Ο νυχτερινός ιδρώτας δεν είναι σπάνιο φαινόμενο. Πρόκειται για ενόχλημα που αναφέρεται στην συχνή εφίδρωση στη μέση της νύχτας. Αυτός που ιδρώνει ξυπνάει συνήθως και αρκετές φορές αναγκάζεται να αλλάξει εσώρουχα και σεντόνια.
Οι αιτίες για την εμφάνιση αυτού του προβλήματος σε όσους το βιώνουν, στην αρχή τουλάχιστον, δεν αναζητούνται από τους πάσχοντες αφού συνήθως δικαιολογούν την κατάσταση με το ‘’έκανε ζέστη απόψε’’ ή ‘’ήμουν βαριά σκεπασμένος’’ κλπ.
Δεν λείπουν και οι ερμηνείες του τύπου ‘’ έχω άγχος’’, ενώ η αναφορά στα ορμονικά αίτια δεν σπανίζει, ειδικότερα σε γυναικείο πληθυσμό που βρίσκεται σε εμμηνόπαυση.
Όμως τα ενδεχόμενα μπορεί να είναι πολλά. Έτσι, οι βιαστικές ερμηνείες μπορεί να αποδειχτούν σφάλμα, ενίοτε σοβαρό, που αφήνει περιθώριο στο πραγματικό αίτιο να λειτουργεί ανενόχλητα.
Να θυμάστε λοιπόν ότι οι νυχτερινοί ιδρώτες, πολύ συχνά σχετίζονται με ιατρικό πρόβλημα, το οποίο πρέπει να διαγνωστεί και να αντιμετωπιστεί.
Ακολουθεί ένας κατάλογος με τις πλέον συνήθεις αιτίες νυχτερινού ιδρώτα:
Στρες
Το άγχος, η ανησυχία και ο πανικός μπορούν να προκαλέσουν νυχτερινό ιδρώτα. Οι εφιάλτες για παράδειγμα μπορούν να ξυπνήσουν κάποιον λουσμένο στον ιδρώτα και με έντονο αίσθημα παλμών, αλλά βοήθεια θα χρειαστούν μόνο εκείνοι που το πρόβλημα τους είναι συχνό και επηρεάζει την ποιότητα της ζωής τους.
Υπογλυκαιμία
Ο διαβητικός ασθενής μπορεί στην διάρκεια της νύχτας να κάνει υπογλυκαιμία. Ίσως φταίει ότι προηγήθηκε μια πολύ δραστήρια μέρα ή μια έντονη βραδινή άσκηση. Επιπλέον ένα αργοπορημένο δείπνο. Θυμηθείτε επίσης την ινσουλίνη που ενδεχόμενα κάνετε ή φάρμακα του τύπου σουλφονυλουρίας που σας δίνουν.
Σε κάθε περίπτωση ας έχετε δίπλα σας κάποιο σνακ για να αντιδράσετε.
Υπερθυρεοειδισμός
Η εφίδρωση μπορεί να είναι σύμπτωμα υπερδραστηριότητας του θυρεοειδούς αδένα. Ως γνωστόν ο θυρεοειδής ελέγχει τον μεταβολισμό. Υπερβολική παραγωγή ορμόνης, αυξάνει το μεταβολικό επίπεδο και τις καύσεις. Η θερμοκρασία του σώματος επομένως αυξάνεται. Σκεφτείτε αυτό το ενδεχόμενο αν εκτός από τους νυχτερινούς ιδρώτες, πεινάτε και τρώτε περισσότερο του συνήθους χωρίς να κερδίζετε βάρος, αν αισθανόσαστε κόπωση, αν παρουσιάζετε συχνά διάρροια ή έχετε έκτακτες καρδιακές συστολές και αίσθημα παλμών.
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ή ΓΟΠ ή GERD
Η επιστροφή στομαχικού περιεχομένου και η είσοδος του στον οισοφάγο, μπορεί εκτός από τα κλασικά συμπτώματα καούρας και θωρακικού πόνου να προκαλέσει και νυχτερινούς ιδρώτες, Αν και δεν έχουν γίνει πολλές σχετικές μελέτες, η κλινική εμπειρία υποδεικνύει αυτό το ενδεχόμενο. Επί αμφιβολιών μπορεί να εφαρμοστεί το θεραπευτικό κριτήριο αν και πριν δοθούν φάρμακα υπάρχουν τρόποι ελέγχουν και επιβεβαίωσης της ύπαρξης ΓΟΠ.
Η θεραπεία εκτός από φάρμακα, αφορά δίαιτα και οδηγίες. Μην φάτε μεγάλα γεύματα και ξαπλώσετε με ‘’την μπουκιά στο στόμα’’. Μικρά γεύματα και τρείς ώρες μετά στο κρεβάτι. Επί πλέον αποφύγετε λιπαρά, τηγανητά, κόκκινες βαριές σάλτσες. Δείτε το γιατρό εάν τα συμπτώματά σας είναι σοβαρά και πολύ συχνά.
Άπνοια ύπνου
Πρόκειται για κατάσταση στην οποία διακόπτετε η αναπνοή ξανά και ξανά κατά τη διάρκεια της νύχτας. Το μειωμένο οξυγόνο, μπορεί να οδηγήσει σε εφίδρωση. Η αντιμετώπιση μιας σοβαρής περίπτωσης άπνοιας ύπνου με ειδικές μηχανές, λύνει το πρόβλημα και σταματά τις εφιδρώσεις.
