Λέγοντας φλεγμονή, εννοούμε την αναγκαία, χρήσιμη και πολύπλοκη βιολογική αντίδραση του οργανισμού, σε διάφορα ερεθίσματα που μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στους ιστούς.
Τέτοια ερεθίσματα μπορεί να είναι μικρόβια και ιοί, διάφορα κατεστραμμένα κύτταρα ή ερεθιστικές ουσίες.
Στην οξεία φλεγμονή εμπλέκονται τα κύτταρα του ανοσιακού συστήματος, διάφοροι μοριακοί μεσολαβητές και τα αιμοφόρα αγγεία.
Η αντίδραση αυτή διαρκεί έως ότου η αρχική αιτία της κυτταρικής βλάβης πάψει να υπάρχει και τα νεκρωτικά κύτταρα στους προσβεβλημένους ιστούς έχουν απομακρυνθεί ώστε να είναι πλέον εφικτή η επισκευή των βλαβών τους.
Εάν αυτά έχουν συμβεί, αλλά οι μηχανισμοί της φλεγμονής παραμένουν εν ενεργεία, έχουμε χρόνια φλεγμονή.
Η χρόνια φλεγμονή είναι ένα σοβαρό πρόβλημα που εάν παρουσιαστεί, μπορεί να διαρκεί για περιόδους αρκετών μηνών έως και ετών.
Η έκταση και οι επιδράσεις της ποικίλλουν ανάλογα με την αιτία της βλάβης, ενώ σχετίζονται και με την ικανότητα του οργανισμού να επιδιορθώσει και να ξεπεράσει τη ζημιά.
Πού μπορεί να οφείλεται;
- Ο οργανισμός απέτυχε να εξαλείψει τον παράγοντα που του προκάλεσε μια οξεία φλεγμονή (πχ. βάκιλος φυματίωσης, πρωτόζωα, μύκητες, παράσιτα) που μπορούν να αντισταθούν στην άμυνα του ξενιστή και να παραμείνουν στον ιστό για παρατεταμένο χρονικό διάστημα.
- Έκθεση του οργανισμού σε συγκεκριμένες ερεθιστικές ουσίες ή υλικά που δεν μπορούν να εξουδετερωθούν με ενζυματική ή φαγοκυτταρική δράση όπως πχ βιομηχανικά χημικά και σκόνη διοξειδίου του πυριτίου.
- Αυτοάνοση διαταραχή στην οποία το ανοσοποιητικό σύστημα ευαισθητοποιείται σε φυσιολογικό συστατικό του σώματος και επιτίθεται πλέον σε υγιή ιστό που το περιέχει, προκαλώντας ασθένειες όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, η ψωρίαση κλπ.
- Επαναλαμβανόμενα επεισόδια οξείας φλεγμονής που δεν είναι υποχρεωτικό να οδηγήσουν σε χρόνια φλεγμονή αλλά αυξάνουν το ενδεχόμενο της.
- Ενίοτε η χρόνια φλεγμονή είναι μια ανεξάρτητη απόκριση και όχι μια συνέχεια της οξείας φλεγμονής, για παράδειγμα ασθένειες όπως η φυματίωση και η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
Οι διάφορες φλεγμονώδεις ουσίες και τα μεσολαβητικά μόρια που συμμετέχουν στις πολύπλοκες διαδικασίες, προκαλούν οξειδωτικό στρες και δυσλειτουργία μιτοχονδριακή*. Έτσι έχουμε αυξημένη παραγωγή μορίων ελεύθερων ριζών, τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοποίησης (AGE), παραγωγή κρυστάλλων ουρικού οξέος, οξειδωμένες λιποπρωτεΐνες, ομοκυστεΐνη και άλλα μόρια που λειτουργούν βλαπτικά στον οργανισμό .
(*) φανταστείτε τα μιτοχόνδρια σαν τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας στα κύτταρα μας.
Οι επιπτώσεις
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κατατάσσει τις χρόνιες φλεγμονώδεις ασθένειες ως τη μεγαλύτερη απειλή για την ανθρώπινη ζωή και υγεία. Σήμερα, είναι η πιο σημαντική αιτία θανάτου παγκοσμίως και ο επιπολασμός τους περιμένουμε ότι θα αυξηθεί.
Διάφορες πρόσφατες εκτιμήσεις δείχνουν ότι με αφορμή την χρόνια φλεγμονή μπορεί να εκδηλωθούν μία ή περισσότερες χρόνιες παθήσεις στον ίδιο οργανισμό.
Μερικές εκ των ειδικών χρόνιων παθήσεων που γνωρίζουμε πως προκαλούνται από φλεγμονές είναι:
Ο σακχαρώδης Διαβήτης.
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις.
Οι αρθρίτιδες και οι ρευματικές νόσοι.
Οι αλλεργίες.
Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
Εντούτοις οι ανωτέρω παθήσεις δεν είναι οι μόνες. Γνωρίζουμε πλέον σαφώς ότι η χρόνια φλεγμονή παίζει σημαντικό ρόλο και σε ένα πλήθος ακόμη ασθενειών στις οποίες μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται ο καρκίνος, οι παθήσεις του νευρικού συστήματος, μεταβολικές διαταραχές, παθήσεις του δέρματος, η γήρανση, παθήσεις του πεπτικού όπως πχ. η ελκώδης κολίτιδα και πλήθος άλλες.
Δυστυχώς, στην καθημερινή πρακτική τόσο ο ασθενής και το περιβάλλον του όσο και αρκετοί γιατροί, δίνουν έμφαση στο αποτέλεσμα και δεν ασχολούνται με τη ρίζα του προβλήματος που οδηγεί στην νόσο.
Προσωπικά είμαι πεπεισμένος πως, ο σύγχρονος άνθρωπος μπορεί να αξιοποιήσει τις γνώσεις που υπάρχουν σήμερα για την χρονίζουσα φλεγμονή και να την αποφύγει, ή έστω να την μειώσει. Για να το καταφέρει χρειάζεται να μάθει πώς να τρώει σωστά και τι να αποφεύγει, ενώ αν χρειαστεί, στην φύση μπορεί να αναζητήσει υπαρκτές λύσεις χωρίς ουσιώδεις παρενέργειες.
Το κέρδος μιας τέτοιας φροντίδας δεν θα είναι μόνο χρονικό αλλά και ποιοτικό, δηλαδή μια ζωή μεγαλύτερη και χωρίς βάσανα.
Χρόνια φλεγμονή. Αναζητήστε την και Χτυπήστε την.
Χρόνια φλεγμονή – Ποιες εργαστηριακές εξετάσεις την δείχνουν;
