Ο καταρράκτης συνήθως εμφανίζεται σε άτομα άνω των 50 ετών γιατί σχετίζεται κυρίως με την πρόοδο της ηλικίας. Σπάνια μπορεί να αφορά νεότερα άτομα και σπανιότατα, βρέφη ή παιδιά. Εκτός από την ηλικία, ο σακχαροδιαβήτης μπορεί να είναι υπεύθυνος, ιδίως αν δεν ρυθμίζεται σωστά και – κάποτε – μπορεί να φταίει η λήψη κορτιζόνης.
Τα μάτια μας περιέχουν ένα μικρό φακό με διάμετρο περίπου 10 χιλιοστά. Βρίσκεται ακριβώς πίσω από την κόρη και είναι διαφανής σαν κρύσταλλο. Ο φακός αυτός μπορεί και εστιάζει τις φωτεινές ακτίνες στο κέντρο του πίσω μέρους του ματιού, όπως ακριβώς γίνεται σε μια κλασική φωτογραφική μηχανή. Εάν ο φακός αυτός χάσει τη διαύγεια του και θολώσει τότε μιλάμε για καταρράκτη. (δείτε σχηματική παράσταση κατωτέρω) 
Τα συμπτώματα του
Η προοδευτική μείωση της όρασης, που δεν μπορεί να διορθωθεί με γυαλιά είναι χαρακτηριστική του καταρράκτη. Αυτός που πάσχει παραπονιέται για θάμβος δηλαδή θολή όραση, ιδιαίτερα στο έντονο φως του ήλιου ή τη νύχτα που οδηγεί και τον χτυπάνε τα φώτα των αυτοκινήτων που κινούνται αντίθετα.
Η θεραπεία του καταρράκτη.
Η θεραπεία του καταρράκτη είναι υποχρεωτικά και μόνο χειρουργική. Γίνεται αφαίρεση του θολωμένου φακού και αντικατάσταση με τεχνητό (ακρυλικό) φακό. Για την ώρα που μιλάμε δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Δεν διαθέτουμε φάρμακα που να ‘’ξεθολώνουν’’ το φακό ή έστω να σταματούν την πρόοδο της θόλωσης του.
Χειρουργική του καταρράκτη (φακοθρυψία).
Σήμερα για μια επέμβαση για καταρράκτη δεν χρειαζόμαστε αναισθητικά γιατί μπορούμε να κάνουμε την απαραίτητη μικρο-χειρουργική εργασία με αναισθητικές σταγόνες που ρίχνουμε στο μάτι. Αφαιρούμε το υλικό του χαλασμένου φακού με την βοήθεια υπέρηχων ή laser κάνοντας δύο πολύ μικρές παρακεντήσεις. Στην θέση του φακού που αφαιρέσαμε, τοποθετείται ο ενδοφακός. Στη συνέχεια και χωρίς να χρειασθεί να ράψουμε, η επέμβαση έχει τελειώσει. Χρειάζονται για αυτό περίπου 20 λεπτά. Ο ασθενής μπορεί να φύγει για το σπίτι του, να βγάλει το κάλυμμα που του τοποθέτησαν μετά την επέμβαση (αρκετοί χειρουργοί οφθαλμίατροι δεν καλύπτουν καν το μάτι) και να βλέπει κανονικά.
Την επόμενη μέρα θα εξεταστεί (καθώς και άλλες δύο φορές στον πρώτο μήνα ) και θα του δοθούν βοηθητικά γυαλιά.
Πότε πρέπει να γίνεται η επέμβαση του καταρράκτη;
Υπήρξαν εποχές που η επέμβαση του καταρράκτη γινόταν όταν η θόλωση του φακού ήταν πολύ μεγάλη και ο ασθενής είχε πολλά χρόνια ταλαιπωρηθεί λόγω της μειωμένης όρασης του.
Οι σημερινές δυνατότητες της μικροχειρουργικής έχουν αλλάξει τα παλαιά δεδομένα. Η απόφαση θα παρθεί νωρίτερα και έχει να κάνει με την διαπίστωση του ασθενούς πως η όραση του δεν τον βοηθά στην εκτέλεση των καθημερινών του ασχολιών.
Η σωστή και έγκαιρη επιλογή του χρόνου της επέμβασης που θα αποφασισθεί τελικά σε συνεννόηση με τον οφθαλμίατρο, θα προφυλάξει και από το ενδεχόμενο επιπλοκών.
Ποσοστό επιτυχίας
Το ποσοστό επιτυχίας των μικροχειρουργικών επεμβάσεων είναι εξαιρετικά υψηλό και ξεπερνάει το 97%. Εάν ο ασθενής δεν πάσχει από κάποια συνυπάρχουσα οφθαλμική πάθηση (εκτός του καταρράκτη), το τελικό αποτέλεσμα και η όραση είναι εξαιρετικά.
ΤΩΡΑ ΠΡΙΝ
Εάν στον ασθενή που θα χειρουργηθεί προϋπάρχουν άλλες (διαθλαστικές) παθήσεις όπως μυωπία, αστιγματισμός, υπερμετρωπία, είναι δυνατόν να διορθωθούν κατά την ίδια επέμβαση.
Ποσοστό σοβαρών επιπλοκών
Η ασφάλεια της μικροχειρουργικής επέμβασης για καταρράκτη είναι δεδομένη. Αληθώς σοβαρές επιπλοκές όπως μια μόλυνση, είναι εξαιρετικά σπάνιες ( 1 σε 1000 περιστατικά περίπου). Ακόμα και σε μια τέτοια περίπτωση, οι σημερινές δυνατότητες με τα αντιβιοτικά, δίνουν ικανοποιητικές λύσεις.
Επάνοδος του χειρουργημένου στην εργασία του
Μπορεί να γίνει από την άλλη ημέρα. Η μόνη ανάγκη είναι η εφαρμογή ενός κολλύριου για 3-4 εβδομάδες και η αποφυγή εργασίας που απαιτεί ανύψωση μεγάλων βαρών.
ΑπάντησηΑκύρωση απάντησης