περισσότερες εξ αυτών η τεκμηρίωση ως προς τα ανωτέρω ερωτήματα είναι ανεπαρκής.
Ανεπαρκής επίσης είναι και η γνώση, τόσο για όσους τα χρησιμοποιούν, όσο και για όσους τα προτείνουν.
Χρειάζεται επομένως προσεκτικότερη προσέγγιση των ενδιαφερόμενων καθώς και αναζήτηση έγκυρης πληροφορίας από κάποιον που γνωρίζει.
Δυστυχώς αυτό δεν είναι κανόνας. Έτσι πολύ συχνά, προκύπτει αποτυχία στο στόχο που θελήσαμε να επιτύχουμε, καθώς και απώλεια των χρημάτων μας (κατ’ ελάχιστο), ενώ δεν είναι σπάνιες και οι περιπτώσεις βλάβης στην υγεία.
Όμως πριν κλείσω αυτό το άρθρο και για να γυρίσω στο πεντάνευρο και τις νεότερες γνώσεις που αποκτήσαμε περί αυτού, παραθέτω για να μην το αδικώ, τα εξής:
Το φυτό περιέχει μια σειρά από χημικά συστατικά που περιλαμβάνουν φλαβονοειδή, αλκαλοειδή, τερπενοειδή, παράγωγα φαινολικού οξέος, ιριδοειδή γλυκοσίδια, λιπαρά οξέα, πολυσακχαρίτες και βιταμίνες που συμβάλλουν στην άσκηση συγκεκριμένων φαρμακευτικών δράσεων. Διάφορες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι οι δράσεις αυτές έχουν να κάνουν με την επούλωση τραυμάτων, ενώ επίσης περιγράφεται ως αντιελκωτικό, αντιδιαβητικό, αντιδιαρροϊκό, αντιφλεγμονώδες, αναλγητικό, αντιβακτηριακό και αντιιικό.
Δρα επίσης κατά της κόπωσης και κατά του καρκίνου, είναι αντιοξειδωτικό και εξουδετερώνει ελεύθερες ρίζες .
Φυσικά, όλα τα παραπάνω απαιτούν περαιτέρω και σε βάθος έλεγχο, ώστε οι ενδείξεις να μετατραπούν σε αποδείξεις και ενδεχομένως, να προκύψουν και κάποια επισήμως αναγνωρισμένα φάρμακα.
