Το σαλιγκάρι, η βλέννα του και οι ωφέλειες της στο δέρμα και αλλού

Η βλέννα του σαλιγκαριού είναι ένα μείγμα δραστικών ουσιών που από την αρχαιότητα ακόμα, θεωρούνται ότι έχουν ευεργετικές ιδιότητες και προσφέρουν στην θεραπεία δερματικών διαταραχών.

Σήμερα η βλέννα είναι συστατικό πολλών και σε διάφορες μορφές προσφερόμενων καλλυντικών και παραφαρμακευτικών προϊόντων.

Τι είναι;

Δυστυχώς, παρόλη την παλαιοτάτη γνώση μας περί αυτού, εξακολουθεί να απουσιάζει ένας πλήρης προσδιορισμός της χημικής σύνθεσης και των βιολογικών επιδράσεων αυτής της βλέννας που είναι κυρίως νερό και γλυκοπρωτεϊνες υψηλού μοριακού βάρους (δείτε στο τέλος της σελίδας).

Επιπλέον στην διεθνή βιβλιογραφία τα διαθέσιμα πειραματικά δεδομένα είναι λίγα και είναι σαφές ότι βρισκόμαστε μακριά από μια ολοκληρωμένη και τεκμηριωμένη γνώση.

Εντούτοις είναι φανερό ότι αξίζει τον κόπο να μάθουμε περισσότερα, διότι οι μέχρις στιγμής διαθέσιμες μελέτες δείχνουν ότι οι δραστικές ουσίες που υπάρχουν σε αυτή, την καθιστούν ένα μοναδικό φυσικό προϊόν που δεν αναπαράγεται στο εργαστήριο με συνθετικές χημικές ενώσεις. Εξάλλου, η τεράστια και επιτυχής εξάπλωση προϊόντων που την περιέχουν, επιβάλλει την έρευνα.

Αναλυτικότερα

Η έκκριση σαλιγκαριού είναι βλεννώδης ουσία που καλύπτει ολόκληρη την εξωτερική επιφάνεια του ζώου και εκκρίνεται από συγκεκριμένους σιελογόνους επιδερμικούς αδένες που βρίσκονται στο επίπεδο του ‘’ποδιού’’ του σαλιγκαριού.

Έχει διάφορες λειτουργίες που είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για τη ζωή του ζώου. Έχουν διαπιστωθεί, μαλακτικές, ενυδατικές, λιπαντικές, προστατευτικές, συγκολλητικές, ακόμη και επανορθωτικές ιδιότητες.

Από την αρχαιότητα, οι βιολογικές ιδιότητες της βλέννας έχουν αξιοποιηθεί για τη θεραπεία των ανθρώπινων διαταραχών, ιδίως του δέρματος, με απλή εφαρμογή της ακατέργαστης βλέννας. (*)

(*) Σήμερα σε αρκετές χώρες του κόσμου τα σαλιγκάρια εφαρμόζονται απευθείας στο δέρμα και στις διαδρομές τους το επικαλύπτουν με βλέννα.

Επί των ημερών μας, η χρήση της που έχει εξαπλωθεί παγκοσμίως ως συστατικό των καλλυντικών προϊόντων, έχει προταθεί μεταξύ άλλων ως βοηθητική για τη φροντίδα του τραύματος αλλά και για τη θεραπεία της χρόνιας βρογχίτιδας.

Πρόσφατα, αναπτύχθηκαν τεχνολογίες για τη συλλογή και τον καθαρισμό της βλέννας Helix aspersa muller και δόθηκε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας που φέρεται ως HelixComplex. Χαρακτηρίζεται από ένα συγκεκριμένο και μοναδικό μοριακό προφίλ και διευκολύνει την περαιτέρω έρευνα.

Ήδη μας είναι γνωστό ότι εμφανίζει αντιμικροβιακή δράση έναντι ποικιλίας βακτηρίων, μυκήτων και ιών. Πέραν αυτού, σε in vitro πειραματικά μοντέλα που βασίζονται σε κύτταρα θηλαστικών, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι δεν έχει κυτταροτοξικότητα, προστατεύει τα κύτταρα από την απόπτωση και το σπουδαιότερο, είναι ικανή να οδηγήσει σε σημαντικό πολλαπλασιασμό κυττάρων. Επιπλέον έχει επίδραση στην απελευθέρωση κυτοκινών (αντιφλεγμονώδης δράση)και την αναδιοργάνωση του δερματικού κυτταροσκελετικού υποστρώματος.

