Η Capparis spinosa (αγκαθωτή) ανήκει στην οικογένεια Capparidaceae, είναι πολυετής αγκαθωτός θάμνος με τρυφερούς βλαστούς που απλώνουν στο έδαφος. Τα φύλλα της είναι παχιά, λεία, πράσινα και έχουν σχήμα στρογγυλό, ωοειδές. Έχει μικρά αγκάθια στη βάση του μίσχου.
Τα άνθη της είναι μεγάλα, αρωματικά, με όμορφη εμφάνιση και τέσσερα λευκά ή βιολετί πέταλα και μεγάλους
βιολετί στήμονες.
Ανθίζει το καλοκαίρι αλλά όταν τα άνθη είναι ακόμα οφθαλμοί, μαζεύονται και στη συνέχεια τοποθετούνται σε αλατισμένο νερό με ξύδι. Είναι η γνωστή κάππαρη σε βαζάκια του εμπορίου.
Οι καρποί της μακρόστενοι, μοιάζουν με αγγουράκια, έχουν χρώμα που ωριμάζοντας γίνεται καφέ-γκρι.
Εφαρμογές στην ιατρική
Δεδομένα ερευνητικά που αυξάνονται συνεχώς, υποδηλώνουν ότι εκτός από τα συμβατικά υπογλυκαιμικά φάρμακα, η διατροφή μας και διάφορα φαρμακευτικά φυτά μπορούν να έχουν ευεργετικές επιδράσεις στο διαβήτη. Πράγματι, λαχανικά και φρούτα καθώς και άλλα βρώσιμα φυτά, γνωρίζουμε πως περιέχουν θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες, μέταλλα, φυλλικό οξύ,φυτικές ίνες, φυτικές στερόλες, καροτενοειδή και πολλά ακόμα φυτοχημικά προϊόντα.
Αυτά τα συστατικά δεν είναι μόνο θρεπτικά αλλά και θεραπευτικά για τον ανθρώπινο οργανισμό, αφού αποδεδειγμένα μπορούν να μειώσουν τη θνησιμότητα και να αποτρέψουν τις χρόνιες ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων διαφόρων καρκίνων, καρδιαγγειακών παθήσεων, διαβήτη, ακόμη και ψυχικών ασθενειών.
Το επιτυγχάνουν μέσω της αντικαρκινικήςτους δράσης καθώς και των αντιοξειδωτικών και αντιφλεγμονωδών παραγόντων που περιέχουν.
Ένα από τα φυτά που ανήκει στην κατηγορία αυτή είναι η Capparis spinosa L. (γνωστή σε εμάς ως κάππαρη). Πρόκειται για αειθαλές φυτό που ‘όπως ήδη είπαμε, ανήκει στην οικογένεια Capparidaceae.
Η κάππαρη αναπτύσσεται σε διάφορες περιοχές του κόσμου, αλλά ιδιαίτερα στις ασιατικές και αφρικανικές χώρες. Στην Ελλάδα την βρίσκουμε πολύ εύκολα σχεδόν παντού ως αυτοφυή.
Οι Βιολογικές της δραστηριότητες
Ένα ευρύ φάσμα βιολογικών δράσεων όπως αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντικαρκινικές, αντιμικροβιακές και αντιδιαβητικές, έχουν αναφερθεί για αυτό το φυτό. Το σημερινό άρθρο θα περιοριστεί στις ευεργετικές επιδράσεις του C. spinosa για το διαβήτη.
Οι δημοσιευμένες μελέτες που έδειξαν τις αντιυπεργλυκαιμικές και υπολιπιδαιμικές δραστηριότητες του C. Spinosa είναι αρκετές. Οι μηχανισμοί που οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι εμπλέκονται στις αντιυπεργλυκαιμικές επιδράσεις του C. Spinosa είναι περισσότεροι του ενός. Περιλαμβάνουν τη μείωση της απορρόφησης υδατανθράκων από το λεπτό έντερο, την αναστολή της νεογλυκογένεσης στο ήπαρ, την αύξηση της πρόσληψης γλυκόζης από τους ιστούς και πιθανόν την προστασία των βήτα κυττάρων του παγκρέατος και την αναγέννηση τους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Capparis spinosa σε διαβητικά ζωικά μοντέλα, βελτιώνει και τις καρδιαγγειακές διαταραχές, την ηπατική βλάβη και την νεφροπάθεια του διαβήτη, παθολογιών δηλαδή που συνοδεύουν και επιβαρύνουν την νόσο.
Οι ευνοϊκές αυτές δράσεις φαίνεται να οφείλονται σε αντιοξειδωτικά συστατικά (φυτοχημικά) όπως φαινολικές ενώσεις, φλαβονοειδή, καροτενοειδή, τοκοφερόλες, και τερπένια.
Καταλήγοντας
Οι ιδιότητες του C. Spinose, καθιστούν το φυτό έναν καλό υποψήφιο για τη διαχείριση του διαβήτη. Θα χρειασθούν ασφαλώς και άλλες καλά σχεδιασμένες κλινικές δοκιμές ώστε να γνωρίσουμε πλήρως τα πλεονεκτήματα και τυχόν μειονεκτήματα της εφαρμογής της κάππαρης σε διαβητικούς, αλλά τα δεδομένα σήμερα είναι θετικά.
Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη την πικάντικη, ευχάριστη γεύση της μπορούμε να πούμε ότι η κατανάλωση της είναι μια καλή επιλογή και μάλιστα όχι μόνο για διαβητικούς.