Φάρμακα
Οι νυχτερινές εφιδρώσεις, μπορεί να προκαλούνται από διάφορα φάρμακα. Από τα πλέον χρησιμοποιούμενα αναφέρω την ασπιρίνη την παρακεταμόλη (acetaminophen) και την ιβουπροφαίνη. Επιπλέον τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά.
Ενίοτε υπεύθυνα είναι τα κορτικοειδή (κορτιζόνη και η πρεδνιζόνη) αλλά και φάρμακα που δίδονται για γλαύκωμα. Επειδή περί φαρμάκων οι γνώσεις του ασθενούς δεν μπορούν να είναι επαρκείς, χρειάζεται επικοινωνία με το φαρμακοποιό ή το γιατρό.
Εμμηνόπαυση
Το περιγραφόμενο ως ‘’φούντωμα’’ από γυναίκες που βρίσκονται πριν ή μετά την εμμηνόπαυση είναι γνωστό ότι προκαλεί και ιδρώτες. Εντούτοις, επειδή και άλλες αιτίες μπορεί να ευθύνονται, πριν καταλήξουμε καλό είναι να συζητήσουμε με τον γιατρό και να αποκλείσουμε κάποια ενδεχόμενα.
Λοιμώξεις
H προσβολή και νόσηση του οργανισμού από βακτηριδιακή λοίμωξη καλό είναι να ληφθεί υπόψη, ειδικότερα εάν από την εμφάνιση νυχτερινής εφίδρωσης δεν είναι πολύς καιρός. Ιδιαίτερη προσοχή αν ο άρρωστος είναι αγρότης ή τυροκόμος, διότι η βρουκέλλωση από νωπό μη παστεριωμένο γάλα ή φρέσκο τυρί χαρακτηρίζεται από νυχτερινούς ιδρώτες. Καλό είναι στο ιστορικό, να αναζητηθεί η κατανάλωση αυτών των τροφών και σε κατοίκους πόλεων (επίσκεψη στο χωριό τους, δέμα από συγγενείς κλπ). Η σχολαστικότητα δεν βλάπτει ειδικότερα αν λάβουμε υπόψη τις ενδεχόμενες επιπλοκές. Πλην της βρουκέλλωσης και άλλες λοιμώξεις (ενδοκαρδίτιδα, οστεομυελίτιδα, ηπατικό απόστημα) χρειάζεται να αναζητηθούν.
Φυματίωση
Οι νυκτερινές εφιδρώσεις αυτών που πάσχουν είναι συχνότατες (πάνω από 50%). Βέβαια για αυτή την νόσο που συνήθως αφορά τους πνεύμονες, αναμένονται και άλλα συμπτώματα όπως βήχας που μπορεί να έχει και αίμα, πυρετός, κακουχία, αδυναμία και ανορεξία.
Λέμφωμα
Διάφοροι καρκίνοι μπορεί να προκαλέσουν νυχτερινές εφιδρώσεις, αλλά το πιο κοινό είναι το λέμφωμα, το οποίο σχετίζεται με το ανοσοποιητικό σύστημα μας (λεμφαδένες, σπλήνας, μυελός των οστών, θύμος αδένας). Στην περίπτωση της νόσου Hodgkin νυχτερινοί ιδρώτες και πυρέτιο εμφανίζονται στο 25% των ασθενών
HIV
Ο πυρετός, οι πρησμένοι λεμφαδένες καθώς και πόνος στις αρθρώσεις, μπορεί να υποδηλώνουν μόλυνση με HIV-θετικά. Περίπου 10% των ασθενών θα κάνει και νυχτερινούς ιδρώτες. Επιπλέον, η ανοσολογική ανεπάρκεια ευνοεί την εμφάνιση ευκαιριακών λοιμώξεων πράγμα που μπορεί να προκαλεί ιδρώτες.
Καρκίνος
Εκτός από τα λεμφώματα, διάφοροι καρκίνοι μπορούν να οδηγήσουν σε νυχτερινούς ιδρώτες. Ο καρκίνος του προστάτη και των ωοθηκών, ο καρκίνος των νεφρών και όρχεων είναι κάποια παραδείγματα. Ας σημειωθεί ότι υπεύθυνοι μπορεί να είναι και όγκοι μη καρκινικοί (καλοήθεις).
Να αναφερθεί επίσης ο καρκίνος του θυρεοειδούς και ο καρκίνος στο πάγκρεας.
Τέλος ένα είδος καρκίνου σπάνιο που λέγεται καρκινοειδές και εντοπίζεται στο πεπτικό ή τους πνεύμονες, μπορεί να είναι υπεύθυνο.
Φαιοχρωμοκύτωμα
Σπάνιος και συνήθως καλοήθης όγκος των επινεφριδίων. Παράγει ορμόνες που αυξάνουν την αρτηριακή πίεση, κάνουν αίσθημα παλμών, πονοκέφαλο και νυχτερινούς ιδρώτες.
Καταλήγοντας
Η εμφάνιση νυχτερινών ιδρώτων έχει ποικιλία αιτίων και δεν πρέπει να ερμηνεύεται από τον άρρωστο αλλά από τον γιατρό του.