Ο όρος αυτοφαγία (Autophagy) , μπήκε τα τελευταία χρόνια δυναμικά στο ιατρικό λεξιλόγιο, ειδικότερα από τη στιγμή που συνδέθηκε με τη διαλείπουσα δίαιτα και τα οφέλη της.
Σημαίνει την διαδικασία που ο οργανισμός μας χρησιμοποιεί προκειμένου να απαλλαγεί από ‘’σκουπίδια’’ και κατεστραμμένα κύτταρα που παράγονται στην διάρκεια της ζωής μας.
Με την αυτοφαγία θα προκύψουν νεότερα και υγιή κύτταρα και θα ρυθμιστεί η ομοιόσταση* μας στα σωστά πλαίσια. Καθίσταται σαφές επομένως, ότι ο σκοπός της είναι να αυτορυθμιστεί ξανά ο οργανισμός σε καλή και ομαλή λειτουργία κάτι που αυξάνει την επιβίωση και την ικανότητα αντίδρασης σε τοξίνες και διάφορα στρεσογόνα ερεθίσματα. .
(*) είναι η ικανότητα των οργανισμών να διατηρούν το εσωτερικό περιβάλλον σταθερό, παρά τις μεταβολές του εξωτερικού περιβάλλοντος.
Τα οφέλη του οργανισμού
Αν και πλήρη γνώση περί της αυτοφαγίας δεν διαθέτουμε ακόμα και η έρευνα συνεχίζεται, κύριο όφελος φαίνεται να είναι η παρεμπόδιση της γήρανσης και των όσων την συνοδεύουν.
Ασφαλώς υπάρχουν και άλλοι μηχανισμοί για να γίνει αυτό, αλλά η αυτοφαγία είναι ο πιο γνωστός τρόπος του οργανισμού για να παράγει νεότερα κύτταρα και να γυρίζει το ρολόι πίσω.
Αναλυτικότερα
Με την αυτοφαγία γίνεται αφαίρεση τοξικών πρωτεϊνών από τα κύτταρα όπως πχ. αυτές που συσσωρεύονται σε νευροεκφυλιστικές ασθένειες, τύπου Parkinson και Alzheimer.
Γίνεται επίσης ανακύκλωση υπολειμματικών πρωτεϊνών ενώ κύτταρα που μπορούν να επισκευαστούν χρησιμοποιούν υλικά ανακύκλωσης.
Πέρα από τα παραπάνω η αυτοφαγία οδηγεί σε αναγέννηση ιστών ευνοώντας τα νέα και υγιή κύτταρα.
Κάτι εντυπωσιακό: σε περιόδους όπου δεν μπορούμε να βρούμε φαγητό, η αυτοφαγία αυξάνεται. Αυτό μας προστατεύει, για κάποιο διάστημα τουλάχιστον, διότι διασπώντας το κυτταρικό υλικό και επαναχρησιμοποιώντας το στα κύτταρα, υποστηρίζει τις αναγκαίες μεταβολικές διαδικασίες και την παραγωγή ενέργειας..
Εδώ πρέπει επίσης να αναφερθεί ότι η αυτοφαγία έχει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη ή τη θεραπεία του καρκίνου.
Δυστυχώς η λειτουργία αυτή μειώνεται καθώς μεγαλώνουμε. Αυτό σημαίνει ότι τα κύτταρα που δεν λειτουργούν πλέον ή έχουν βλάβες στο DNA, αφού δεν ανιχνεύονται για να καταστραφούν ή να επισκευαστούν, επιτρέπεται να πολλαπλασιαστούν και είναι πιθανό να σχηματίσουν καρκινικούς όγκους.
Είναι ενδεχόμενο ότι πολλά καρκινικά κύτταρα θα μπορούσε να αφαιρεθούν με τον μηχανισμό της αυτοφαγίας και πολλοί ερευνητές διερευνούν αυτή την εκδοχή ως θεραπεία για τον καρκίνο.
Ας αναφερθεί κλείνοντας πως η αυτοφαγία έχει συνδεθεί με την διαλείπουσα νηστεία, αλλά περί αυτού θα επανέλθουμε.
Δείτε εδώ ένα πρόσφατο άρθρο ανασκόπησης A Comprehensive Review of Autophagy and Its Various Roles in Infectious, Non-Infectious, and Lifestyle Diseases: Current Knowledge and Prospects for Disease Prevention, Novel Drug Design, and Therapy (nih.gov)