Τα όπλα που διαθέτει το ανοσοποιητικό μας σύστημα και χρησιμοποιούνται και εναντίον των ιών που μας προσβάλουν είναι:
Α. Κύτταρα με κυτταροτοξική ικανότητα
Όταν ένας ιός μολύνει ένα άτομο, εισέρχεται στα κύτταρα του ξενιστή του, προκειμένου να αναπαραχθεί και να επιβιώσει. Από την στιγμή αυτή είναι προφυλαγμένος διότι τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος ‘’δεν βλέπουν’’ τον ιό και δεν αντιλαμβάνονται ότι ένα κύτταρο είναι μολυσμένο.
Εν τούτοις ένα μολυσμένο κύτταρο διαθέτει ένα τρόπο για ”να δείξει” πως μολύνθηκε και να αναζητήσει βοήθεια από το ανοσοποιητικό σύστημα. Βγάζει από το εσωτερικό του προς την επιφάνεια, κομμάτια από κατεστραμμένα πρωτεϊνικά μόρια (πεπτίδια), μαζί με θραύσματα πρωτεϊνών που ανήκουν στον ιό.
Στο μεταξύ ένα ειδικό κύτταρο του ανοσοποιητικού συστήματος που ανήκει στα λεμφοκύτταρα Τ, πραγματοποιεί ‘’περιπολίες’’ στον οργανισμό και αναζητάει σημάδια λοιμώξεων. Αυτός ο τύπος Τ κυττάρων ονομάζεται κυτταροτοξικό Τ κύτταρο επειδή σκοτώνει όσα είναι μολυσμένα με ιούς.
Τα κυτταροτοξικά Τ κύτταρα διαθέτοντας υποδοχείς με εξειδικευμένες πρωτεΐνες στην επιφάνεια τους, αναγνωρίζουν και καταστρέφουν τα μολυσμένα με ιό κύτταρα που όπως προείπαμε ‘’δείχνουν’’ πως είναι μολυσμένα βγάζοντας στην επιφάνεια τους τα θραύσματα κατεστραμμένων πρωτεϊνών. Έτσι επέρχεται και ο θάνατος του εισβολέα ιού.
Ο πονηρός εχθρός
Θα ήταν αφελές να θεωρήσουμε ότι την ώρα που τα Τ λεμφοκύτταρα περιπολούν αναζητώντας να σκοτώσουν τους ιούς, αυτοί περιμένουν απαθείς και άπραγοι να πεθάνουν. Απεναντίας έχουν αναπτύξει διάφορους τρόπους για να αποφύγουν την ανίχνευση από τα Τ κύτταρα.
Ένα ‘’κόλπο’’ που χρησιμοποιούν είναι η παρεμπόδιση των πρωτεϊνικών θραυσμάτων να φθάσουν από το εσωτερικό του κυττάρου στην επιφάνεια. Αυτό σημαίνει ότι το Τ λεμφοκύτταρο που περιπολεί. προσπερνάει το μολυσμένο από ιό κύτταρο χωρίς να αντιληφθεί ότι πάσχει.
Έχουν γνώσιν όμως οι φύλακες.
Ένα άλλο κύτταρο του ανοσοποιητικού μας, ειδικεύεται στη θανάτωση κυττάρων που έχουν μειωμένο αριθμό κατεστραμμένων πρωτεϊνικών μορίων στην επιφάνειά τους.
Το κύτταρο λέγεται ‘’φυσικός φονιάς’’ ή κύτταρο ΝΚ (natural killer).
Όταν βρίσκει σε μια κυτταρική επιφάνεια λιγότερα από τα αναμενόμενα θραύσματα πρωτεϊνών (κυττάρου και ιού, ) απελευθερώνει τοξικές ουσίες, που θανατώνουν το κύτταρο που έχει μολυνθεί.
Και αποθήκες πυρομαχικών
Αμφότερα τα κυτταροτοξικά κύτταρα ( T και ΝΚ ) έχουν από πριν μέσα σε χώρους που αποκαλούνται κόκκοι, τους παράγοντες που μπορούν να απελευθερωθούν και να καταστρέψουν ένα μολυσμένο κύτταρο αμέσως μόλις το συναντήσουν. Θυμίζουν έτσι τα βομβαρδιστικά αεροπλάνα.
