Οι βιολογικές διεργασίες στον άνθρωπο ειδικά και κάθε ζώντα οργανισμό γενικότερα, ανέκαθεν βασιζόντουσαν στην αλληλεπίδραση πολλών και ποικίλων βιομορίων.
Δομικών δηλαδή συστατικών που σχηματίστηκαν στην διάρκεια δισεκατομμυρίων ετών και στην αρχική ή επιλεκτικά τροποποιημένη σημερινή μορφή τους, δρουν σε κάθε βιολογική διαδικασία, όπως την αντιγραφή του DNA, την επιγενετική τροποποίηση, την μεταγραφή και μετάφραση, την μεταφραστική τροποποίηση πρωτεΐνης, την αναδίπλωση πρωτεϊνών ή την μεταβολική διαδικασία.
Στο πέρασμα του χρόνου, βλάβες οι οποίες συνέβαιναν από ενδογενείς ή εξωγενείς αιτίες επηρεάζοντας τα παραπάνω, θα μπορούσαν να προκαλέσουν κίνδυνο επιβίωσης των ειδών.
Παρά ταύτα διάφοροι μηχανισμοί διόρθωσης που προέκυψαν με την φυσική επιλογή όπως για παράδειγμα η επισκευή του DNA, η αντιοξείδωση, ο μηχανισμός αποτοξίνωσης, η αυτοφαγία και η λειτουργία των πρωτεασωμάτων*, απέτρεψαν κάτι τέτοιο.
*Πρωτεασώματα: μεγάλα πρωτεϊνικά συμπλεγμάτα στο εσωτερικό όλων των ευκαρυωτικών οργανισμών και ορισμένων βακτηρίων που βρίσκονται κυρίως στον πυρήνα και το κυτταρόπλασμα και έχουν σαν κύρια λειτουργία την εξουδετέρωση άχρηστων ή κατεστραμμένων πρωτεϊνών μέσω της διαδικασίας που ονομάζεται πρωτεόλυση.
Είναι αυτονόητο ότι η αποτυχία αυτών των διαδικασιών προστασίας, θα προκαλούσε την εμφάνιση γήρανσης και παθολογικών φαινοτύπων, ενώ αντιθέτως, η ενίσχυση αυτών των διαδικασιών θα καθυστερούσε τη γήρανση και τους εξ αυτής παθολογικούς φαινοτύπους.
Με άλλα λόγια η δράση των μηχανισμών διόρθωσης συμβάλλει στη σταθερότητα του γονιδιώματος, την πρωτεόσταση και την μεταβολική ομοιόσταση, την κυτταρική ομοιόσταση και τελικά δρα ανασταλτικά στη διαδικασία γήρανσης.
Σταθερό γονιδιώμα και γήρανση
Η συσσώρευση των βλαβών του γονιδιώματος είναι μία από τις κύριες αιτίες της γήρανσης . Οι απειλές για την ακεραιότητα του DNA είναι αρκετές, συμπεριλαμβανομένων των σφαλμάτων αντιγραφής, των αυθόρμητων υδρολυτικών αντιδράσεων και των αντιδραστικών ειδών οξυγόνου (ROS).
Υπάρχουν και εξωγενείς αιτίες (όπως για παράδειγμα η UV / IR ακτινοβολία), χημικά αίτια, βιολογικά αίτια (π.χ. σημειακές μεταλλάξεις, μετατοπίσεις, χρωμοσωμικά κέρδη και απώλειες, μείωση του αριθμού των τελομερών και διακοπές γονιδίων.)
Η απίστευτη πολυπλοκότητα μας.
Αν και αυτό θα σας φανεί παράδοξο, περίπου 70.000 αλλοιώσεις ημερησίως εκτιμήθηκαν να συμβαίνουν σε κάθε φυσιολογικό ανθρώπινο κύτταρο. Είναι επομένως αναγκαίος ένας πολύπλοκος μηχανισμός επισκευής που η περιγραφή του εκφεύγει του παρόντος άρθρου, αλλά γίνεται ολοένα περισσότερο κατανοητός στην επιστήμη που μελετά εντατικά τι συμβαίνει όταν λειτουργεί αλλά και όταν αποτυγχάνει .
Έτσι έγινε δυνατό με την εξωτερική παρέμβαση, να τροποποιηθεί ο χρόνος επιβίωσης πειραματόζωων, ή να προκληθούν μεταλλάξεις που οδήγησαν σε πρώιμη έναρξη ή επιτάχυνση της γήρανσης
Από την άλλη πλευρά, η εφαρμογή ενώσεων που μπορούν να σταθεροποιήσουν και να ενισχύσουν το DNA ή να εμποδίσουν την φθορά των τελομερών, έχει αποδεδειγμένη δράση στην αντιγήρανση.
Πρωτεόσταση και γήρανση
Τα σφάλματα που συμβαίνουν σε ότι αφορά τις πρωτεΐνες μπορεί να περιλαμβάνουν μη φυσιολογικώς συντεθειμένες πρωτεΐνες, μη φυσιολογικά διασπώμενες, μεταφραστικά τροποποιημένες, αυτο-συναρμολογημένες πρωτεϊνες με τοξικές μοριακές δομές κλπ.
Αυτές οι διαταραγμένες και κατεστραμμένες πρωτεΐνες θα αναγνωριστούν από άλλες που ανήκουν στο σύστημα προστασίας μας και θα παραδοθούν σε αποικοδόμηση από το σύστημα πρωτεασωμάτων και λυσοσωμάτων.
Έχει αξία να αναφερθεί εδώ ότι αυξημένη πρωτεϊνική βλάβη θα έθετε σε κίνδυνο την ομοιοστασία μας, κάτι που συμβαίνει σε παθήσεις που σχετίζονται με την ηλικία (πχ. νόσος του Alzheimer, η νόσος του Parkinson ) όπου έχουμε ενδοκυτταρική συσσώρευση μη φυσιολογικών πρωτεϊνών. συνεχίζεται.
δείτε και: Γήρανση και αντιγηραντική δράση φυσικών προϊόντων. Τι έχει επιστημονικά αποδειχτεί; Πρώτο μέρος
καθώς και το τρίτο μέρος Άνοια. Τι μπορώ εγκαίρως να κάνω;
