Το άλφα-λιποϊκό οξύ είναι οργανική ένωση που διαθέτει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση για τον οργανισμό μας.
Παράγεται στα μιτοχόνδρια των κυττάρων μας, το βρίσκουμε όμως και σε διάφορα τρόφιμα. Μπορούμε επίσης να το πάρουμε ως συμπλήρωμα διατροφής.
Επειδή βοηθάει τα ένζυμα να φτιάξουν ενέργεια από τα θρεπτικά συστατικά διαφημίζεται πως μπορεί να αποβεί χρήσιμο στην απώλεια βάρους και τον σακχαρώδη διαβήτη, καθώς και σε άλλες καταστάσεις υγείας. Ας δούμε παρακάτω ποια είναι η αλήθεια όπως προκύπτει από την σοβαρή επιστημονική έρευνα.
Είναι ταυτόχρονα υδατοδιαλυτό και λιποδιαλυτό (*), κάτι που επιτρέπει να λειτουργεί χωρίς δυσκολία παντού στον οργανισμό μας.
(*) τα περισσότερα άλλα αντιοξειδωτικά είναι υδατοδιαλυτά ή λιποδιαλυτά (2).
Οι αντιοξειδωτικές του ιδιότητες έχει διαπιστωθεί πως εκτός της παχυσαρκίας και του σακχάρου, μπορεί να μειώσουν την φλεγμονή και κατά συνέπεια τη γήρανση του δέρματος ή να ωφελήσουν σε περιπτώσεις έκπτωσης της λειτουργίας των νεύρων.
Μικρή παραγωγή
Ο οργανισμός μας παράγει αλφα-λιποϊκό οξύ σε μικρές μόνο ποσότητες. Όμως ζωικά προϊόντα όπως το κόκκινο κρέας και κυρίως τα εντόσθια είναι καλές πηγές του.
Φυτικά τρόφιμα όπως το μπρόκολο, οι ντομάτες, η μαγιά, τα καρότα, τα τεύτλα, τα λαχανάκια Βρυξελλών και το καστανό ρύζι, το περιέχουν επίσης.
Απώλεια βάρους
Το άλφα-λιποϊκό οξύ μπορεί να προκαλέσει απώλεια βάρους με διάφορους τρόπους.
- Μειώνοντας το ένζυμο AMPK του οποίου οι αυξημένες τιμές συνδέονται με αύξηση της πείνας.
- Αυξάνοντας την καύση θερμίδων σε ηρεμία (λόγω καταστολής της δραστηριότητας AMPK. Ζώα στα οποία χορηγήθηκε άλφα-λιποϊκό οξύ έκαψαν περισσότερες θερμίδες.
Και στον άνθρωπο;
Φαίνεται ότι το άλφα-λιποϊκό οξύ επηρεάζει ελαφρώς μόνον την απώλεια βάρους. Τα αποτελέσματα των ερευνών δεν δικαιολογούν τις διαφημιστικές υπερβολές των εταιρειών και ασφαλώς οι παχύσαρκοι αν δεν το ξέρουν, θα ξοδέψουν άδικα τα χρήματα τους.
Όμως διαφορετικά είναι τα επιστημονικά ευρήματα για το άλφα-λιποϊκό οξύ και τον διαβήτη όπου έχει αποδειχθεί ότι χορηγούμενο, μειώνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα (και σε ζώα και στον άνθρωπο).
Αυτό διότι απομακρύνει από τα μυϊκά κύτταρα το λίπος που κάνει την ινσουλίνη λιγότερο αποτελεσματική.
Μελέτες σε άτομα με μεταβολικό σύνδρομο έχουν δείξει ότι μπορεί να μειώσει την αντίσταση στην ινσουλίνη και να μειώσει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα νηστείας καθώς και την HbA1c (γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη).
άλφα-λιποϊκό οξύ και επιπλοκές του διαβήτη.
Τόσο τα νεύρα όσο και τα μάτια του διαβητικού που δεν ελέγχεται σωστά, μπορεί να έχουν βλάβη (διαβητική νευροπάθεια και διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια) . Η ευεργετική επίδραση του άλφα-λιποϊκού οξέος σχετίζεται με την ισχυρή αντιοξειδωτική του δράση.
Όχι σαν μονοθεραπεία
Παρά τα έως τώρα θετικά δεδομένα, το άλφα-λιποϊκό οξύ δεν πρέπει μόνο του, να θεωρείται πλήρης θεραπεία για τον διαβήτη. Σε περίπτωση που κάποιος διαβητικός σκέφτεται να το πάρει, ας ενημερώσει πρώτα τον γιατρό του.