Διατρητικές ‘’έξυπνες βόμβες’’
Ένα από αυτά τα πυρομαχικά που θυμίζουν τις σύγχρονες ‘’έξυπνες’’ διατρητικές βόμβες, είναι μια πρωτεΐνη που μπορεί να τρυπήσει την κυτταρική μεμβράνη ενός ασθενούς κυττάρου (ακριβώς για τον λόγο αυτό την ονομάζουν perforin).
Ανοίγει επομένως δρόμο για να περάσουν μέσα ένζυμα που ονομάζονται granzymes (αποθηκεύονται επίσης και απελευθερώνονται από τους κόκκους).
Τα ένζυμα αυτά ευθύς αμέσως θέτουν σε κίνηση μια διαδικασία γνωστή ως προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο ή απόπτωση , προκαλώντας στο κύτταρο στόχο λύση και θάνατο.
Ένας ακόμα οπλικός παράγων που απελευθερώνεται στην διάρκεια της επίθεσης κατά των μολυσμένων κυττάρων, προσβάλλει απευθείας την εξωτερική μεμβράνη τους, καταστρέφοντάς την δια λύσεως εξ ου και κοκουλυσίνη. Cocoon στην αγγλική γλώσσα είναι ως γνωστόν το κουκούλι.
Τέλος, τα κυτταροτοξικά κύτταρα συνθέτουν επίσης κυτοκίνες (πρωτεΐνες), όπως η ιντερφερόνη-γ και ο παράγων νέκρωσης όγκου-α που ενισχύουν επιπλέον τους μηχανισμούς καταστροφής των προσβεβλημένων κυττάρων.
Η Ιντερφερόνη
Τα μολυσμένα με ιό κύτταρα, παράγουν και απελευθερώνουν πρωτεΐνες που ονομάζονται ιντερφερόνες. Αυτές συμβάλλουν στην ανοσοπροστασία διότι εμποδίζουν την αναπαραγωγή των ιών ενώ ταυτόχρονα ‘’ειδοποιούν’’ τα γειτονικά κύτταρα για να πάρουν μέτρα και να φανερώσουν στην επιφάνεια τους την παρουσία ιών (με πρωτεϊνικά θραύσματα όπως προείπαμε) ώστε να γίνουν αντιληπτά από τα T λεμφοκύτταρα που ‘’περιπολούν’’.
Αντισώματα
Πριν ένα ιός εισέλθει στα κύτταρα μας, τα αντισώματα που είναι εξειδικευμένες πρωτεΐνες, τον αναγνωρίζουν ως παθογόνο και τον δεσμεύουν αδρανοποιώντας τον.
Επιπλέον τα αντισώματα συγκολλούν πολλούς ιούς μαζί, διευκολύνοντας τα ανοσοκύτταρα να επιτεθούν, ενώ ενεργοποιούν υποδοχείς που προκαλούν την φαγοκυττάρωση τους.
Υπάρχουν και άλλοι μηχανισμοί δράσης όπως η ενεργοποίηση του συμπληρώματος που με τη σειρά του θα καταστρέψει τον φάκελο προστασίας του ιού, καμωμένο από διπλή στιβάδα με φωσφολιπίδια.
Τα αντισώματα επομένως εφόσον είναι διαθέσιμα δεν θα επιτρέψουν σε ένα ιό να μας προσβάλει.
Αν και είναι αυτονόητο, αξίζει να σημειωθεί ότι χωρίς αντισώματα όπως στην περίπτωση νέων ιών έναντι των οποίων δεν έχει αναπτυχθεί προστασία, ένα ισχυρό και ακέραιο ανοσιακό σύστημα μας προφυλάσσει αποτελεσματικότερα. Για τον λόγο αυτό η επόμενη ανάρτηση θα αφιερωθεί στα τρόφιμα και τις φυσικές ουσίες που μπορούν να μας βοηθήσουν να ‘’πολεμήσουμε’’ τους ιούς καλλίτερα δυναμώνοντας το ανοσοποιητικό ή πολεμώντας με δικά τους όπλα τον εχθρό.
δείτε και:
Νέος Κορωνοιός. Ύποπτο και πιθανό κρούσμα, στενή επαφή. Πληροφορίες και ορισμοί
Η προφύλαξη από ιούς – ιώσεις ΚΑΙ με το φαγητό μας, είναι εφικτή
Το μπρόκολο και τα απίστευτα οφέλη του για τον άνθρωπο
Ιοί, ιώσεις και Cistus Incanus. Σοβαρές ελπίδες και εξαιρετική δράση