Όλα τα παραπάνω οδηγούν σε μορφολογικές αλλαγές και βελτίωση του δέρματος (λάμψη, σπαργή, νεανικότητα, μείωση ρυτίδων – λεπτών γραμμών) κάτι που ενισχύει την άποψη ότι χρειαζόμαστε περαιτέρω διερεύνηση του δυναμικού της βλέννας του σαλιγκαριού ως θεραπευτικού παράγοντα.

Και λίγα ιστορικά

Πρώτος ο Δρ Rafael Abad Iglesias, Ισπανός ογκολόγος στη δεκαετία του 1960 σε πειράματα σε σαλιγκάρια με καρκινικά κύτταρα, εφάρμοσε ακτινοθεραπεία.

Είδε πως το στρες που τους προκάλεσε, οδήγησε σε παραγωγή βλέννας και πρόσεξε ότι οι τραυματισμένες περιοχές στο δέρμα τους επουλώθηκαν γρήγορα.

Ο γιατρός εξέτασε στη συνέχεια την επίδραση του εκκρίματος αυτού στους ανθρώπους και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι θα μπορούσε να βοηθήσει στην επιτάχυνση της αποκατάστασης του ανθρώπινου δέρματος.

Είκοσι χρόνια αργότερα 1980, μια οικογένεια της Χιλής που διατηρούσε μια φάρμα με σαλιγκάρια, διαπίστωσε ότι το δέρμα των χεριών που ταλαιπωρούνταν στην εργασία έγινε απαλό και μαλακότερο, ενώ οι ουλές και οι μικροτραυματισμοί μειώθηκαν σημαντικά.

Ο μεγαλύτερος γιος της οικογένειας που ήταν γιατρός έκανε μια σοβαρή μελέτη για την έκκριση του σαλιγκαριού. Ως αποτέλεσμα, 15 χρόνια αργότερα, η οικογένεια δημιούργησε την Elicina, την πρώτη επώνυμη κρέμα περιποίησης επιδερμίδας με βάση το σαλιγκάρι.

Στοιχεία έως τώρα γνωστά για τη σύνθεση της βλέννας

Διαθέτει υαλουρονικό οξύ, γλυκολικό οξύ, ένζυμα γλυκοπρωτεϊνης, πρωτεογλυκάνες, αντιμικροβιακά και πεπτίδια χαλκού .

Καταλήγοντας

Αξίζει να προσθέσουμε ότι με αφορμή τις αθροιζόμενες γνώσεις, παρασκευάζονται ανάλογες της βλέννης ουσίες με εφαρμογή στην χειρουργική, την τραυματιολογία και τα εγκαύματα.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα είναι η πρόσφατη μελέτη που παραθέτω και προέρχεται από πολύ έγκριτες και έγκυρες επιστημονικές πηγές:

J Cosmet Dermatol. 2018 Jun;17(3):305-312. doi: 10.1111/jocd.12492. Epub 2018 Jan 24.
The use of natural ingredients in innovative Korean cosmeceuticals.
Juhász ML1,2, Levin MK3,4, Marmur ES2,4.
Author information

1
Department of Dermatology, University of California, Irvine, CA, USA.
2
Marmur Medical, New York, NY, USA.
3
The Ronald O. Perelman Department of Dermatology, New York University Langone Health, New York, NY, USA.
4
Department of Dermatology, The Mount Sinai Hospital, New York, NY, USA.
Abstract
BACKGROUND:
The cosmeceutical industry is an ever-growing and in demand market, especially in Asia. Korea has been on the forefront of creating the newest generation and most innovative cosmeceuticals products including ingredients such as snail secretions, starfish powder, botanical extracts, green tea, and red ginseng. Given their increasing prevalence in the cosmeceutical industry, scientists have been conducting investigations into these extracts and their properties.
OBJECTIVE:
To summarize the current literature surrounding multiple natural ingredients found in Korean cosmeceutical products.
METHODS:
A review of the literature surrounding natural ingredients found in Korean cosmeceuticals was conducted using PubMed (U.S. National Library of Medicine).
RESULTS:
Multiple natural extracts have been found to have antiaging, antitumor, and antimelanogenic effects making them useful additives in current cosmeceutical products.
CONCLUSION:
With the public’s increasing awareness of cosmeceutical products, it is important for physicians to understand the properties of these extracts in order to inform patients correctly and ensure patient safety.