Τι άλλο ξέρουμε για αυτό;
Μια ενδιαφέρουσα θεραπευτική προοπτική του, σχετίζεται με την ικανότητα που διαθέτει ώστε να μπορεί να μειώσει τη γήρανση του δέρματος
Σε μια μελέτη σε ανθρώπους, εφαρμογή κρέμας με άλφα-λιποϊκό οξύ στο δέρμα μείωσε τις λεπτές γραμμές, τις ρυτίδες και την τραχύτητα του δέρματος χωρίς να έχει παρενέργειες. Δρα προσφέροντας αντιοξειδωτική προστασία έναντι της επιβλαβούς υπεριώδους ακτινοβολίας του ήλιου ενώ αυξάνει τα επίπεδα άλλων αντιοξειδωτικών με ανάλογη αντιγηραντική δράση , όπως είναι η γλουταθειόνη.
Μπορεί να επιβραδύνει την απώλεια μνήμης
Η απώλεια μνήμης είναι σύνηθες πρόβλημα των ηλικιωμένων ενηλίκων και σήμερα θεωρούμε ότι το οξειδωτικό στρες παίζει καθοριστικό ρόλο για την εμφάνιση της.
Το άλφα-λιποϊκό οξύ ως ισχυρό αντιοξειδωτικό, όπως δείχνουν μελέτες εξουδετερώνει τις ελεύθερες ρίζες και καταστέλλει τη φλεγμονή επιβραδύνοντας την εξέλιξη των διαταραχών που χαρακτηρίζονται από απώλεια μνήμης, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ.
Δοθέντος του μικρού αριθμού μελετών, σκόπιμο είναι να γίνει μεγαλύτερη έρευνα.
Σχετικά με τα νεύρα
Ευνοεί την υγιή λειτουργία των νεύρων, για παράδειγμα βρέθηκε ότι επιβραδύνει την εξέλιξη του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα στα αρχικά του στάδια (σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα = κατάσταση που προκαλεί μούδιασμα ή μυρμήγκιασμα στο χέρι λόγω πίεσης του νεύρου)
Να προστεθεί ότι στην ίδια νόσο, δίνοντας άλφα-λιποϊκό οξύς πριν και μετά τη χειρουργική επέμβαση βελτιώνονται τα αποτελέσματα αποκατάστασης.
Χρόνια φλεγμονή
Γνωρίζουμε ότι η χρόνια φλεγμονή αποτελεί το υπόστρωμα πάνω στο οποίο αναπτύσσονται διάφορες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου, του διαβήτη, των ρευματισμών, αυτοάνοσων παθήσεων κλπ.
Σε μια ανάλυση σειράς μελετών, το άλφα-λιποϊκό οξύ μείωσε σημαντικά τα επίπεδα του φλεγμονώδους δείκτη C-αντιδρώσα πρωτεΐνης (CRP) σε ενήλικες που είχαν υψηλά επίπεδα CRP . Εντούτοις και άλλοι δείκτες φαίνεται ότι επηρεάζονται όπως NF-kB, ICAM-1, VCAM-1, MMP-2, MMP-9 και IL-6.
Καρδιά και αγγεία. Μείωση στο ρίσκο
Έχει αποδειχτεί ότι οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες του άλφα-λιποϊκού οξέος μπορεί να μειώσουν αρκετούς παράγοντες κινδύνου καρδιακής νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου. Αυτό οφείλεται στο ότι:
- μειώνει το οξειδωτικό στρες, το οποίο προκαλεί βλάβες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων .
- βελτιώνει τη δυσλειτουργία του ενδοθηλίου και βοηθάει τα αιμοφόρα αγγεία να διαστέλλονται σωστά.
- Μειώνει επίπεδα τριγλυκεριδίων και LDL (κακής) χοληστερόλης σε ενήλικες με μεταβολική νόσο.
Εμβοές στα αυτιά
Μια ενδιαφέρουσα εφαρμογή του είναι αυτή όπου σε συνδυασμό με πολυβιταμίνες και φυτικά αντιοξειδωτικά, το άλφα-λιποϊκό οξύ δίδεται σε προβλήματα ατόμων με εμβοές. Τα έως τώρα δεδομένα κρίνονται ελπιδοφόρα.
Έχει παρενέργειες;
Το άλφα-λιποϊκό οξύ θεωρείται γενικά ασφαλές. Ευθύνεται για ελάχιστες ή καθόλου παρενέργειες. Ενίοτε κάποια άτομα μπορεί να εμφανίσουν ήπια συμπτώματα όπως πχ ναυτία, φαγούρα ή δερματικό εξάνθημα.
Ποια είναι η δοσολογία;
Από την μέχρι τώρα έρευνα γνωρίζουμε ότι οι ενήλικες μπορούν να πάρουν έως και 2.400 mg χωρίς ουσιώδεις παρενέργειες . Υψηλότερες δόσεις δεν κρίνονται σκόπιμες αφού δεν προσφέρουν μεγαλύτερο όφελος. Για παιδιά και εγκύους δεν υπάρχει εμπειρία.
Σε ζώα, η πειραματική χορήγηση πολύ υψηλών δόσεων οδήγησε σε βλάβες στον μαστό και το ήπαρ.